Η βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων μονοπωλεί τις συζητήσεις στις παρέες και βρίσκεται ψηλά στην προεκλογική ατζέντα των υποψηφίων. Υπό το βάρος των ανησυχητικών συχνά εκτιμήσεων για την εξέλιξη του φαινομένου, λησμονούμε τους ανθρώπους που έχουν συντελέσει στην εν λόγω οικονομική ανάπτυξη, αλλά και τους λόγους που τους ώθησαν να ασχολούνται κατ’ αποκλειστικότητα με το airbnb. Τρεις Αθηναίοι, ο Αχιλλέας, ο Θοδωρής και η Ρομίνα, μας εξηγούν τι τους αρέσει στο νέο τους επάγγελμα και μας μιλούν για τη ζωή τους προ και μετά airbnb.
Aπό τη βεράντα του Αχιλλέα ξεπροβάλλει η ακτογραμμή της Αθηναϊκής Ριβιέρας και η λίμνη της Βουλιαγμένης. Περνώντας το κατώφλι του διαμερίσματος, αντιλαμβάνεσαι εξαρχής ότι πρόκειται για το σπίτι ενός καλλιτέχνη, ενός κοσμοπολίτη που μετέτρεψε το «κρησφύγετο των παιδικών του χρόνων» στον προσωπικό του χώρο ανάπαυσης και περισυλλογής. Ίσως γι’ αυτό εκπλήσσομαι όταν μαθαίνω ότι το εν λόγω διαμέρισμα στη Βουλιαγμένη είναι καταχωρισμένο στην πλατφόρμα airbnb.
«Ο παππούς μου και η γιαγιά μου αγόρασαν το οικόπεδο πριν οριοθετηθεί η νέα λεωφόρος στα χρόνια του Κωνσταντίνου Καραμανλή», λέει στο «Κ» ο ηθοποιός Αχιλλέας Βατρικάς, ενώ μας υποδέχεται στην είσοδο της οικογενειακής πολυκατοικίας.
Ο Αχιλλέας έχει σπουδάσει υποκριτική στο American Academy of Dramatic Arts στη Νέα Υόρκη, όπου έπαιξε και στο θέατρο. Έζησε έντεκα χρόνια στις ΗΠΑ, όπου έκανε πολλές και διαφορετικές δουλειές. Επέστρεψε στα τέλη του 2006, φιλοδοξώντας να συνεχίσει την καριέρα του στην Ελλάδα. Ο Αχιλλέας, παράλληλα με την ενασχόληση με το θέατρο, εργαζόταν σε μια «κανονική» δουλειά και στην Αθήνα, για να βγάζει τα προς το ζην.
Την γκαρσονιέρα των φοιτητικών του χρόνων, στην πλατεία Αττικής, μετέτρεψε σε πόλο έλξης τουριστών ο 38χρονος Θοδωρής Μανούσος.
Στη «Μικρή Νιρβάνα» της Βουλιαγμένης
«Τα τελευταία τρία χρόνια, πολλοί φίλοι μού μιλούσαν για το airbnb, αλλά ήμουν διστακτικός, καθώς πρόκειται για το σπίτι που μένω και είμαι συναισθηματικά δεμένος», εξηγεί ο ίδιος. «Από την άλλη, όμως, είχα κουραστεί να εργάζομαι στην εστίαση, είναι κάτι που δεν μπορούσα να κάνω εφ’ όρου ζωής». Προσπάθησε, επομένως, να βελτιώσει όσο το δυνατόν περισσότερο το σπίτι και άρχισε να το «μοιράζεται» με ταξιδιώτες το 2018. Από Μάιο έως και Οκτώβριο φιλοξενείται ο ίδιος και η Μάγια, ο σκύλος του, σε φίλους και παραδίδει τα κλειδιά του στους ενδιαφερομένους, αφού έχει πρώτα πακετάρει ρούχα, βιβλία και προσωπικά αντικείμενα. «Στο σπίτι μου έχει μείνει καλός κόσμος, ξένοι και πολλοί ομογενείς. Οι μεν κάνουν διακοπές εδώ, οι δε το χρησιμοποιούν ως ορμητήριο για να επισκέπτονται συγγενείς τους στην Αθήνα ή για να παρευρεθούν σε γάμους φίλων, κυρίως τα Σαββατοκύριακα», λέει ο Αχιλλέας, που αναλαμβάνει ο ίδιος την ηλεκτρονική συνεννόηση, την καθαριότητα και την υποδοχή.
«Με συγκινούν τα σχόλια στην ιστοσελίδα μου, γιατί οι επισκέπτες εκτιμούν τις λεπτομέρειες», σχολιάζει ο ίδιος, που διακρίνει μια «ρομαντική» πτυχή στο airbnb. «Όταν διάβασα ότι στο “little nirvana” ένιωσαν σαν στο σπίτι τους, αισθάνθηκα περήφανος». Τη «δεύτερη δουλειά» του, όπως την ονομάζει, σκοπεύει να τη συνεχίσει και στο μέλλον. «Πέρα από τα χρήματα, που τα χρειάζομαι, το κάνω και κέφι», λέει ο 48χρονος ηθοποιός.
Το couleur locale της πλατείας Αττικής
Την γκαρσονιέρα των φοιτητικών του χρόνων, στην πλατεία Αττικής, δεν φανταζόταν ποτέ ως πόλο έλξης τουριστών ο 38χρονος Θοδωρής Μανούσος, που υπήρξε ένας από τους «βετεράνους» ιδιοκτήτες airbnb στην εν λόγω περιοχή. Άδειο, από τη στιγμή που παντρεύτηκε, είχε ξεμείνει το μικρό διαμέρισμα στο οποίο είχε ζήσει παλιότερα ο ίδιος. «Στο μεταξύ, επαγγελματικά είχα ανατροπές, καθώς εργαζόμουν για πάνω από δέκα χρόνια σε τμήμα πολυεθνικής, που λόγω κρίσης καταργήθηκε και μεταπήδησα σε μια μικρότερη εταιρεία, αναζητούσα, όμως, μια γόνιμη εναλλακτική».
Στην πλατεία Αττικής, που τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί σημαντική υποβάθμιση, οι επισκέπτες διέκριναν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως την εγγύτητα στον Ηλεκτρικό και στον σταθμό Λαρίσης, αλλά και το πραγματικό couleur locale· εξ ου και οι φιλοξενούμενοι του Τεό, όπως προς χάριν ευκολίας τον φωνάζουν, τρελαίνονται να φωτογραφίζουν τη σαββατιάτικη λαϊκή αγορά. Ταυτόχρονα, οι τιμές των καταλυμάτων είναι value for money. «Δεν περίμενα τέτοια ανταπόκριση», λέει ο Θοδωρής, ενώ στέκεται δίπλα σε έναν χάρτη όπου ο κάθε επισκέπτης προσθέτει μία πινέζα ανάλογα με την καταγωγή του. Από τη «φωλίτσα» του Τεό έχουν περάσει Κινέζοι και Βραζιλιάνοι, Σκανδιναβοί και Αυστραλοί. «Το σπίτι είναι γεμάτο όλο τον χρόνο με Έλληνες από την επαρχία και ξένους», σημειώνει ο Θοδωρής, τον οποίο συν τω χρόνω συγγενείς και φίλοι με αδιάθετα ακίνητα προσεγγίζουν για να ζητήσουν «τη γνώμη του». «Εξ ου και αποφάσισα να συστήσω τη δική μου επιχείρηση, τη superhost365.com, μέσω της οποίας διαχειρίζομαι 23 ακίνητα». Χάρη στο airbnb ο Θοδωρής παραιτήθηκε από την παλιά του εργασία, αφοσιώθηκε στα διαμερίσματα, που φροντίζει μόνος του, αλλά και στην οικογένειά του. «Αυτή είναι πλέον η δουλειά μου, μέσω της οποίας επανέκτησα την ποιότητα ζωής», σχολιάζει ο νεαρός πατέρας, ο οποίος, όντας ευχαριστημένος από την έκβαση της επαγγελματικής του ζωής, θέλει να προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο. «Γι’ αυτό στηρίζω την Παραολυμπιονίκη στίβου Στέλλα Σμαραγδή, στην οποία προσφέρω το διαμέρισμα για όσες μέρες βρίσκεται στην Αθήνα για προπόνηση». Ταυτόχρονα, διακρίνει μικρές αλλαγές στη γειτονιά του, όπου πάνω από 300 διαμερίσματα προσφέρονται μέσω του airbnb. «Η ψησταριά προσέθεσε το μενού στα αγγλικά, άνοιξε πλυντήριο ρούχων με κέρματα, σπίτια ανακαινίζονται», αναφέρει ενδεικτικά.
Ο Θοδωρής οφείλει, βέβαια, να είναι 24 ώρες την ημέρα στη διάθεση των ταξιδιωτών. «Κοιμάμαι με το τηλέφωνο ανοιχτό, γιατί ανά πάσα στιγμή μπορεί κάτι να συμβεί – να χάσει κάποιος τα κλειδιά του ή να διαταραχθεί η σύνδεση του ίντερνετ», λέει χαρακτηριστικά ο super host, όνομα και… πράγμα.
Η αρχιτέκτων Ρομίνα Τσίτου μαζί με τις τρεις φιλοξενούμενές της από την Ισπανία, στην αυλή διαμερίσματος στο Κουκάκι. «Οι ξένοι τιμούν δεόντως τις αυλές, όπου κάθονται με τις ώρες και λιάζονται».
Νέα δουλειά, νέα ζωή
Βρισκόμαστε στο 2012 και η αρχιτέκτων Ρομίνα Τσίτου, όπως χιλιάδες άλλοι επαγγελματίες στις κατασκευές, μένει χωρίς δουλειά. Στη διάρκεια μιας σύντομης διαμονής της στο Kreuzberg του Βερολίνου, η Ρομίνα ανακαλύπτει το σύστημα βραχυχρόνιας μίσθωσης, το airbnb· έκτοτε αρχίζει να φλερτάρει με την ιδέα. «Άνοιξη του 2016, ανέβασα, περισσότερο για πλάκα, στην πλατφόρμα το εξοχικό μου στο Λαγονήσι», διηγείται, «και μέσα σε τρεις μέρες έγινε η πρώτη κράτηση». Η θερμή υποδοχή της κοινότητας του airbnb έδωσε θάρρος στη Ρομίνα, που ανακαίνισε δειλά δύο ισόγεια διαμερίσματα ιδιοκτησίας της στο Κουκάκι.
«Τα χρήματα εκείνα, από τους ταξιδιώτες στο Λαγονήσι, ήταν τα πρώτα που έβλεπα στον τραπεζικό μου λογαριασμό μετά από πολύ καιρό», επισημαίνει η ίδια, που σήμερα δραστηριοποιείται στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΣΟΔΙΑ (Σύλλογος Οικονομίας Διαμοιρασμού). «Η ενασχόλησή μου με το airbnb την εποχή εκείνη μου προσέδωσε χαρά για ζωή και κίνητρο για δουλειά, μετά από μια μακρά περίοδο κατήφειας», εξηγεί η Ρομίνα, που έχει σπουδάσει και εργαστεί για οκτώ χρόνια στη Μ. Βρετανία, προτού γυρίσει στην Ελλάδα. «Έψαχνα λοιπόν πάλι δουλειά στο εξωτερικό, είχα μάλιστα ήδη περάσει τη συνέντευξη για δουλειά στο Λονδίνο». Η απροσδόκητη ανταπόκριση των ταξιδιωτών αναχαίτισε τα σχέδιά της. Αξιοποίησε τη δημιουργικότητά της στις ανακαινίσεις, τις εμπειρίες της από το εξωτερικό στην επικοινωνία της με τους ξένους, τους οποίους χάρη στην προσωπικότητά της «κερδίζει» καθημερινά, κάτι που αποτυπώνεται στις διθυραμβικές κριτικές.
«Μέσω της νέας μου ιδιότητας η σχέση μου με την πόλη μπήκε σε νέα βάση». Η Αθηναία αρχιτεκτόνισσα εγκατέλειψε «τη μόνιμη γκρίνια όσων “ξέμειναν” στην Ελλάδα» και άρχισε να ανακαλεί όλους τους λόγους που την κράτησαν στην πατρίδα της.
Η ίδια υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της μεταμόρφωσης της αθηναϊκής γειτονιάς, για την οποία οι απόψεις διίστανται. «Το Κουκάκι μέχρι και το 2015-16 είχε σχεδόν ερημώσει, πολλά καταστήματα είχαν βάλει λουκέτο ή τα εστιατόρια άνοιγαν μόνο τα Σαββατοκύριακα, πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων είχαν μετακομίσει στα βόρεια προάστια», αναφέρει η ίδια στο «Κ». «Τα δύο διαμερίσματά μου ήταν για χρόνια ανοίκιαστα, ουδείς ενδιαφερόταν, εγώ απλώς πλήρωνα τον ΕΝΦΙΑ». Σήμερα, τα δύο διαμερίσματα, ανακαινισμένα με ζωντανά χρώματα και σύγχρονη επίπλωση, σφύζουν από ζωή. Επιπλέον, «οι ξένοι επισκέπτες τιμούν δεόντως τις αυλές, όπου κάθονται με τις ώρες και λιάζονται».
«Οι μεταμορφώσεις των παλιών διαμερισμάτων έφεραν δουλειά σε πολλούς τεχνίτες, ενώ το συνάλλαγμα των τουριστών πηγαίνει στην τοπική οικονομία», σημειώνει. Λιγοστεύουν τα διαθέσιμα σπίτια όμως; Αντί απάντησης, η Ρομίνα μού υποδεικνύει μια παρακείμενη άδεια πολυκατοικία, στα όρια Κουκακίου-Καλλιθέας. «Το εν λόγω κτίριο είναι εδώ και χρόνια εγκαταλελειμμένο, λόγω του ασαφούς ιδιοκτησιακού του καθεστώτος. Τα άδεια κτίσματα είναι άπειρα στην Αθήνα. Ας καταγραφούν και ας τα αξιοποιήσει η πολιτεία».
Η Ρομίνα διασκεδάζει την επικοινωνία με τους τουρίστες, κάτι που εξισορροπεί την κούραση από το καθάρισμα και το συγύρισμα των σπιτιών. «Η υπεραξία που προκύπτει είναι το κόστος της δουλειάς μας», απαντά στο εύλογο ερώτημα. «Ουσιαστικά, δημιουργήσαμε μόνοι μας δουλειά για τον εαυτό μας, σε ένα περιβάλλον άνυδρο». Η Ρομίνα Τσίτου έχει συστήσει μια μονοπρόσωπη εταιρεία και έχει προσλάβει έναν υπάλληλο, για να τη βοηθάει σε όσα δεν προλαβαίνει. Η νεοσύστατη εταιρεία, ωστόσο, περιορίζεται στα ακίνητα της ιδιοκτησίας της Ρομίνας. «Αν επεκταθούμε, θα χαθεί ο προσωπικός χαρακτήρας της φιλοξενίας, που διαφοροποιεί το airbnb από τα τουριστικά καταλύματα», καταλήγει. «Άλλωστε, η έκταση της δραστηριότητας καλύπτει επαρκώς δύο ανθρώπους για να ζουν αξιοπρεπώς». Ας μην ξεχνάμε ότι ένα από τα bonus όσων ασχολούνται με τη βραχυχρόνια μίσθωση είναι «μια έννοια σχεδόν ξεχασμένη στην Ελλάδα: τα εξασφαλισμένα λεφτά, αφού εισπράττουμε προτού φτάσει ο ταξιδιώτης». ■