Εδώ το τοπίο έχει περισσότερη ποικιλία, δεν πρωταγωνιστούν οι παραλίες, αλλά τα χωριά, τα αρχαία ή βυζαντινά μνημεία και οι γαστρονομικές εμπειρίες. Τα αρχαία Στάγειρα και το Άλσος Αριστοτέλη, τα μουσεία της Αρναίας, τα επισκέψιμα οινοποιεία της Μεγάλης Παναγίας και οι μυδοκαλλιέργειες της Ολυμπιάδας αποτελούν καλοκαιρινές στάσεις σε μια διαφορετική Χαλκιδική.
Δρόμοι των χωριών
Χτισμένη στους πρόποδες του Χολομώντα, η Αρναία είναι η γνωστότερη κωμόπολη στην ενδοχώρα της Χαλκιδικής, με πολύχρωμα σπίτια από πέτρα και ξύλο με σαχνισιά και με δαιδαλώδη πλακόστρωτα στενά. Περάστε από το Μουσείο Υφαντικής, στην οικία Γιαννούδενας, για να δείτε περίτεχνα αρνιώτικα υφαντά, κιλίμια, χαλιά και μπλανκέτες (κουβέρτες), από το Λαογραφικό Μουσείο, με την έκθεση με τα εργαλεία μελισσοκομίας και ξυλουργικής, και από τον ναό του Αγίου Στεφάνου, ο οποίος λειτουργεί ταυτόχρονα ως εκκλησία και ως αρχαιολογικός χώρος. Μια πυρκαγιά το 2005 αποτέλεσε αφορμή να αποκαλυφθούν στο εσωτερικό του τρία παλαιότερα κτίσματα, με το αρχαιότερο να είναι μια βασιλική που χρονολογείται γύρω στο 400 μ.Χ.
Όμορφο χωριό είναι και η Βαρβάρα, με τη θεραπευτική καλοκαιρινή δροσιά, την πλατεία γεμάτη παιδιά, τα μαγαζιά με τις γενναίες μερίδες και τις χαμηλές τιμές και την παλιομοδίτικη γοητεία μιας ξεχασμένης, ανοιχτόκαρδης Ελλάδας. Φέτος, για 22η φορά θα πραγματοποιηθεί το Φεστιβάλ Βαρβάρας στις 28-30/7. Δεκατρία χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Βαρβάρας θα βρείτε και το ξέφωτο με τους δίδυμους καταρράκτες. Τέλος, η κωμόπολη της Μεγάλης Παναγίας, στην καρδιά της Χαλκιδικής, είναι ένας διάσημος προσκυνηματικός προορισμός, με κορωνίδα το μεγάλο πανηγύρι με το κουρμπάνι τις ημέρες του Δεκαπενταύγουστου.
Δρόμοι των εμπειριών
Όσοι αγαπάτε την αρχαιολογία κατευθυνθείτε προς την Ανατολική Χαλκιδική και τα Αρχαία Στάγειρα, την πόλη όπου το 384 π.Χ. γεννήθηκε ο Αριστοτέλης. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται σε μοναδικό σημείο, πλάι στη θάλασσα, με θέα στον Κάπρο, ένα νησάκι σε σχήμα αγριογούρουνου που σύμφωνα με την παράδοση υπήρξε τόπος εξορίας της μητέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ολυμπιάδας. Είκοσι πέντε χιλιόμετρα προς τα νοτιοδυτικά βρίσκονται τα νεότερα Στάγειρα (πρώην Καζαντζή Μαχαλάς) και το Άλσος Αριστοτέλη με τα πειραματικά όργανα (πυξίδα, τηλεσκόπιο, πρίσμα, οπτικοί δίσκοι, εκκρεμές, κ.ά.), που λειτουργούν με βάση τους φυσικούς νόμους που περιγράφονται στο έργο του Μακεδόνα φιλοσόφου. Πρόκειται για ένα πάρκο μάθησης και γνώσης, ιδανικό για οικογένειες. Αν θέλετε να ανακαλύψετε τη μαγική φύση του Χολομώντα (1.165 μ.), θα βρείτε μια σειρά από μονοπάτια ανάμεσα από τους δασικούς δρόμους, ενώ, αν θέλετε να δείτε πώς γίνεται η απόσταξη ντόπιας λεβάντας και να μάθετε τα μυστικά των αιθέριων ελαίων, επικοινωνήστε με το Κτήμα Τσιπέλη (τηλ. 6983-408513) στον Πολύγυρο.
Δρόμοι της θάλασσας
Απέναντι από την Ουρανούπολη και νοτιοανατολικά της Αμμουλιανής θα βρείτε τα Δρένια, ένα σύμπλεγμα μικρών νησιών με κορυφαίες παραλίες. Ωραίες βουτιές θα κάνετε και γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο των Αρχαίων Σταγείρων, κολυμπώντας στην περιοχή όπου μεγάλωσε ο Αριστοτέλης. Στον κόλπο της Ιερισσού, μια ανάσα από τη μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους, θα βρείτε την ακτή Κομίτσα, με την ανοιχτόχρωμη άμμο και τη βλάστηση να φτάνει ως την ακροθαλασσιά.
Δρόμοι της γεύσης
Η Αρναία είναι ένα χωριό διάσημο για τον γαστρονομικό πλούτο του. Δοκιμάστε μέλι και ΠΟΠ μουντοβίνα (απόσταγμα κηρήθρας), κατσικίσιο τυρί, φέτα και γιαούρτι, λογιών λογιών γλυκά του κουταλιού (κάστανο, αγριοκέρασο, αγριοφράουλα), μανιτάρια, αποξηραμένα φρούτα του δάσους και βότανα από τον Χολομώντα. Στην Ολυμπιάδα, που φημίζεται για τα μύδια της, θα βρείτε το μυδοτροφείο Αναστασίου (τηλ. 23760-51008), που διοργανώνει ξεναγήσεις στις μυδοκαλλιέργειες πάνω σε μια πλάβα. Οι οινόφιλοι ρίξτε μια ματιά στα οινοποιεία της Μεγάλης Παναγίας: στο πετρόχτιστο Akrathos Newlands Winery (τηλ. 6980-545466), με τη θέα στη Σιθωνία και στον Άθω, και στο Κτήμα Ταραζά (τηλ. 23720-32157), το πρώτο αμπέλι του οποίου καλλιεργήθηκε το 1950. Από εστιατόρια, περάστε από τον Μπακατσιάνο (τηλ. 23720-22750), στο δάσος με τις βελανιδιές λίγο έξω από την Αρναία, για δροσερές σαλάτες, κρέας σε σούβλα, σχάρα και κάρβουνα, από τον Κρητικό (τηλ. 23770-71222) στην Ουρανούπολη για εκλεπτυσμένη μεσογειακή κουζίνα και από τον Μύγδο (τηλ. 6949-461179) στη Βαρβάρα για νόστιμα ζυμαρικά και κρεατικά.