Όταν κάποια στιγμή γραφτεί η Βίβλος του ελληνικού τουρισμού, πρέπει να αφιερωθεί στη Χαλκιδική ένα μεγάλο κεφάλαιο. Aυτό θα εξηγεί πώς εκτοξεύθηκε τουριστικά ένας τόπος με έντονη θρησκευτική ταυτότητα (Άγιος Όρος) και με τρικυμιώδη πολιτική ιστορία, την οποία διαμόρφωσαν οι χιλιάδες πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν εδώ μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, σ’ όλους αυτούς τους οικισμούς που το όνομά τους αρχίζει από Νέος και Νέα. Κι όμως, η Χαλκιδική κατάφερε να γίνει ο απόλυτος τόπος διακοπών, που τους χώρεσε όλους. Εδώ συναντήθηκαν τα επικά πολυτελή resorts (όπως το Porto Carras), η κουλτούρα της κατασκήνωσης (αμέτρητοι νεαροί απ’ όλη την Ευρώπη έζησαν τα καλύτερα καλοκαίρια της ζωής τους), οι διακοπές του σαββατοκύριακου για σχεδόν όλη τη Βόρεια Ελλάδα και ο οδικός τουρισμός των Βαλκανίων, με συνεχή ροή επισκεπτών από τις γειτονικές χώρες. Ποιος άλλος προορισμός έχει τόσο μοναδικά χαρακτηριστικά και το όνομά του και μόνο φέρνει στο μυαλό όλων τη σκέψη ότι «σαν αυτόν δεν έχει»;
1. Πολλοί κόσμοι σε έναν
Η Χαλκιδική εμπεριέχει πολλούς διαφορετικούς κόσμους, κάτι που καταλαβαίνεις εύκολα αν την γυρίσεις. Το πρώτο πόδι, η Κασσάνδρα, είναι ο επί γης παράδεισος των Θεσσαλονικέων, που έχτισαν εδώ τα εξοχικά τους σπίτια. Είναι επίσης συνώνυμο του beach bar, του πάρτι, της ξέφρενης ζωής, αλλά και της κατά τόπους κακοποίησης, αφού θεωρείται το πόδι που έχει υποστεί τη μεγαλύτερη εκμετάλλευση. Το δεύτερο πόδι, η Σιθωνία, έχει ταυτιστεί με την ελευθερία του κάμπινγκ και τις χαλαρές διακοπές, με τη βελόνα του ρολογιού του να έχει κολλήσει στη δεκαετία του 1980. Το τρίτο πόδι, ο Άθως, είναι άβατο για τις γυναίκες κι έχει τους δικούς του κανόνες για τους άντρες. Η Βόρεια-Κεντρική Χαλκιδική συσπειρώνει τους φυσιολάτρες του Χολομώντα, η Ανατολική τους ιστοριολάτρες των Σταγείρων.
2. Οι παραλίες
Η Χαλκιδική είναι ένας μεγάλος αμμουδερός παράδεισος. Έχει και παραλίες με βότσαλο, αλλά οι αμμουδιές της είναι το σήμα κατατεθέν, η αφορμή και η αιτία πίσω από τα επικά καλοκαίρια της. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον μεγάλο και πολυσύχναστο κόλπο της Βουρβουρούς, τον Αρμενιστή, το Πόρτο Κουφό, την Ελιά Νικήτης. Η διασημότερη, ωστόσο, παραλία της Χαλκιδικής είναι οι Καβουρότρυπες με τα περίφημα βράχια τους (παρότι έχουν και άμμο).
3. Τα νησάκια
Παρότι η επιτυχία της δεν βασίζεται στο γεγονός ότι είναι νησί, η Χαλκιδική διαθέτει τις τριπλάσιες παραλίες από το μέσο ελληνικό νησί. Στην αχανή έκταση των 2.918 τ.χλμ. συμπεριλαμβάνονται, ωστόσο, και κάποια νησάκια. Από την οικογενειακή Αμμουλιανή δυτικά της Ουρανούπολης μέχρι το σύμπλεγμα εξωτικών νησιών, με μεγαλύτερο τον Διάπορο, απέναντι από τη Βουρβουρού.
4. Τα χωριά
Άφυτος (ή Άθυτος) με τα πολύχρωμα σπίτια και τους καλλιτέχνες που την αγάπησαν και ρίζωσαν εκεί, στην Κασσάνδρα. Παλιά Νικήτη, πέτρινη και γεμάτη σκιά, Παρθενώνας με άρτια αναστηλωμένα σπίτια και φανατικούς επισκέπτες, Νέος Μαρμαράς για την ψαροφαγία -και τα τρία στη Σιθωνία. Ουρανούπολη σε κομβικό σημείο, μεταξύ ανθρώπου και Θεού, λίγο πριν από το Άγιο Όρος. Αρναία για το παραδοσιακό αρχιτεκτονικό μοτίβο και το τσίπουρο από μέλι (μουντοβίνα) στην Κεντρική Χαλκιδική.
5. Οι πύργοι
Είναι πολλοί και διάσπαρτοι σε όλη την έκταση της Χαλκιδικής. Κατεβαίνοντας από Θεσσαλονίκη προς Πολύγυρο, θα συναντήσετε την κωμόπολη Γαλάτιστα, με τον τεράστιο βυζαντινό πύργο της. Ο πύργος της Σάνης και της Νέας Φώκαιας στην Κασσάνδρα, ο πύργος της Κρούνας στην Ιερισσό και ο τελειότερος όλων, ο πύργος Προσφορίου στην Ουρανούπολη, δίνουν το στίγμα μιας Χαλκιδικής περασμένων αιώνων, όπου η πραγματικότητα καθοριζόταν από τη θρησκεία, αφού οι χαλκιδικιώτικοι πύργοι συνδέονταν με μετόχια αγιορείτικων μονών.
6. Η φύση
Λόγω των παραλιών της, στη συνείδηση των περισσοτέρων η Χαλκιδική είναι ένας προορισμός χρώματος μπλε. Παρόλα αυτά, διαθέτει και πλούσια φύση στην ενδοχώρα της. Το όρος Χολομώντας (υψ. 1.165 μ.), πάνω από τα τρία πόδια, είναι ένας πνεύμονας πρασίνου που προσελκύει πεζοπόρους, ποδηλάτες και φυσιολάτρες, οι οποίοι μαγεύονται από την πλούσια βιοποικιλότητα του βουνού.
7. Οι καταρράκτες
Απαιτείται αρκετή οδήγηση για να πας και αρκετή για να γυρίσεις, παρόλα αυτά οι καταρράκτες της Βαρβάρας με τα χρόνια έχουν αποκτήσει το δικό τους φανατικό κοινό. Βρίσκονται μεταξύ Αρναίας και Σταγείρων, σχετικά κοντά στο χωριό Βαρβάρα. Προσοχή στον δρόμο μέχρι εκεί.
8. Τα μύδια και το ελαιόλαδο
Η Χαλκιδική δεν είναι γνωστή στο ευρύ κοινό για τη γαστρονομία της, παρότι υπάρχουν τοπικά προϊόντα από ενδιαφέροντα έως εξαίσια, όπως το τοπικό χαλκιδικιώτικο ελαιόλαδο και τα φημισμένα μύδια Ολυμπιάδας, που το καλοκαίρι έχουν το καλύτερο γέμισμα, όπως λένε αυτοί που ξέρουν. Τα μυδοτροφεία είναι από τις επιχειρήσεις που αξίζει να στηριχθούν από τους επισκέπτες, όπως και συνολικότερα όλος ο πρωτογενής τομέας.
9. Τα αρχαία Στάγειρα
Τα αρχαία Στάγειρα είναι μια παραθαλάσσια πόλη που ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ. από Ίωνες της Άνδρου και στην οποία γεννήθηκε το 384 π.Χ. ο Αριστοτέλης. Η πατρίδα ενός από τους μεγαλύτερους Έλληνες φιλοσόφους, ο οποίος με τη σκέψη του καθόρισε τον τρόπο που σκεφτόμαστε όλοι μας σήμερα, βρίσκεται στην ανατολική Χαλκιδική, πολύ κοντά στην Ολυμπιάδα και προσφέρεται για έναν μεγάλο αρχαιολογικό περίπατο πλάι στη θάλασσα.