Θυμάμαι την αίσθηση της ταινίας να με ξενίζει. Το The IPCRESS File (1965) του Σίντνεϊ Φιούρι, αν και φημιζόταν ως μια κλασική κατασκοπική ιστορία, δεν θύμιζε ιδιαίτερα το σύμπαν του Τζον Λε Καρέ στο οποίο ήμουν μαθημένος. Δεν υπήρχε η βαθιά βρετανική μελαγχολία, τα ηθικά διλήμματα, η αίσθηση αγωνίας του μεταπολεμικού κόσμου. Αντιθέτως, υπήρχε ένας Μάικλ Κέιν βουτηγμένος στον κυνισμό και, παρά το στοιχείο της περιπέτειας, περισσότερο ήθελα να γελάσω. Τώρα, ξέρω γιατί. Με καθυστέρηση 60 ετών από την έκδοσή του, το μυθιστόρημα του Λεν Ντέιτον Απόρρητος φάκελος ΙΚΠΡΕΣ, στο οποίο είχε βασιστεί η ταινία, κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος. Και με έναν τρόπο είναι απίθανα αστείο. Με μια σοβαρή κατασκοπική πλοκή κατά τα άλλα, ενταγμένη στο κυρίαρχο ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής και στο καθεστώς τρόμου μιας νέας ατομικής βόμβας. Αλλά η αφήγηση του ανώνυμου ήρωα (στην ταινία, όπως και σε αυτές που ακολούθησαν βασισμένες στα επόμενα βιβλία του Ντέιτον, ο ήρωας λέγεται Χάρι Πάλμερ) έχει ένα κωμικό στοιχείο. Οι καθημερινές στιγμές (κακός μισθός, ψώνια από το σούπερ μάρκετ κ.ά.) εξισώνονται με τη μεγάλη εικόνα της παγκόσμιας απειλής και ο αφηγητής αντιμετωπίζει το χάος που απλώνεται γύρω με έναν παροιμιώδη σαρκασμό. Είναι ένα απολαυστικό ανάγνωσμα. Στο μεταξύ, τον περασμένο μήνα προβλήθηκε από την Cosmote η φετινή τηλεοπτική (συμπαθητική, αλλά αισθητά παραλλαγμένη) εκδοχή της ιστορίας (ITV).
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, σε μετάφραση Αντώνη Καλοκύρη.
ΕΠΙΛΟΓΕΣ
ΕΚΔΟΣΗ
Ο νέος τίτλος της σειράς Μαύρη γάτα των εκδόσεων Αλεξάνδρεια (διαμάντια από τα βάθη της ιστορίας της αστυνομικής λογοτεχνίας) ανήκει στον Βρετανό Ρίτσαρντ Χαλ. Ο Φόνος της θείας μου (1934) μας μεταφέρει στην ουαλική κωμόπολη Λλθλς, ένα μέρος που κανείς δεν μπορεί να προφέρει. Μαύρο χιούμορ, καλτ στοιχεία.
ΒΡΑΒΕΙΟ
Η Τζάσμιν Γουρντ (γεν. 1977) συνεχίζει να εμπλουτίζει τη σπάνια συλλογή των βραβείων της, κερδίζοντας το έπαθλο της Βιβλιοθήκης του Κογκρέσου. Στα ελληνικά κυκλοφορεί μόνο το Τραγούδα, άταφο πουλί (2017) από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος, ένα μυθιστόρημα ήδη με στάτους κλασικού στις Ηνωμένες Πολιτείες.
ΓΕΝΕΘΛΙΑ
Τα 91 της χρόνια γιορτάζει σήμερα η κορυφαία Καναδή διηγηματογράφος και νομπελίστρια Άλις Μουνρό, με τη συλλογή της Μ’ αγαπάει, δεν μ’ αγαπάει να επανεκδίδεται από το Μεταίχμιο. Εννέα ιστορίες από το 2001 – σε δύο από αυτές βασίστηκαν μεγάλου μήκους ταινίες, απόδειξη της ενίοτε μαγικής ιδιότητας της μικρής φόρμας.