Όσο διαβάζω το καινούργιο μυθιστόρημα του Ερβέ Λε Τελιέ, προσπαθώ να καταλάβω τι μου θυμίζει. Βέβαια, για να αντιγράψω λίγο το ύφος του, ας σημειώσω πρώτα ότι λέγοντας «καινούργιο» εννοώ το πιο πρόσφατα μεταφρασμένο (το βιβλίο είναι γραμμένο το 2007), ότι λέγοντας μυθιστόρημα εννοώ μια σύντομη νουβέλα και ότι αναφερόμενος στον Λε Τελιέ εννοώ τον συγγραφέα που κέρδισε το 2020 το Γκονκούρ με την Ανωμαλία, η οποία διαβάστηκε αρκετά και στα μέρη μας, και επίσης τον εν ενεργεία πρόεδρο του Εργαστηρίου Δυνητικής Λογοτεχνίας, γνωστότερου ως OuLiPo.
Το Δένομαι πολύ εύκολα (εκδ. Opera), πάντως, δεν είναι γραμμένο με κάποια ακραία ουλιπιστική τεχνική – η αφηγηματική του ιδιομορφία, αν μπορώ να την ονομάσω έτσι, περιορίζεται στην τάση του Λε Τελιέ να μας υπενθυμίζει ότι τα πάντα είναι κατασκευασμένα, π.χ. το τέταρτο κεφάλαιο τελειώνει με τη φράση «Κι εδώ κλείνει το κεφάλαιο 4». Ο «ήρωάς μας», όπως αποκαλείται, ταξιδεύει από το Παρίσι στη Σκωτία για να συναντήσει μια κατά πολύ νεότερή του κοπέλα, η σχέση του με την οποία είναι προδιαγεγραμμένο ότι θα ολοκληρωθεί. Ίσως η νουβέλα του Λε Τελιέ μού θυμίζει την Πρόποση (εκδ. Ίκαρος) του Φραμπρίς Καρό, που επίσης κυκλοφόρησε πρόσφατα, ίσως από κάπου μακριά έρχονται κάποιες φράσεις του Φάντε ή του Φορντ. Ναι, ασφαλώς, εκτός από μια ιστορία χωρισμού ή ερωτικής ματαίωσης, πρόκειται για μια ιστορία ανδρικής κρίσης μέσης ηλικίας. Αυτό μου θυμίζει; Ο Λε Τελιέ δεν περιγράφει κάποιον οδυνηρό χωρισμό, όχι πολύ οδυνηρό έστω, αλλά μια έκφανση της ανάγκης για λίγη ακόμα ζωή όπως αυτή συνδέεται συνήθως (και συνήθως ατυχώς) με τη νεότητα. Ο ήρωάς μας, παρά την υπέρβαση που επιχειρεί, διατηρεί την αυτοκυριαρχία και την αξιοπρέπειά του. «Θέλει να τη βοηθήσει ν’ απαλλαγεί απ’ αυτόν. Και θέλει να το κάνει γρήγορα. Την πιέζει. Μια-δυο ερωτήσεις, και της αποσπά ότι δεν τον θέλει πια». Και όταν αργότερα μυρίζει στο χέρι του το άρωμά της, πηγαίνει στο μπάνιο και το πλένει. Αλλά πόσο αξιοπρεπής μπορεί να είναι κανείς; Γιατί, παρά το χιούμορ και την αφηγηματική απόσταση και τη διακριτική ειρωνεία, ο Λε Τελιέ περιγράφει κάτι πολύ οδυνηρό.
Ο συγγραφέας Ερβέ Λε Τελιέ φωτογραφημένος στη γειτονιά του στο Παρίσι από τους New York Times. / Το Δένομαι πολύ εύκολα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Opera, σε μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη.