Είναι 1912 και ο Ε. Μ. Φόρστερ βρίσκεται στο κατάστρωμα του ατμόπλοιου «Σίτι οφ Μπέρμιγχαμ» που διασχίζει την Ερυθρά Θάλασσα με προορισμό την Ινδία, έχοντας μαζί του τις οικονομίες που του εξασφάλισε η επιτυχία της Επιστροφής στο Χάουαρντς Εντ (1910). Τα δεδομένα βρίσκονται από τις πρώτες σελίδες στη διάθεση του αναγνώστη όταν ανοίγει το Αρκτικό καλοκαίρι (εκδ. Διόπτρα) του βραβευμένου με Μπούκερ Νοτιοαφρικανού συγγραφέα Ντέιμον Γκαλγκούτ: πρόκειται για μια μυθιστορηματική βιογραφία του Φόρστερ, εστιασμένη στο ταξίδι όπου έμελλε να βρει το υλικό για το μεγάλο του μυθιστόρημα Το πέρασμα στην Ινδία (1924). Πάντα μου κάνει εντύπωση όταν ένας υψηλού προφίλ μυθιστοριογράφος επιλέγει να βιογραφήσει κάποιον άλλο, πώς με αυτόν τον τρόπο αποτίνει κάποιον φόρο τιμής, ίσως, ή αναζητά κάποια ταύτιση. Εν προκειμένω βέβαια, ο Γκαλγκούτ, όπως έχει πει, ήθελε να γράψει ένα βιβλίο για την Ινδία (στην οποία έχει ταξιδέψει πολλές φορές) και η περίπτωση του Φόρστερ τού έδωσε το υλικό που χρειαζόταν.
Είναι, λοιπόν, 1912 και ο Φόρστερ αφήνει πίσω του την Αγγλία και την Ευρώπη, αφήνει πίσω του τη μητέρα του και τη βαριά επιρροή της, αφήνει πίσω του τον ίδιο του τον καταπιεσμένο εαυτό για να βρει έναν καινούργιο στον μακρινό τόπο ενός αγαπημένου φίλου. Υπάρχουν ορισμένα δίπολα που διαμορφώνουν την αφήγηση του Γκαλγκούτ (π.χ. Ανατολή-Δύση, σώμα-πνεύμα), αλλά η κινητήριος δύναμη της ιστορίας είναι η καταπιεσμένη σεξουαλικότητα του Φόρστερ – ας προσθέσω ότι ο Γκαλγκούτ έχει μεγαλώσει στην Πρετόρια στα χρόνια του Απαρτχάιντ, όπου ήταν παράνομο να είναι κανείς ομοφυλόφιλος, και κατά δήλωσή του αυτή η εμπειρία αποτυπώνεται σε πολλά σημεία του έργου του. Ο αδύνατος έρωτας, εν πάση περιπτώσει, ως –παραδόξως– πηγή ζωής, αποτελεί μία από τις πιο δοκιμασμένες συνταγές στην ιστορία της λογοτεχνίας, ένα ασφαλές μονοπάτι, στο οποίο ο συγγραφέας βαδίζει με σιγουριά μέσα από μια τριτοπρόσωπη αφήγηση, πλούσια πραγματολογικά στοιχεία και μια λυρική διάθεση, ακολουθώντας τα επεισόδια της ζωής του Φόρστερ στην Ινδία και αλλού – υπάρχει κι ένα κεφάλαιο όπου ο Άγγλος συγγραφέας συναντιέται με τον Καβάφη στην Αλεξάνδρεια (κάτι που όντως συνέβη). Μια εποχή ζωντανεύει, σελίδα με τη σελίδα τη βλέπουμε μπροστά μας γεμάτη χρώματα.
Σκηνή από την ταινία του Ντέιβιντ Λιν Το πέρασμα στην Ινδία (1984), που βασίστηκε στο βιβλίο του Φόρστερ. / Το Αρκτικό καλοκαίρι κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, σε μετάφραση Κλαίρης Παπαμιχαήλ.