ΑΠΟ ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ και λιγότερο από πραγματικό ενδιαφέρον, μου αρέσει να ξεφυλλίζω τα μυθιστορήματα που επιχειρούν να προσεγγίσουν τον αρχαιοελληνικό κόσμο, γραμμένα συνήθως από γοητευμένους ελληνιστές, των οποίων το επιστημονικό ενδιαφέρον καταλήγει, τελικά, στη μυθοπλασία. Το αποτέλεσμα είναι συνήθως μέτριο. (Όπως στο σινεμά, οι αντίστοιχες απόπειρες είναι συνήθως κακές.) Δεν είναι περίεργο. Το αρχαιοελληνικό σύμπαν φτάνει στις μέρες μας μέσα από ιστορίες όχι μόνο παγιωμένες, αλλά και άρτιες (ομηρικά έπη, τραγωδίες, μυθολογία κ.ά.) και κάθε νέα απόπειρα υποφέρει από τη σύγκριση, ενώ, παράλληλα, η προσπάθεια δημιουργίας ενός κλίματος μέσα από ονόματα, συνήθειες, τρόπο ομιλίας κ.λπ. προκαλεί συνήθως μια αμηχανία. Υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις, προφανώς. Όπως το Σπίτι με ονόματα (εκδ. Ίκαρος) του Τόιμπιν ή η Σκιά των κοριτσιών (εκδ. Αιώρα) της Πατ Μπάρκερ, για να αναφέρω κάποιες εκδόσεις των τελευταίων ετών, ενώ ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον και αυτό που προσπάθησε να κάνει ο Γκόλντινγκ στη Διπλή γλώσσα (εκδ. Διόπτρα). Με αυτά στο μυαλό, ξεκίνησα το Η γυναίκα από την Άνδρο (εκδ. Αλεξάνδρεια) του Θόρντον Γουάιλντερ, που κυκλοφόρησε στα ελληνικά μέσα στο καλοκαίρι και γράφτηκε το μακρινό 1930. Ο 33χρονος τότε Γουάιλντερ, ήδη βραβευμένος με Πούλιτζερ (θα κέρδιζε άλλα δύο για θεατρικά κείμενα και επίσης το Εθνικό Βραβείο των ΗΠΑ), βασίστηκε στην κωμωδία Ανδρία του Τερέντιου και έγραψε την ιστορία μιας γυναίκας με καταγωγή από την Άνδρο, η οποία κάπου στον 2ο αιώνα π.Χ. φτάνει στο γειτονικό (φανταστικό) νησί της Βρύνου, οργανώνει συμπόσια που καλλιεργούν το πνεύμα των νεαρών του νησιού και προκαλεί φυσιολογικά μια αναταραχή στην τοπική κοινωνία με τη μυστηριώδη αύρα της και τις σωκρατικές ιδέες της. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί το περιβάλλον και την αρχαιοελληνική φιλοσοφία και κουλτούρα για να γράψει μια σύντομη ερωτική ιστορία με –υποθέτω– τη φιλοδοξία να σχολιάσει τη διαχρονικότητα των προβληματισμών για το πώς ζούμε και πώς ιεραρχούμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας. («Μην αμφιβάλλεις πως το αίσθημα εκείνης της ευτυχίας ήταν τόσο αληθινό όσο είναι σήμερα το αίσθημα της θλίψης».) Δεν είναι εύκολο να νιώσει άνετα ο σημερινός αναγνώστης με το ύφος που επιλέγει ο Γουάιλντερ, αλλά στο υποείδος των αρχαιοελληνικών ιστορικών μυθιστορημάτων η ιστορία του αποτελεί ένα από τα πιο αξιόλογα δείγματα. ■
μετάφραση Άννυ Σπυράκου.