Με συνολικές short θέσεις που θα διαμορφώνονται (με τρέχουσες τιμές) σε μόλις 46,3 εκατ. ευρώ ή σε 60,4 εκατ. μετοχές από το σύνολο των 5,08 δισ. μετοχών των τεσσάρων ελληνικών τραπεζών, δηλαδή μόλις στο περίπου 1% της συνολικής κεφαλαιοποίησής τους, τα τρία μεγάλα βρετανικά hedge funds Lansdowne Partners, Marshall Wace και Oceanwood Capital Management έχουν καταφέρει σε μεγάλο βαθμό να δημιουργήσουν πολύ αρνητικό κλίμα και –κατ’ επέκταση– πίεση στις τιμές των τραπεζικών μετοχών, αρκετά μεγαλύτερη σε σχέση με το μέγεθος των θέσεών τους.
Βεβαίως, οι θέσεις αυτών των short funds δεν είναι οι μοναδικές «υπεύθυνες» για το σφυροκόπημα των τραπεζικών μετοχών, καθώς οι ανησυχίες των διεθνών επενδυτών γύρω από το ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την αδύναμη κερδοφορία των τραπεζών, σε συνδυασμό με τη ρηχότητα του ελληνικού Χρηματιστηρίου, τις αναταράξεις στις αναδυόμενες αγορές και στην Ιταλία, καθώς και τον αποκλεισμό της Ελλάδας, αλλά και των ίδιων των συστημικών τραπεζών από τις αγορές, έχουν επίσης διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην κατάρρευση των τιμών τους.
Αυτή η εξέλιξη άλλωστε οδήγησε σε μεγάλο βαθμό στην απόφαση της MSCI την περασμένη εβδομάδα να διαγράψει τις Πειραιώς, Eurobank και Εθνική από τον δείκτη MSCI Ελλάδας, βγάζοντας ουσιαστικά τις ελληνικές τράπεζες από το ραντάρ των διεθνών επενδυτών και δίνοντας «τροφή» για περαιτέρω ρευστοποιήσεις.
Οπως επισημαίνουν οι αναλυτές, αυτά τα funds έχουν πάντως καταφέρει να πυροδοτήσουν κύματα αναταράξεων και ρευστοποιήσεων, προκαλώντας ανησυχίες για την ευστάθεια του τραπεζικού συστήματος, ενώ εμμένουν στις θέσεις τους ακόμα και όταν σημειώνεται ράλι, όπως αυτό του περασμένου Απριλίου, όταν ο τραπεζικός κλάδος σημείωσε άνοδο άνω του 30%.
Το αποτέλεσμα είναι η συνολική κεφαλαιοποίηση των τεσσάρων τραπεζών Alpha Bank, Eurobank, Εθνικής και Πειραιώς να έχει «γονατίσει» στα μόλις 4,4 δισ. ευρώ σήμερα, έχοντας χάσει από τις αρχές του έτους 4,3 δισ. ευρώ ή το μισό περίπου της αξίας τους, από τα 8,7 δισ. ευρώ που ήταν τον Ιανουάριο. Μάλιστα, σε σχέση με την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση του 2015, όταν η χρηματιστηριακή τους αξία έφθανε συνολικά τα 9,811 δισ. ευρώ, μεμονωμένα οι μετοχές των τραπεζών έχουν χάσει έως και το 83% της αξίας τους (Πειραιώς).
Εγχώριοι αναλυτές επισημαίνουν στην «Κ» πως οι shorts έχουν γίνει θαμώνες στο ελληνικό Χρηματιστήριο, ειδικά από το καλοκαίρι του 2017, την περίοδο που το ΔΝΤ άρχισε να απαιτεί 10 δισ. ευρώ ανακεφαλαιοποίηση για τις ελληνικές τράπεζες, ενώ ακόμη και μετά τον «συμβιβασμό» του ΔΝΤ και την υποχώρηση από τις απαιτήσεις του, τα τρία βρετανικά funds συνέχισαν απτόητα να σορτάρουν τις μετοχές των συστημικών τραπεζών ποντάροντας στην αβεβαιότητα που υπήρχε σχετικά με την έκβαση των stress tests, σε συνδυασμό με την ακόμη αβέβαιη τότε εικόνα σχετικά με το καθεστώς της εξόδου της Ελλάδας από το τρίτο πρόγραμμα.
Το Lansdowne Partners, το Marshall Wace και το Oceanwood Capital Management, τα οποία έχουν κεφάλαια υπό διαχείριση στα 23 δισ. δολ., 40 δισ. δολ. και 4 δισ. δολ., αντίστοιχα, και διατηρούν γραφεία σε Λονδίνο, Νέα Υόρκη και Χονγκ Κονγκ, γνωρίζουν καλά την ελληνική αγορά, αφού συμμετέχουν τόσο στα roadshows του ΟΔΔΗΧ και του ελληνικού Χρηματιστηρίου όσο και στις τηλεδιασκέψεις εισηγμένων (όπως η Folli Follie) για την παρουσίαση των οικονομικών αποτελεσμάτων τους, με το πρώτο, το Lansdowne, να έχει αποκτήσει εδώ και 10 χρόνια σημαντική θέση στο μετοχικό κεφάλαιο του ΟΛΠ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της BreakoutPoint, η οποία ειδικεύεται στην ανάλυση των θέσεων των funds, τα περισσότερα shorts στις ελληνικές τράπεζες διατηρεί το Marshall Wace (4 short θέσεις) και ακολουθούν το Lansdowne Partners (3 θέσεις) και το Oceanwood (2 θέσεις). Η μεγαλύτερη συνολική short θέση αφορά τη μετοχή της Τράπεζας Πειραιώς και φθάνει το 3,48% επί των μετοχών της ή τα 15,3 εκατ. ευρώ (το Lansdowne έχει το 2,74% και το Marshall Wace, που τη μειώνει τις τελευταίες ημέρες, το 0,74%).
Και τα τρία hedge funds διατηρούν μεγάλες short θέσεις στην Alpha Bank (Lansdowne 0,51%, Oceanwood 0,6%, Marshall Wace 0,59%), οι οποίες συνολικά φθάνουν το 1,7% επί των μετοχών της, ενώ δύο διατηρούν μεγάλο short (άνω του 0,5%) στην Eurobank (Lansdowne 1,33%, Marshall Wace 0,52%, ενώ το Oceanwood μείωσε τις θέσεις του κάτω από το 0,5% τον Σεπτέμβριο).
Σε ό,τι αφορά την Εθνική Τράπεζα, το Oceanwood αύξησε την περασμένη εβδομάδα τις short θέσεις του στο 0,89% επί των μετοχών της και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα short που έχει στον τραπεζικό κλάδο της Ευρώπης γενικότερα, ενώ και το Marshall Wace επιμένει σταθερά short στην τράπεζα και στο 0,58% επί των μετοχών της.
Στο στόχαστρό τους και Ισπανία, Ιταλία
Το Lansdowne ιδρύθηκε το 1998 από τον σερ Πολ Ράντοκ και τον Στίβεν Χέινζ και επικεντρώνεται σε long/short trades σε μετοχές. Το Oceanwood είναι ένα event driven fund και ιδρύθηκε από τον Κρις Γκέιτ το 2006, ενώ επικεντρώνεται σε ευρωπαϊκές εταιρείες και κυρίως στον κλάδο των χρηματοοικονομικών. Το Marshall Wace ιδρύθηκε από τους Πολ Μάρσαλ και Ιαν Γουέις το 1997 και ειδικεύεται επίσης σε long/short trades, ενώ από το 2015 βρίσκεται σε μακροπρόθεσμη στρατηγική συνεργασία με το KKR. Στο στόχαστρό τους δεν είναι μόνον οι ελληνικές τράπεζες, καθώς σκοπός τους είναι να εντοπίζουν «ευκαιρίες» όπου –σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους– υπάρχει πηγή ανησυχίας και αδυναμία.
Και τα τρία έχουν ισχυρή παρουσία στον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο, με τα δύο πρώτα να σορτάρουν έντονα το 2017 τόσο την Banco Popular όσο και την Liberbank, πριν η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Ισπανίας οδηγηθεί στην απαγόρευση του short selling μία εβδομάδα αφού η Banco Popular, η έκτη μεγαλύτερη τράπεζας τη Ισπανίας, βρέθηκε στα πρόθυρα της κατάρρευσης και μπήκε σε πρόγραμμα εκκαθάρισης για να εξαγοραστεί στη συνέχεια από την Banco Santader έναντι της συμβολικής τιμής του 1 ευρώ. Σημαντικές θέσεις είχαν και στην Banco Sabadell.
Σήμερα, όπως τονίζει η BreakoutPoint, μία τόσο μεγάλη επικέντρωση των hedge funds σε τράπεζες είναι πολύ σπάνια, με τα τρία αυτά funds να είναι μεταξύ των κορυφαίων πέντε με τον υψηλότερο αριθμό short θέσεων στον κλάδο των τραπεζών στην Ευρώπη. Το Oceanwood
διατηρεί σήμερα μεγάλα shorts στις ιταλικές τράπεζες και ειδικά στις Banca Popolare Dell Emilia Romagna και Unione, το Landowne σορτάρει έντονα τις Banca Monte Dei Paschi και Banco BPM, ενώ το Marshall, το οποίο έχει και τις μεγαλύτερες short θέσεις στην Ευρώπη σε σχέση με όλα τα διεθνή hedge funds, «ποντάρει»« αρνητικά στα Banco BPM, Unione Di Banche Italiane, Banca Ifis, Credito Valtellinse και Banco Popolare. Συγκεκριμένα, το Marshall έχει θέσεις σε 16 ευρωπαϊκές τράπεζες (από 12 πέρυσι), το Lansdowne σε 6 (από 5) και το Oceanwood σε 5 (από 1).