Βορειοδυτικά του Βερμίου, στη νότια πλευρά των λιμνών Βεγορίτιδας και Πετρών, σε ένα χορταστικό οροπέδιο που συμπληρώνεται από το Βίτσι και το Καϊμάκτσαλαν, σε υψόμετρο κατά μέσο όρο 600 μ., εκτείνεται η αμπελουργική ζώνη των οίνων ΠΟΠ Αμύνταιο, που παράγονται από 100% Ξινόμαυρο. Εδώ, η μέρα με τη νύχτα έχουν πάνω από δέκα βαθμούς διαφορά θερμοκρασίας, το κλίμα είναι ημι-ηπειρωτικό με ξηρό θέρος και τα εδάφη επιφανειακά αμμώδη με ασβεστολιθικό υπόστρωμα, πλούσιο σε ιζηματογενή στοιχεία και ιχνοστοιχεία, καθώς παλιότερα όλο το οροπέδιο της Εορδαίας ήταν μια ενιαία λίμνη. Αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πιο αναπτυσσόμενης οινικής ζώνης της Ελλάδας σήμερα συμβάλλουν ώστε τα κρασιά της, συγκριτικά με τους οίνους ΠΟΠ Νάουσα, να είναι πιο ραφινάτα, τραγανά, φρουτώδη και με μεγαλύτερη αρωματική διάρκεια.
Από την άλλη πλευρά του Βερμίου, στις ανατολικές και νοτιοανατολικές πλαγιές του, σε υψόμετρο κοντά στα 200 μ., σκαρφαλώνει η αμπελουργική ζώνη των οίνων ΠΟΠ Νάουσα. Τα εδάφη είναι κυρίως σχιστολιθικά και το κλίμα αρκετά πιο ζεστό από του Αμυνταίου, γι’ αυτό και ο τρύγος αρχίζει τουλάχιστον μία βδομάδα νωρίτερα. Τα κρασιά αυτού του τόπου είναι πιο στιβαρά, διαθέτουν πιο καλή δομή και περιέχουν περισσότερες φαινόλες και τανίνες. Αμύνταιο και Νάουσα είναι οι δύο περιοχές της χώρας που δίνουν οίνους ΠΟΠ αποκλειστικά από Ξινόμαυρο.
Παρότι οι δύο ζώνες απέχουν λιγότερο από 100 χιλιόμετρα η μία από την άλλη, τα κρασιά τους διαφέρουν σημαντικά λόγω των εδαφολογικών και κλιματολογικών συνθηκών. Ουσιαστικά, το Βέρμιο λειτουργεί ως φυσικό σύνορο. Και μπορεί το Ξινόμαυρο να χαρακτηρίζεται από μια αρχετυπική γευστική παλέτα (κόκκινα φρούτα, δαμάσκηνο, πατέ ελιάς), ωστόσο σε αυτά τα συνολικά 10.000 στρέμματα αμπελιών Ξινόμαυρου με τα περίπου τριάντα οινοποιεία, συναντά κανείς έναν πρωτόγνωρο πλούτο ετικετών, ο οποίος αποκαλύπτει ότι αυτή η απομακρυσμένη γειτονιά της Ελλάδας ζει και αναπνέει για το κρασί. Και ο επισκέπτης θα αντιληφθεί αμέσως πως η οινική κουλτούρα αποτελεί το αόρατο νήμα που δένει σφιχτά τις ψυχές των ντόπιων, αρκεί να κάνει μια βόλτα στα γαστρονομικά στέκια. Από την πιο μικρή ταβέρνα μέχρι το πιο γνωστό εστιατόριο, κάτω ή πίσω από τις κουζίνες, θα ανακαλύψει σπουδαία κελάρια, σύγχρονα και γοητευτικά, με μπουκάλια Ξινόμαυρου που ωριμάζει πάνω από 10-20 χρόνια.
Το σύμβολο του «Α»
Στη ζώνη του Αμυνταίου, η οποία τροφοδότησε με «εμβόλια» τη Νάουσα για την ανασύσταση των αμπελώνων της μετά την καταστροφή τους από τη φυλλοξήρα στις αρχές του 20ού αιώνα, ένα γράμμα κυριαρχεί: το «Α». Όταν το 1997 ο Άγγελος Ιατρίδης και ο Μάκης Μαυρίδης ίδρυαν το Κτήμα Άλφα, δεν φαντάζονταν ότι το οινοποιείο τους θα γινόταν σήμα κατατεθέν μιας ολόκληρης περιοχής. «Το Α δεν είχε κατοχυρωθεί εμπορικά, δεν το πιστεύαμε. Για εμάς δεν είναι γράμμα, αλλά σύμβολο. Μερικές φορές νιώθουμε ότι μας προστατεύει κιόλας», μου εξηγεί ο Άγγελος Ιατρίδης για την ονομασία του κτήματος, με φόντο τη λίμνη Πετρών. Στις 23 Σεπτεμβρίου, που μας ξεναγούν στις εγκαταστάσεις τους με το εντυπωσιακό κελάρι των 3.000 τ.μ., το σύγχρονο σκάνερ που διαλέγει τις ρώγες μία μία και το υπόγειο σύστημα άρδευσης, ο τρύγος του Ξινόμαυρου μόλις έχει ξεκινήσει.
Το οινοποιείο μοσχοβολά, ζούμε μια άνοιξη στην αρχή του φθινοπώρου. Την ευφορία σιγοντάρουν και τα λογής λογής αρωματικά φυτά που κοσμούν τον προαύλιο χώρο. Επιστρέφοντας από το εμβληματικό αμπέλι των εκατό χρόνων, όπου τα κλήματα έχουν διατηρήσει την αρχική τους φύτευση σε κύπελλα, οι δύο συνέταιροι μοιράζονται τα σχέδιά τους με τον ενθουσιασμό φοιτητών που τώρα σκαρώνουν τη ζωή τους. «Δημιουργούμε μια μονάδα ανακύκλωσης για την παραγωγή εδαφοβελτιωτικών από στοιχεία του αμπελώνα, ολοκληρώνουμε μια καινούργια μονάδα ημι-αφρωδών οίνων, για να αξιοποιήσουμε το δυναμικό της ζώνης, και βάζουμε μπροστά την ανέγερση ξενώνα και εστιατορίου», λένε.
Ωστόσο το πιο σημαντικό έργο της ζώνης ΠΟΠ, που υλοποιείται από τον Δήμο Αμυνταίου με συμβούλους το Κτήμα Άλφα και το Τμήμα Γεωτεχνικής του ΕΜΠ, είναι η μετατροπή ενός κοντινού εγκαταλελειμμένου ορυχείου σε αμπελώνα. «Μας ενδιαφέρει η κοινωνική ευμάρεια του τόπου. Η τοπική κοινωνία στη μετά λιγνίτη εποχή αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα και εμείς θέλουμε να συνεισφέρουμε όσο μπορούμε στην επίλυσή τους. Θα αναπτύξουμε μια μορφή συμβολαιακής καλλιέργειας με τους αμπελουργούς, αφού πρώτα τους εκπαιδεύσουμε», εξηγεί ο Άγγελος Ιατρίδης, ο οποίος ονειρεύεται τη μέρα που όλη η ζώνη θα εξελιχθεί σε πρότυπο προορισμό θεματικού τουρισμού με μπροστάρη το πολυσχιδές Ξινόμαυρο.
Πιπεριά, η άξια παρτενέρ
Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και ο ακούραστος Πέτρος Ναουμίδης, ο οποίος στον γειτονικό Άγιο Παντελεήμονα έχει βάλει σκοπό να κάνει την πιπεριά Φλωρίνης διάσημη σε όλο τον κόσμο. Στο πιπεράδικό του (piperiesflorinis.gr), στη σκιά των γυμνών πλαγιών της οροσειράς του Βόρα, από το 2008 παράγει κατεξοχήν βιολογικά προϊόντα που έχουν ως βάση την τοπική ποικιλία πλατίκα. Πρόκειται για μια δίλοβη πιπεριά, γύρω στα 15 εκατοστά, με χοντρή φλούδα και μεθυστικό άρωμα, η οποία διακρίνεται για τη γλυκιά της γεύση. Με προίκα τις συνταγές της μαμάς και παιδικές αναμνήσεις γεμάτες τουρσιά με ξίδι, το οποίο γλύκιζαν με μούστο, ο Πέτρος δημιουργεί νόστιμα προϊόντα με βάση τις πιπεριές από το κτήμα του – όλα χειροποίητα και μερακλίδικα, όπως το πιπερόμελο και η μουστοπιπεριά. Και το σπουδαιότερο, κρατάει το δικό του σπορείο για να διασφαλίζει την ποιότητα και τη γενετική συνέχεια των φυτών.
Το πάθος του για την πιπεριά και την κουλτούρα της τον οδήγησε στο να διακοσμήσει το οικογενειακό μεζεδοπωλείο (τηλ. 23860-61438) με παλιά αγροτικά εργαλεία που σχετίζονται με την καλλιέργειά της. Το μεζεδοπωλείο-μουσείο πιπεριάς, με θέα τη Βεγορίτιδα, λειτουργεί στο παλιό κοινοτικό κατάστημα και σερβίρει από ατομικό μεζέ για τσίπουρο μέχρι σαλιγκάρια και λάχανο λεμονάτο. «Επιμένουμε στις παλιές πρακτικές καλλιέργειας. Ξεχορταριάζουμε με το χέρι, για να αφήνουμε τα φυτά που ωφελούν το οικοσύστημα, και αναβιώνουμε παραδοσιακές τεχνικές μαγειρικής», λέει ο Πέτρος καθώς επιλέγει στο παλιό αμερικανικό τζουκ μποξ ένα ξεχασμένο τραγούδι του Σαντάνα.
Ελάχιστα μέτρα από το μεζεδοπωλείο, ο αδελφός του Άγγελος στο βραβευμένο εστιατόριο Ναουμίδης (naoumidis.gr) αξιοποιεί τα καλούδια της Βεγορίτιδας, όπως οι κυπρίνοι, οι κορέγονοι και οι καραβίδες, και προτείνει λιμνίσιο deli το οποίο συνήθως συνοδεύεται από βότανα, φυτά και κηπευτικά της περιοχής. Μάλιστα, ο ίδιος διοργανώνει και βόλτες στη λίμνη (τηλ. 23860-61238), οι οποίες περιλαμβάνουν ψάρεμα με υφασμάτινο δίχτυ και μαγείρεμα πάνω στη βάρκα. Σε μια τέτοια πρωινή βόλτα συναντάμε τον ψαρά Γιώργο Μεδίτσκο, συντροφιά με τον γιο του και τον σκύλο του, Στάλιν, να ταΐζουν ένα ζευγάρι αργυροπελεκάνων. Είναι η ώρα που ο Παντελής Δόκας μαζί με τη γυναίκα του και τον 94χρονο πατέρα του, τον γηραιότερο ψαρά του χωριού, βγάζουν την πλάβα τους (βάρκα χωρίς καρίνα, που πηγαίνει στα αβαθή νερά) στη στεριά. Και έχουν μια πρωτοφανή ηρεμία οι κινήσεις τους, την ηρεμία που χαρίζει η λίμνη. Η αύρα της Βεγορίτιδας είναι ιαματική και η πρωινή συμφωνία των πουλιών της σχεδόν εκστατική.
Το χωριό του Νίκου
Ανάλογη γαλήνη με τα νερά της λίμνης έχει στο πρόσωπό της και η Ιλιάνα Κοντοσώρου, όταν μας υποδέχεται με τη μητέρα της Πέτρα στη λιλιπούτεια αυλή του ομώνυμου, πολυβραβευμένου εστιατορίου (kontosoros.gr). Παρότι η απώλεια του Νίκου Κοντοσώρου είναι ακόμη νωπή, το μόνιμο τραύμα την τροφοδοτεί με πίστη για τη συνέχεια. Άλλωστε, ο πατέρας της με την ίδια πίστη και αφοσίωση στην τοπική γαστρονομία κατάφερε το άγνωστο Ξινό Νερό να το διαφημίσει σε όλη την Ελλάδα. «Εξ ου πλέον και το μέρος μάς είναι γνωστό ως το χωριό του Νίκου», θα πει ο οινοποιός Παναγιώτης Δημόπουλος. Άνθρωπος έξω καρδιά, αποφάσισε να κυκλοφορήσει την πρώτη του ετικέτα το 2015 –μέχρι τότε πουλούσε τα σταφύλια του σε τρίτους– και διαθέτει σήμερα τη μεγαλύτερη ενιαία πλάκα Ξινόμαυρου στη χώρα, έκτασης 147 στρεμμάτων. Βαθύς γνώστης του τόπου, μας εξηγεί ότι το φαγητό σουτ μακάλο, δηλαδή το μοσχαρίσιο κεφτεδάκι με αλεύρι, αυτό το πιάτο-ύμνος της οικογένειας Κοντοσώρου στη μακεδονική κουζίνα, προέρχεται από τη λέξη «μάκα», που σημαίνει βουτάω.
Άλλο ένα εστιατόριο που με το μενού του συμβάλλει ώστε μέσω της γαστρονομίας να προβληθεί η οινική ζώνη είναι ο Θωμάς (agonari.gr) στο Σκλήθρο. Από το 1951, με κελάρι που θα ζήλευαν και οι μεγαλύτεροι συλλέκτες, η οικογένεια Πασπάλη, κόντρα σε όλες τις ακριτικές αντιξοότητες, εργάζεται με πάθος για να φέρει στο τραπέζι τα γευστικά μυστικά της περιοχής, όπως τον μπάτζο, τα πολύχρωμα όσπρια και τα άγρια μανιτάρια.
Ο πύργος-έμβλημα
Το έμβλημα της οινοποιητικής ζώνης της Νάουσας είναι ο διατηρητέος Πύργος του Κτήματος Κυρ-Γιάννη στο Γιαννακοχώρι, ο οποίος αναστηλώθηκε τη δεκαετία του 1980 από τον Γιάννη Μπουτάρη. Τι κι αν περίπου το 90% των κρασιών της εταιρείας παράγεται στο έτερο οινοποιείο στο Αμύνταιο, ο Στέλλιος Μπουτάρης ονειρεύεται να εξελίξει το κτήμα-τοπόσημο της συγκεκριμένης περιοχής σε διεθνή προορισμό, με σημείο αναφοράς το Ξινόμαυρο. Άλλωστε, οι εμπειρίες που ήδη προσφέρει το κτήμα στους ταξιδιώτες είναι μοναδικές, όπως οι βόλτες με τα ποδήλατα στους αμπελώνες, οι βραδιές κινηματογράφου, συνήθως με πανσέληνο, αλλά και οι ολοκληρωμένες γευστικές δοκιμές σε συνδυασμό με τις ξεναγήσεις στις εγκαταστάσεις του οινοποιείου. Την ημέρα της επίσκεψής μας, στις 25 Σεπτεμβρίου, πετύχαμε «Τα μουστοκούλουρα του Αγησίλαγου», ένα μουσικό παραμύθι για τον κύκλο του αμπελιού. Πόσο ωραία εικόνα να βλέπεις παιδιά με γουρλωμένα μάτια να διασκεδάζουν μαθαίνοντας, με φόντο τους αμπελώνες!
Συνεχιστής της οικογενειακής παράδοσης και κληρονόμος του πατρικού οράματος –ο πατέρας του αγόρασε το κτήμα το 1969, όταν ο κόσμος ξήλωνε τα αμπέλια και έβαζε ροδάκινα–, πιστεύει ότι ήρθε ο καιρός η Νάουσα να γίνει ακόμη περισσότερο εξωστρεφής. «Χρειάζεται να σκεφτούμε ένα ολοκληρωμένο πλάνο διαχείρισης και των δύο ζωνών, να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη καινούργιων οινοποιείων, να προσελκύσουμε νέους αμπελουργούς για να μπολιάσουμε την παράδοση με τον ενθουσιασμό της φρέσκιας ματιάς», θα πει την ώρα που ως καλός οικοδεσπότης μάς σερβίρει μια Ράμνιστα, τη ναυαρχίδα του κτήματος.
Νάουσα, η πόλη του κρασιού
Το ωραίο με τη Νάουσα, αυτή την πόλη που εμπνέεται όλο τον χρόνο από το αποκριάτικο έθιμο «Γενίτσαροι και Μπούλες» –το οποίο αν θέλετε να γνωρίσετε επισκεφτείτε τον ομώνυμο όμιλο (τηλ. 23320-22671), που στεγάζεται σε ένα κτίριο του 1860–, είναι ότι τους κρασάδες τούς συναντάς στα μαγαζιά, τρως μαζί τους, μιλάς για το Ξινόμαυρο και στήνεις παρέες στο πι και φι. Κάπως έτσι, ένα βράδυ στη Σπονδή (τηλ. 23320-22671), το ναουσαίικο εστιατόριο με την πιο «αστική» κουζίνα και τους νόστιμους μεζέδες, βρισκόμαστε να κουβεντιάζουμε με τον ταλαντούχο οινοποιό Κωστή Δαλαμάρα για το πώς κάθε χρόνο προσαρμόζει την οινοποίησή του στην πρώτη ύλη, αλλά και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τελευταία οι παραγωγοί με τα αγριογούρουνα, τα οποία ελκύονται από τα ώριμα σταφύλια.
Το επόμενο μεσημέρι παίζουμε «μπάλα» με τον Πελέ, όπως είναι το παρατσούκλι λόγω ποδοσφαίρου του βιοκαλλιεργητή-οινοποιού Κώστα Κελεσίδη, γνώριμου από τη βιολογική αγορά της Καλαμαριάς. Απολαμβάνουμε ένα λουκούλλειο μεσημεριανό στο Γιαννακοχώρι, στην ψησταριά Κράστα (τηλ. 23320-51388), όπου ο ιδιοκτήτης, Μιχάλης Μούζας, μας φιλεύει μοσχαρίσια γλώσσα και κεφαλή, χοιρινά στηθοπλευρά και, φυσικά, Μέρχαλι, τη βιολογική Νάουσα του Κελεσίδη. Γνήσιος Πόντιος ο Κώστας Κελεσίδης, φιλόξενος και περήφανος, κάθεται στο τραπέζι και η καρδιά του ανοίγει από χαρά. Από τους λίγους που εννοούν το «καλή αντάμωση».
Το χαμόγελο του Απόστολου
Η επιστροφή στο σπίτι ήταν δύσκολη, μετά από τέσσερις ημέρες είχαμε δεθεί με τον τόπο. Οι αναμνήσεις πολλές, επανέρχονταν στο μυαλό σαν μέσα από το viewmaster μιας αλλιώτικης ζωής. Εικόνα πρώτη. Η ξενάγηση που μας έκανε στο Βέρμιο, στις βάθρες της Μεταμόρφωσης και στη γέφυρα του Γουρνόσοβου, ο έμπειρος συνοδός βουνού Γιώργος Καισαρίδης (τηλ. 6948-516659). Αν θέλετε να γνωρίσετε το μυθικό βουνό όπου ζούσε η Σεμέλη, η μητέρα του Διονύσου, εμπιστευτείτε τον. Ξέρει τον τόπο όσο λίγοι. Εικόνα δεύτερη. Το παλιό σκρίνιο στην ταβέρνα Οινομαγειρέματα στη Νάουσα (τηλ. 23320-23576), η οποία σφραγίζει την είσοδο σε ένα υπό διαμόρφωση κελάρι, που παλιά λειτουργούσε σαν ψυγείο – όλη η πόλη είναι γεμάτη ψυγεία λόγω της φρουτοπαραγωγής. Ο ιδιοκτήτης, Δημήτρης Ταβουλάρης, μπορεί να περηφανεύεται ότι έχει την πιο προσεγμένη λίστα κρασιών όλης της περιοχής. Εικόνα τρίτη. Οι ζωγραφιές στα κτίρια του Ναουσαίου καλλιτέχνη Αλέξανδρου Τσάκωνα, ο οποίος συμμετείχε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στο «Naoussa Urban Art Festival 2021», που φιλοδοξεί να μετατρέψει την πόλη σε ανοιχτό μουσείο.
Μα πάνω από όλα, από αυτό το ταξίδι στη φιλόξενη μακεδονική γη, όπου γνωρίσαμε φωτεινούς ανθρώπους, οραματιστές, με ζεστές καρδιές και ανοιχτές αγκαλιές, θυμάμαι το ειλικρινές χαμόγελο του οινοποιού Απόστολου Θυμιόπουλου. Στους βιοδυναμικούς αμπελώνες του στον Τρίλοφο Ημαθίας, μας μίλησε συγκρατημένα, αλλά και με ικανοποίηση, για τα τρία αγαπημένα «παιδιά» του: τη Βράνα Πέτρα, το Αυτόριζο και τον Καϊάφα. Τρία αμπελοτόπια, τρία διαφορετικά υψόμετρα και εδάφη, τρεις διαφορετικές εκδοχές του Ξινόμαυρου. Αυτός ο μάστερ του terroir και γίγαντας της ψυχής, που ξεπέρασε τις οικογενειακές του απώλειες και μετέφερε όλη του την αγάπη στο αμπέλι, δείχνει από νωρίς τον δρόμο που πρέπει να τραβήξει η ζώνη. Με μεράκι, πάθος και τεχνογνωσία, να κυνηγήσει τα «μεγάλα» κρασιά. Εις το επανιδείν.
ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΡΙΑ ΦΥΣΗ
Στο Νυμφαίο και στο Σκλήθρο, δύο αντικριστά χωριά που απέχουν είκοσι λεπτά το ένα από το άλλο, ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει την άγρια φύση της περιοχής. Στο Ζελενίτσι, στο Σκλήθρο δηλαδή, που στα σλαβικά σημαίνει «πράσινος τόπος», ο Δημήτρης Κεσογλίδης λειτουργεί το κέντρο δραστηριοτήτων «Άρτεμις» (artemisoe.gr), το οποίο προσφέρει από κοντινές εξορμήσεις για συλλογή μανιταριών μέχρι διαδρομές ιππασίας για μία βδομάδα με διανυκτέρευση στο βουνό. Τα 20 άλογά του ζουν ελεύθερα στη φύση και, βάσει της φιλοσοφίας του φροντιστή τους, δεν είναι πεταλωμένα. Αν θέλετε να δείτε αρκούδες, επισκεφτείτε το Καταφύγιο και το Κέντρο Ενημέρωσης του Αρκτούρου (arcturos.gr) στο Νυμφαίο, όπου ζουν αυτή τη στιγμή 16 καφέ αρκούδες. Η ξενάγηση περιλαμβάνει εικοσάλεπτη ενημέρωση για τη ζωή αυτού του εντυπωσιακού θηλαστικού και μια περιήγηση στο πάρκο – όλα αυτά βέβαια πριν από τον χειμέριο ύπνο, κατά τον οποίο οι αρκούδες κρύβονται στις φωλιές τους για να κοιμηθούν. Λίγο πιο κάτω, στις Αγραπιδιές, στο Καταφύγιο του Λύκου, μπορείτε να θαυμάσετε και τρεις νεοφερμένους ευρασιατικούς λύγκες, είδος άγριου θηλαστικού το οποίο έχει εξαφανιστεί πια από την Ελλάδα. Ο Ντοράι, η Κάρμεν και η Μίσσι μεταφέρθηκαν σε ειδική πτέρυγα φιλοξενίας στο Καταφύγιο του Λύκου από το πάρκο Naturland της Ανδόρρας, που έκλεισε, και έχουν ήδη προσαρμοστεί στον νέο τους χώρο.
ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΟΙΝΙΚΕΣ ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΝΑΟΥΣΑ
Η Νάουσα έχει 22 οινοποιεία, ανοιχτά και επισκέψιμα. Θα οργανώσετε τις οινικές περιπλανήσεις σας ανάλογα με τον χρόνο που έχετε στη διάθεσή σας, ωστόσο τα τέσσερα που ακολουθούν αξίζουν οπωσδήποτε από μία στάση στη διαδρομή σας.
›› Το οινοποιείο του Κωστή Δαλαμάρα (τηλ. 23320-28321) είναι πολύ όμορφο, ειδικά ο χώρος με το ρακοκάζανο, τα ξύλινα παγκάκια, τα παλιά οικογενειακά εργαλεία και κειμήλια, αλλά και το τζάκι. Πραγματοποιεί ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης, οι οποίες περιλαμβάνουν οινογευσία τεσσάρων-πέντε ετικετών με κόστος 6 ευρώ.
›› Ο Πέτρος Καρυδάς (τηλ. 6977-437592) παράγει αποκλειστικά Νάουσα σε μικρή ποσότητα στο κτήμα του στην Άνω Γάστρα. Εντυπωσιακή η θέα από τα αμπέλια του. Πραγματοποιεί ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης.
›› Το Κτήμα Φουντή (τηλ. 23320-48255, ktimafoundi.gr) βρίσκεται στη Στράντζα, στην καρδιά της οινοποιητικής ζώνης της Νάουσας. Οι δύο αδελφές, η Γεωργία και η Ελένη, βαδίζουν στα χνάρια του πατέρα τους, του κυρ Νίκου, και προτείνουν «παλαιωμένες, καλές Νάουσες που διατηρούν τον χαρακτήρα του Ξινόμαυρου». Βάλσαμο και το παλαιωμένο τσίπουρο από Ξινόμαυρο που μας κέρασε ο κυρ Νίκος. Ξεναγήσεις κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας.
›› Στο Ροδοχώρι, η Χαρά Σπινθηροπούλου μαζί με τον σύζυγό της, Παναγιώτη Γεωργιάδη, λειτουργούν το Κτήμα Αργατία (τηλ. 23320-51080, argatia.gr), που στα ποντιακά σημαίνει «συνεργασία». Ωραίο το κελάρι τους με τα στρωμένα βότσαλα στο δάπεδο, για να διατηρείται η ιδανική θερμοκρασία. Οι ίδιοι από το 2010 έχουν δημιουργήσει τους «Φίλους του Ξινόμαυρου» και διοργανώνουν μαζί τους οινικές-αμπελουργικές δραστηριότητες. Ξεναγήσεις κατόπιν συνεννόησης, από 7 ευρώ, με γευσιγνωσία τριών ετικετών με συνοδευτικά.
Σημειωματάριο
ΜΕΤΑΒΑΣΗ
Το Αμύνταιο απέχει από την Αθήνα (μέσω Λάρισας) 518 χλμ. (5 ώρες και 45 λεπτά) και από τη Θεσσαλονίκη 161 χλμ. (1 ώρα και 40 λεπτά). Υπολογίστε για απλή μετάβαση περί τα 85 ευρώ και 23 ευρώ αντίστοιχα για καύσιμα και διόδια.
Η Νάουσα απέχει από την Αθήνα 525 χλμ. (5½ ώρες) και από τη Θεσσαλονίκη 91 χλμ. (1 ώρα και 10 λεπτά). Υπολογίστε για απλή μετάβαση περί τα 95 ευρώ και 13 ευρώ αντίστοιχα για καύσιμα και διόδια.
ΔΙΑΜΟΝΗ
Ξενοδοχείο Νύμφες (Νυμφαίο, τηλ. 23860-31114, nymfeshotel.gr). Υπέροχο κατάλυμα έξι διαφορετικών δωματίων στον διατηρητέο οικισμό του Νυμφαίου. Η Ελένη, εξαιρετική οικοδέσποινα, όχι μόνο θα σας ετοιμάσει ελληνικό πρωινό με χειροποίητες λιχουδιές του τόπου, αλλά και ευχαρίστως θα σας αφηγηθεί την ιστορία του Ναουσαίου εικαστικού Γιώργου Μπαδόλα, πίνακες του οποίου φιλοξενούνται σε όλους τους χώρους. Από 100 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
Esperides Spa Hotel (Νάουσα, τηλ. 23320-20250, esperideshotel.gr). Τίμια επιλογή διαμονής πριν από τη Νάουσα, μέσα σε ένα καλλιεργούμενο αγρόκτημα 4,5 στρεμμάτων. Εδώ απολαμβάνετε ησυχία και χαλαρώνετε στον καταπράσινο κήπο. Τα δωμάτια είναι ευρύχωρα και πολύ καθαρά. Από 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
Παλαιά Πόλη (Νάουσα, τηλ. 23320-52520, paleapoli.gr). Ωραία εμπειρία διαμονής μέσα στη Νάουσα. Από 90 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
Kleio Resort & Spa (Aμύνταιο, τηλ. 23860-20200, kleio-resort.gr). Διαφορετικοί τύποι δωματίων για όλα τα γούστα και τα βαλάντια. Η σουίτα διαθέτει και τζάκι. Από 60 ευρώ το δίκλινο με πρωινό.
ΟΡΓΑΝΩΣΤΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΑΣ
◆ Κτήμα Άλφα (Αμύνταιο, τηλ. 23860-20111, alpha-estate.com). Ανοιχτά καθημερινά 10.00-18.00. Η ξενάγηση προσφέρεται δωρεάν και περιλαμβάνει δοκιμή τεσσάρων ετικετών.
◆ Κτήμα Δημόπουλος (Ξινό Νερό, Αμύνταιο, τηλ. 23860-81088, dimopoulosestate.gr). Ανοιχτά καθημερινά 10.00-16.00. Η ξενάγηση προσφέρεται δωρεάν και περιλαμβάνει γευστική δοκιμή κάποιων από τις ετικέτες του κτήματος.
◆ Κτήμα Κυρ-Γιάννη (Γιαννακοχώρι, Νάουσα, τηλ. 23320-51100, kiryianni.gr). Ανοιχτά καθημερινά 10.00-16.00. Η ξενάγηση κοστίζει 5 ευρώ και περιλαμβάνει γευστική δοκιμή τριών ετικετών.
◆ Κτήμα Κελεσίδη (Γιαννακοχώρι, Νάουσα, τηλ. 23320-51066, ktimakelesidi.gr). Οι ξεναγήσεις πραγματοποιούνται κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας.
◆ Κτήμα Θυμιόπουλου (Τρίλοφος Ημαθίας, τηλ. 23310-93604, thymiopoulosvineyards.gr). Οι ξεναγήσεις πραγματοποιούνται κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας.
* Ανεξάρτητα από τα ωράρια λειτουργίας των οινοποιείων, λόγω Covid-19 συνιστάται η τηλεφωνική επικοινωνία πριν από οποιαδήποτε επίσκεψη.