Robolo Βoutique Hotel
To διατηρητέο πέτρινο κτίσμα μιας οικογένειας ξυλεμπόρων στο Λιτόχωρο αποτελεί σημείο συνάντησης για τους ορειβάτες και τους φυσιολάτρες που ανακαλύπτουν το βουνό των θεών.
To 2010, η Ρούλα Μαλτή και ο σύζυγός της, Βαγγέλης Γραμματόσης, με καταγωγή από το Λιτόχωρο, αποφάσισαν να αγοράσουν ένα εγκαταλελειμμένο αρχοντικό του 1883 στην κωμόπολη της Πιερίας. Συγκεκριμένα στη συνοικία Παζάρι, στον παραδοσιακό πυρήνα του Λιτοχώρου. Σκοπός τους ήταν να το αναπαλαιώσουν και να μετακομίσουν εκεί, αφού μέχρι τότε ζούσαν εκτός οικισμού. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της ανακαίνισης του διατηρητέου πέτρινου κτίσματος των 250 τ.μ., το οποίο ανήκε σε μια γνωστή οικογένεια ξυλεμπόρων του χωριού, συνειδητοποίησαν ότι ήταν πολύ μεγάλο για τις ανάγκες τους. Εν τέλει, το μετέτρεψαν σε παραδοσιακό ξενώνα πέντε δωματίων.
Οι δουλειές τους δεν είχαν σχέση με τον κλάδο της φιλοξενίας. H Ρούλα έκανε επιμέλειες κειμένων ως φιλόλογος, ο Βαγγέλης είχε επιχείρηση με οικοδομικά υλικά μαζί με τον αδελφό του, την οποία διατηρεί ακόμη. «Ήμασταν και οι δύο εξωστρεφείς και είχαμε συνηθίσει να επικοινωνούμε με τον κόσμο, ο Βαγγέλης λόγω του επαγγέλματός του, εγώ λόγω του πατέρα μου, εργοδηγού σε τεχνικές εταιρείες που αναλάμβαναν έργα σε λιμάνια, οπότε ανά δύο χρόνια αλλάζαμε μέρος. Ταξιδέψαμε από την Κω και την Κρήτη έως τη Σαουδική Αραβία», περιγράφει η Ρούλα, η οποία παντρεύτηκε μόλις τελείωσε το σχολείο. Σήμερα, 48 χρονών, με δύο μεγάλα παιδιά, την Κατερίνα και τον Γιώργο, θυμάται το άγχος που είχε όταν έφτιαχναν τον ξενώνα.
Η λευκόδερμη πεύκη
Οι εργασίες κράτησαν επτά ολόκληρα χρόνια – συν τοις άλλοις, έπρεπε να πάρουν άδεια από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας. «Μετά την ανακήρυξη του Ολύμπου σε Εθνικό Δρυμό το 1938, η οποία περιόρισε δραστικά την παραγωγή ξυλείας, και τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ιδιοκτήτες μετακόμισαν στην Αμερική και δεν ξαναγύρισαν. Η κατάσταση που συναντήσαμε ήταν πολύ δύσκολη, το σπίτι είχε ερημώσει από το 1940. Του έλειπαν η στέγη και πολλά ακριβά αντικείμενα, είχε λεηλατηθεί», περιγράφει η Ρούλα, καθισμένη δίπλα στο μεγάλο τζάκι του κοινόχρηστου χώρου. Όπως με πληροφορεί, εδώ ήταν το κατάστημα λιανικής, όπου πουλούσαν ξύλα για τις στέγες. Γενικότερα, όλη η αποκατάσταση βασίστηκε στις παλιές φωτογραφίες του κτιρίου.
Η αρχική δομή έχει διασωθεί ακέραιη, όπως και η πέτρινη τοιχοποιία του. «Όπου ήταν εφικτό εσωτερικά, προσπαθήσαμε να κρατήσουμε όλα τα παλιά ξύλα. Είναι ρόμπολο, το είδος της λευκόδερμης πεύκης που απαντάται και στον Όλυμπο. Από αυτό εμπνευστήκαμε και την ονομασία του καταλύματος», εξηγεί ο Βαγγέλης. «Διατηρήσαμε τα δύο αρχικά τζάκια στον επάνω όροφο, ενώ στο ένα δωμάτιο η εστία που ζέσταινε το νερό έχει αξιοποιηθεί στο νέο μπάνιο. Επίσης, χρησιμοποιήσαμε τα παλιά παντζούρια ως κεφαλάρια, ενώ ο χώρος όπου φύλασσαν τα πιθάρια τους έγινε το κελάρι μας».
Τελικά, λειτούργησαν για πρώτη φορά τον Ιούνιο του 2017, με αφορμή τον αγώνα «Olympus Marathon». Έκτοτε, φιλοξενούν κυρίως ορειβάτες και περιπατητές που θέλουν να ανακαλύψουν το βουνό των θεών. «Σχεδόν το 40% των επισκεπτών μας προέρχονται από τη Γερμανία και τη Σκανδιναβία, την τελευταία πενταετία έχουμε πολλούς Αμερικανούς και Ισραηλινούς», λέει η Ρούλα, η οποία επιμελήθηκε τη διακόσμηση του ξενώνα σε συνεργασία με το αρχιτεκτονικό γραφείο Abstruct Architects. H ίδια έχει πάθος με την εσωτερική διακόσμηση, οπότε η όλη ατμόσφαιρα του ξενώνα είναι σπιτική και απόλυτα ταιριαστή με την ιστορία του κτιρίου. Φέρει τη δική της προσωπική σφραγίδα, όπως άλλωστε και η φροντίδα των καλεσμένων.
Διά χειρός Ρούλας
«Σέβομαι απεριόριστα τον ελεύθερο χρόνο των ανθρώπων που μας επισκέπτονται, γιατί είναι πολύτιμος, οπότε προσπαθώ να το ανταποδώσω με τη φιλοξενία μας. Γι’ αυτό θέλω να περιποιούμαι τους καλεσμένους μας σαν να βρίσκονται σπίτι τους. Να τους προσφέρω μια ωραία εμπειρία όχι μόνο στον χώρο μας αλλά και στην περιοχή. Το κυριότερο μέλημά μου είναι να περάσουν καλά στο Λιτόχωρο, γιατί μόνο έτσι θα έρθουν ξανά». Καταλαβαίνεις τη φροντίδα από τα βιολογικά μοσχοβολιστά καλλυντικά της τοπικής εταιρείας MontOlympe στο μπάνιο και τη σχολαστική καθαριότητα –όλα τα κοινόχρηστα σημεία του ξενώνα λάμπουν– μέχρι το χειροποίητο πρωινό. Ξακουστός είναι και ο μπουφές της Ρούλας, με τις χειροποίητες πίτες να κλέβουν την παράσταση, αφού ανοίγει φύλλο μαζί με τη μαμά της, την κυρία Καίτη.
Η φιλοξενία της ιδιοκτήτριας δεν περιορίζεται στον ξενώνα, καθώς έχει μια βαθιά αγωνία οι επισκέπτες να γνωρίσουν τις ομορφιές της περιοχής. «Ελάτε, θα πάμε για πικνίκ στον Άη Γιάννη. Το ελατοδάσος εκεί και η θέα στον Όλυμπο είναι μια μαγεία», λέει κρατώντας ένα ψάθινο καλάθι γεμάτο καλούδια. Ξεχωρίζει ένα μπουκάλι κρασί με το όνομα «Πάνθεον», μια ενδιαφέρουσα ετικέτα που συνδυάζει Ξινόμαυρο με Αγιωργίτικο κι αποτελεί τη ναυαρχίδα του τοπικού Κτήματος Μυθικό Βουνό. Οδηγώντας για ένα τέταρτο, φτάνουμε σε ένα εντυπωσιακό ξέφωτο μπροστά από το εκκλησάκι, περικυκλωμένο από πανύψηλα έλατα.
«Το σημείο απέχει 10 χλμ. από τον ξενώνα. Ξεκινούν οι καλεσμένοι από εμάς, αφού τους έχουμε δώσει τις απαραίτητες οδηγίες, και τους περιμένουμε εδώ με τα τραπεζομάντιλα. Απολαμβάνουν τη φύση, αναπνέουν καθαρό αέρα και αποφορτίζονται», περιγράφει. Άλλη μία εμπειρία ανάμεσα στις πολλές που μπορεί να ζήσει ο επισκέπτης είναι η ιππασία στο κοντινό κτήμα της Στέλλας Παπαθανασίου. Στη Θεραπευτική Ιππασία Πιερίας (τηλ. 6981-280829) η πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια και λογοθεραπεύτρια ασχολείται με την εκπαιδευτική ιππασία, τη θεραπευτική ιππασία και την ιπποθεραπεία. Ιδανική για όσους επιθυμούν να αποκτήσουν μια πρώτη επαφή με τα άλογα, τα μαθήματα κοστίζουν 20 ευρώ τη μισή ώρα και απευθύνονται σε παιδιά από τριών ετών και άνω.
Μουσική και κοκτέιλ
Ανάλογα με την εποχή, ο ξενώνας φιλοξενεί πολλές θεματικές εκδηλώσεις, κυρίως στην εσωτερική πλακόστρωτη αυλή με τα καθιστικά, τη σκεπαστή ψησταριά, τα κυπαρίσσια και τους αναρριχώμενους κισσούς. «Οργανώνουμε μουσικές βραδιές, παρουσιάσεις βιβλίων και γευσιγνωσίες κοκτέιλ, ενώ θέλουμε να εντάξουμε και κινηματογραφικές βραδιές», λέει η Ρούλα. Στο πεντανόστιμο δείπνο που μας ετοιμάζει, με κεφτεδάκια, ρύζι, μοσχαρίσιο κρέας και ψητές πατάτες, μοιράζεται μαζί με τον Βαγγέλη τα μελλοντικά τους σχέδια. «Μας ενδιαφέρει να επεκταθούμε σε ένα όμοιο κτίριο, να το ανακαινίσουμε και να δημιουργήσουμε έναν ικανό αριθμό κλινών για να προσφέρουμε φαγητό καθημερινά στον ξενώνα. Να γίνει η εστίαση μια μόνιμη παροχή», σημειώνει.
Το επόμενο πρωί, πριν από την αναχώρηση, μας περιμένει ένα μικρό βαζάκι με τοπικό μέλι, συνοδευόμενο από τσάι Ολύμπου. Έτσι έκαναν εξάλλου και στην αρχαία Ελλάδα αυτοί που περιποιούνταν ξένους στο σπίτι τους, οι οποίοι ήταν προστατευόμενοι του Ξένιου Δία. Τους αποχαιρετούσαν με ευχές και δώρα, για να συνδεθούν με δεσμούς φιλίας.
Robolo Boutique Hotel, Λιτόχωρο Πιερίας, τηλ. 23523-06715, robolo.gr, Aπό 100 ευρώ το δίκλινο
με πρωινό
Κιβωτός Επ’ αυλής
Ένα ζευγάρι Ναουσαίων προσφέρει εγκάρδια φιλοξενία στις ακριτικές Πρέσπες
Από την τοποθεσία Ποτίστρα στο βουνό Βαρνούντας, σε υψόμετρο 1.450 μ., νοτιοανατολικά του Αγίου Γερμανού Φλώρινας, μπροστά από το πέτρινο εκκλησάκι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, φαίνονται ξεκάθαρα οι δύο λίμνες. Αριστερά, η Μικρή Πρέσπα με τα φασουλοχώραφα και το νησάκι του Αγίου Αχιλλείου με τους ελάχιστους κατοίκους. Στο βάθος, τα αλβανικά βουνά. Δεξιά, η Μεγάλη Πρέσπα και το τριεθνές, το υδάτινο σημείο όπου συναντιούνται η Ελλάδα, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία. Ανάμεσα στις δύο λίμνες εκτείνεται μια λωρίδα στεριάς, που, σύμφωνα με μαρτυρίες ντόπιων, παλιότερα ήταν στενότερη, γιατί η στάθμη του νερού βρισκόταν πιο ψηλά.
Εδώ γράφτηκαν οι τελευταίες πράξεις του Εμφυλίου το 1949, με τους αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού να προσπαθούν να διαφύγουν μέσα από αυτή τη γραμμή γης. Πλούσιος τόπος σε ιστορία οι Πρέσπες, με σπουδαία χλωρίδα και πανίδα, ασκούν στον επισκέπτη μια ιδιαίτερη έλξη. Αυτή η μοναδική ομορφιά γοήτευσε τον Ναουσαίο Θάνο Τριανταφυλλίδη, συνιδιοκτήτη του ξενώνα «Κιβωτός Επ’ αυλής», ο οποίος ήρθε σε ηλικία δέκα ετών στον Άγιο Γερμανό, γιατί ο πατέρας του μετατέθηκε στο τοπικό κρατικό υδροηλεκτρικό εργοστάσιο. «Παρήγε μόλις 30 κιλοβάτ για 16 ώρες ημερησίως για τους κατοίκους του Αγίου Γερμανού και του Λαιμού. Τότε, η περιοχή ήταν απολύτως απομονωμένη. Για να έρθεις, έπρεπε να πάρεις ειδική άδεια από την αστυνομία και να περάσεις δύο φυλάκια. Πάντως, είχε κόσμο, στο δημοτικό σχολείο ήμασταν πολλά παιδιά», αφηγείται.
Θυμάται πως τα περισσότερα νοικοκυριά διέθεταν μπαξέδες και ζώα και πως οι βοσκοί έπαιρναν τα πρόβατα από κάθε σπίτι για να τα βοσκήσουν. Αλλά οι πιο έντονες αναμνήσεις του σχετίζονται με τις οικογενειακές εκδρομές στο βουνό και στις λίμνες. Ίσως γι’ αυτόν τον λόγο αναζητούσε το μέρος ακόμα κι όταν επέστρεψε στη Νάουσα για το Γυμνάσιο, το έψαχνε και σαν σπουδαστής στη Σχολή της ΔΕΗ τη δεκαετία του 1970 στην Αθήνα. Κι αυτή η νοσταλγία δεν έφυγε, οι Πρέσπες ήταν το πεπρωμένο του. Όπως και η σύζυγος του Μαρούλα, με την οποία μοιράζονται τη ζωή από μωρά, αφού οι μητέρες τους ήταν φίλες. Παντρεύτηκαν το 1980 και με τα δυο τους παιδιά, την Παρασκευή και τον Γιάννη, επισκέπτονταν τακτικά τον Άγιο Γερμανό, παρόλο που ζούσαν στη Νάουσα.
Η επιθυμία της κόρης
«Το 2002, η κόρη μας είπε στον Θάνο να αγοράσει στο χωριό ένα ερειπωμένο σπίτι και να το ζωντανέψουμε. Κι ο πατέρας της εντός τριών μηνών είχε ήδη βάλει μπροστά το όνειρο», αναφέρει η Μαρούλα. Αγόρασαν το παλιό σαμαράδικο των Πρεσπών, ένα συγκρότημα πολλών διαφορετικών χώρων με μεγάλη κεντρική ξύλινη πόρτα και εσωτερικό κήπο, και σε δύο χρόνια ολοκλήρωσαν την αναστήλωση. Έφτιαξαν τρία σπίτια, ένα για τους ίδιους και μια μεζονέτα για κάθε παιδί. Μάλιστα, όλη η πορεία των εργασιών έχει διασωθεί σε φωτογραφικό άλμπουμ.
«Στον επάνω όροφο έμενε ο σαμαράς με τη γυναίκα του, δίπλα υπήρχε ένας χώρος φιλοξενίας. Ο πατέρας μου, όταν πρωτοήρθε το 1961, είχε μείνει προσωρινά εκεί. Κάτω ήταν η τουαλέτα, το σαμαράδικο και το γαϊδουράκι. Το σπίτι χρησίμευε σαν αχυρώνας, δίπλα του λειτουργούσε ο ξυλόφουρνος και στο τέρμα ήταν τα ζώα, κάτω τα γουρούνια και πάνω οι κότες. Ο φούρνος διατηρείται από τότε, απλώς τον επισκευάσαμε εσωτερικά», περιγράφει ο Θανάσης, καθισμένος σε έναν χώρο που ονομάζουν «Το Στέκι της Παρέας». Πρόκειται για ένα παραδοσιακό καθιστικό με ξύλινα παράθυρα, ξυλόσομπα, πέτρινη βρύση, βελέντζες και υφαντά στους χτιστούς καναπέδες, στον οποίο ανταμώνουν οι διαμένοντες στον ξενώνα γύρω από το μακρόστενο τραπέζι. Η ξυλεία της σκεπής, γιατί αρχικά ο χώρος ήταν ανοιχτός, μετράει πάνω από έναν αιώνα και προήλθε από τα υλικά ανακαίνισης του σαμαράδικου.
Για μία δεκαετία, η οικογένεια Τριανταφυλλίδη καλούσε φίλους και ως γνήσιοι Ναουσαίοι έστηναν γλέντια με κρασιά, φαγητό και μουσική. «Το 2014 έτυχε να φιλοξενήσουμε και να ξεναγήσουμε στην περιοχή τον σεφ Ηλία Μαμαλάκη. Περάσαμε δύο μέρες μαζί. Εκείνος μας προέτρεψε να το λειτουργήσουμε ως ξενώνα, δεν είχε περάσει ποτέ από το μυαλό μας. Είχαν ατονήσει και τα γλέντια λόγω της οικονομικής κρίσης, οπότε σκεφτήκαμε την πρότασή του», διηγείται η Μαρούλα και γεμίζει τα ποτήρια με κρασί «Symposium» του 2011. Το συγκεκριμένο Ξινόμαυρο ήταν η τελευταία οινοποίηση που έκανε ο Θάνος με τους φίλους του στο Κουκούλι Νάουσας.
Η αρχή της αυτάρκειας
Ταλαντούχος χειροτέχνης και γνήσιος λάτρης της δημιουργίας, ο Θάνος Τριανταφυλλίδης έχει επιμεληθεί καλλιτεχνικά τα περισσότερα έπιπλα του ξενώνα «Κιβωτός Επ’ αυλής», ο οποίος εν τέλει άνοιξε για το κοινό τη σεζόν 2015-2016. Ουσιαστικά, διατίθενται οι δύο διώροφες μεζονέτες. Η μία χωράει πέντε άτομα και η άλλη οκτώ. Πλήρως εξοπλισμένες, με κουζίνα, μπάνιο, τζάκι και ντιβάνια που γίνονται συμπληρωματικά κρεβάτια, φιλοξενούν συνήθως οικογένειες φίλων ή μεγάλες παρέες. Η διακόσμησή τους είναι παραδοσιακή, με κεντημένες κουρτίνες και ζωγραφισμένους ξύλινους καναπέδες, ενώ υπάρχουν και κάποια σύγχρονα στοιχεία στις κουζίνες, που όμως ταιριάζουν απόλυτα με την ατμόσφαιρα.
«Βοηθάει πολύ ότι το συγκρότημα είναι κλειστό. Τα παιδιά παίζουν στην αυλή με το γκαζόν χωρίς κανέναν κίνδυνο», λέει η Μαρούλα. Εξηγεί ότι στον ξενώνα δεν προσφέρουν υπηρεσίες. Ωστόσο, στο πλαίσιο της φιλοξενίας, τροφοδοτούν το ψυγείο με τα αναγκαία καλούδια, και φυσικά στον κοινόχρηστο χώρο έχουν όλα τα απαραίτητα για να ετοιμάσουν οι καλεσμένοι το πρωινό τους. Αν είναι τυχεροί, μπορεί να δοκιμάσουν και καμιά τραγανή πίτα στη στόφα από τα χεράκια τους, σαν την τυρόπιτα που έψησαν για να μας υποδεχτούν. «Όλα εδώ είναι ήρεμα κι ανθρώπινα, με τους επισκέπτες κάνουμε παρέα, γνωριζόμαστε. Άλλωστε, οι περισσότεροι είναι επαναλαμβανόμενοι», καταλήγει. Αυτό που τους ενδιαφέρει πολύ, εκτός από το να προβάλουν το αγαπημένο τους μέρος, τις Πρέσπες, είναι να μεταδώσουν και το μήνυμα της βιωσιμότητας.
Ο Θάνος σχεδίασε λειτουργικά έναν ξενώνα που είναι αυτάρκης, όπως τα σπίτια που πρωτοσυνάντησε στον Άγιο Γερμανό. Κατ’ αρχάς, από το 2011, ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από τα φωτοβολταϊκά στην οροφή του κτίσματος, τα οποία μάλιστα για αισθητικούς λόγους έχουν τοποθετηθεί στην πίσω πλευρά. Δεύτερον, η καύσιμη ύλη για τη θέρμανση προέρχεται από το δάσος. Παίρνουν τη σχετική άδεια από το δασαρχείο και μεταφέρουν την ξυλεία με δικό τους όχημα. Τρίτον, διαχειρίζονται το νερό της βροχής, το οποίο συλλέγουν για να ποτίζουν τον λαχανόκηπό τους. «Τα παιδιά ενθουσιάζονται όταν πάμε στον μπαξέ να παίξουν και να κόψουν λαχανικά. Τους βάζω να αντιστοιχίσουν τα φυτά με τις ταμπέλες με την ονομασία τους ‒ πετυχαίνουμε πραγματική σύνδεση με τη φύση», λέει με ικανοποίηση ο οραματιστής Ναουσαίος.
Κιβωτός αναμνήσεων
Ανάμεσα στα πολλά που έχει κάνει, τα οποία λόγω ταπεινότητας δεν θέλει να μοιράζεται, μάθαμε ότι μέσω υδροβολής αποκάλυψε τον αρχικό τοίχο του γειτονικού ταχυδρομείου. «Ανακαλύψαμε ένα σφυροδρέπανο, που σημαίνει ότι το σπίτι ήταν επιταγμένο στον Εμφύλιο», σημειώνει. Η πολύωρη συζήτησή μας με το ζευγάρι, που το 2010 με αφορμή τα 40 χρόνια γάμου ανανέωσε τους όρκους πίστης στο γραφικό εκκλησάκι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Ποτίστρα, έλαβε χώρα στο «Στέκι της Παρέας», όπου ετοίμασαν ένα πλουσιοπάροχο μεσημεριανό γεύμα με λαχανοντολμάδες, άιβαρ και γίγαντες στον ξυλόφουρνο. Στον τοίχο πίσω μας ήταν κρεμασμένες ιστορικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες, σε μία από τις οποίες ο Θάνος εμφανίζεται πλάι σε ένα καφέ αρκουδάκι.
Κουβεντιάσαμε πολλά θέματα, από την ιστορία του Εμφυλίου μέχρι την αγωνία τους για την προοπτική των Πρεσπών. «Τρεις χώρες, δύο λίμνες, ένα μέλλον. Θέλουμε να δούμε το Πάρκο των Πρεσπών να λειτουργεί σαν ένας ολοκληρωμένος τόπος, να ανοίξουν επιτέλους τα σύνορα στον Λαιμό», σχολιάζει με πάθος ο Θάνος και συνεχίζει περιγράφοντας την ιστορία του ονόματος του ξενώνα. «Εκτός από την επιθυμία της κόρης, θέλαμε να έχουμε ένα καταφύγιο για τα δύσκολα και για να απολαμβάνουμε τις χαρές της υπόλοιπης ζωής μας. Μας έσωσαν οι Πρέσπες, εδώ περάσαμε την πανδημία. Είναι πραγματική κιβωτός».
Κιβωτός Επ’ αυλής, Άγιος Γερμανός Φλώρινας, τηλ. 23850-51280, kivotosepavlis.com, Από 130 ευρώ τα δύο άτομα (+ 20 ευρώ για κάθε επιπλέον άτομο)
Νύμφες
Η Ελένη Μπάτσαλα δημιούργησε στο Νυμφαίο Φλώρινας ένα καλαίσθητο κατάλυμα, με δομικό στοιχείο της φιλοσοφίας του τα επιλεγμένα έργα Ελλήνων καλλιτεχνών
Η Ναουσαία Ελένη Μπάτσαλα, με σπουδές νοσηλευτικής και προϋπηρεσία σε οδοντιατρείο, ήταν ερωτευμένη με το Νυμφαίο για πολλά χρόνια. Μαγεμένη από την αύρα του διατηρητέου παραδοσιακού οικισμού, κάθε φορά που ερχόταν ένιωθε ότι κλείνει αυτόματα την πόρτα στο παρόν. «Μεταφερόμουν σε οποιαδήποτε στιγμή του χωροχρόνου για να υφάνω τα όνειρά μου, ήταν μια μοναδική αίσθηση. Ακόμη το ίδιο νιώθω, ταξιδεύω διαρκώς», ομολογεί. Κάπως έτσι της γεννήθηκε η ιδέα να δημιουργήσει έναν θεματικό ξενώνα στο χωριό, για να αφηγηθεί στον κόσμο τη δική της ιστορία. Άλλωστε, ήταν εξοικειωμένη με την υποδοχή και την εξυπηρέτηση του κοινού, λόγω της πρότερης επαγγελματικής εμπειρίας της, και ήθελε να φτιάξει μια μικρή μονάδα που να προσφέρει προσωποποιημένη φιλοξενία. Γύρω στο 2006 ξεκίνησε την ανάπλαση ενός εγκαταλελειμμένου αρχοντικού του 1923, το οποίο, σύμφωνα με την άδεια λειτουργίας του, αποτελεί «κτίριο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς».
Κράτησε τρεις πέτρινους τοίχους και τα θεμέλια, διατήρησε την τοπική αρχιτεκτονική, πρόσθεσε ένα καινούργιο συμπληρωματικό τμήμα και, δυόμισι χρόνια αργότερα, παραμονή Χριστουγέννων του 2008, άνοιξε τις «Νύμφες». «Οι Νύμφες ήταν νεαρές γυναίκες θεϊκής καταγωγής, που ζούσαν στα βουνά, στα ποτάμια, στις πηγές και στις λίμνες. Ουσιαστικά, προστάτευαν τα στοιχεία της φύσης. Είμαστε πάνω στο βουνό, στα 1.350 μ. υψόμετρο, μου φαινόταν ταιριαστό το όνομα. Άλλωστε, όλοι έχουμε ευθύνη να διαφυλάξουμε το φυσικό περιβάλλον», περιγράφει με φόντο έναν μεγάλων διαστάσεων πίνακα με πλεξιγκλάς του συντοπίτη της εικαστικού Γιώργη Μπαδόλα, που έφυγε από τη ζωή το 2010.
Ένας χώρος τέχνης
«Αυτός ο πίνακας ήταν παραγγελία για τα εγκαίνια. Απεικονίζει μια σύγχρονη νύμφη με τζιν, η οποία είναι ξαπλωμένη στις πηγές του δάσους του Αγίου Νικολάου, στη Νάουσα. Στον καμβά αποτυπώνονται όλα τα στοιχεία της φύσης, ακόμα και ο αέρας υπονοείται με το φύλλο που πέφτει. Ο Γιώργης αξιοποίησε ένα ευτελές υλικό, το χαρτοκιβώτιο από το τελευταίο εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας που έκλεισε στη Νάουσα, για να δώσει το μήνυμα της επαναχρησιμοποίησης. Αυτό που θα πεταγόταν παίρνει αξία ως έργο τέχνης», αναλύει και καταλήγει: «Το κεντρικό αφήγημα είναι η οικολογία, δεν είναι τυχαίο ότι στο χέρι της Νύμφης εμφανίζεται το σήμα της ανακύκλωσης».
Γενικότερα, ο ξενώνας των επτά δωματίων, που αναπτύσσεται σε τέσσερα επίπεδα, φιλοξενεί συνολικά 19 έργα του Γιώργη Μπαδόλα, τα οποία ανήκουν στην προσωπική συλλογή της Ελένης. Κάποια εκτίθενται στους κοινόχρηστους χώρους, άλλα διακοσμούν τα δωμάτια, τα οποία φέρουν ονόματα Νυμφών. Μάλιστα, έξω από κάθε πόρτα, είναι φιλοτεχνημένα τα αφηρημένα πορτρέτα τους διά χειρός του Ναουσαίου εικαστικού: η Ευρυδίκη, η Φαέθουσα, η Καλυψώ, η Λαμπετία, η Φιλύρα και η Δάφνη. Συνοδεύονται από μερικές πληροφορίες για την καθεμιά, όπως για παράδειγμα ότι η Φαέθουσα ήταν θυγατέρα του θεού Ήλιου και μαζί με την αδελφή της Λαμπετία φυλούσαν τα κοπάδια του πατέρα τους στο νησί Θρινακία.
Το έβδομο δωμάτιο, που μπήκε σε λειτουργία τα Χριστούγεννα που μας πέρασαν, και στο οποίο η Ελένη μπορεί να υποδέχεται ταξιδιώτες με κατοικίδια γιατί είναι απομονωμένο από τα υπόλοιπα και έχει άμεση πρόσβαση στο δεύτερο πατάρι της αυλής, ονομάζεται Ωκυρρόη. Το πορτρέτο της κόρης του Κενταύρου Χείρωνα, που κοσμεί τον τοίχο πάνω από το κρεβάτι, έχει σχεδιαστεί από τον καλλιτέχνη Κώστα Καλδάρα. Αντίστοιχα, ο μεγάλος ξύλινος, σκαλιστός σταυρός στον τοίχο της Λαμπετίας είναι έργο της εικαστικού Ελένης Ανδρονικίδου από το Ροδοχώρι Ημαθίας. «Θέλω να έρχονται οι πελάτες σε επαφή με έργα τέχνης, αυτός είναι ο κόσμος μου. Με συγκινούν, μου δίνουν δύναμη και έμπνευση», εξηγεί η Ελένη, δείχνοντας ένα ξυλόγλυπτο με τον τίτλο «Τρίανδρος» του Βλαδίμηρου Αμανατίδη.
Το νυμφαιώτικο σπίτι
Η διακόσμηση στο ξενοδοχείο ήταν και είναι προσωπική υπόθεση. Κάθε δωμάτιο έχει διαφορετικά έπιπλα και υφαντά. Κάποια κομμάτια τα προμηθεύτηκε από παλαιοπωλεία, άλλα υπήρξαν ειδικές κατασκευές, όπως η σιδερένια άρπα του Ορφέα, που κοσμεί το κεφαλάρι στο δωμάτιο της Ευρυδίκης, και μερικά είναι αυτοσχέδιες εμπνεύσεις. Για παράδειγμα, οι ραβδώσεις του μακρόστενου ξύλινου τραπεζιού δίπλα από το τζάκι είναι γεμισμένες με κασσίτερο, δημιούργημα του συζύγου της. Και αυτός ο αρμονικός συνδυασμός των έργων τέχνης με τα παλιά έπιπλα και τα χειροποίητα αντικείμενα δημιουργεί μια ζεστή ατμόσφαιρα που σε εμπνέει ‒ έχεις την αίσθηση ότι πάντα βρίσκονταν εκεί, στις «Νύμφες».
Επίσης, υπάρχει και μια λαογραφική διάσταση. «Η Φαέθουσα δείχνει πώς ήταν τα παραδοσιακά χειμωνιάτικα δωμάτια στα σπίτια του Νυμφαίου. Έχει το τζάκι στη μέση και δίπλα το μιντέρι, όπου η οικογένεια περνούσε όλη την ημέρα για να ζεσταθεί. Έτρωγαν, κοιμόντουσαν, αντάλλασσαν τα νέα τους», λέει η Ελένη, καθισμένη στο «λιακωτό» του πρώτου ορόφου. Στο τέλος του διαδρόμου, μετά τα τέσσερα δωμάτια, σχηματίζεται ένα τετράγωνο σαλονάκι με πολύ μεγάλα ξύλινα παράθυρα, που προσφέρουν θέα στο Νυμφαίο. Μπροστά από τον μπορντό καναπέ, πάνω στο τραπέζι, η ιδιοκτήτρια έχει τη συλλογή της με ορχιδέες. Είναι το ιδανικό μέρος για διάβασμα. «Επειδή στο χωριό ο χειμώνας ήταν πολύ βαρύς, τα σπίτια είχαν το λιακωτό. Μπορούσαν να λιάζονται χωρίς να αναγκάζονται να βγαίνουν έξω στο κρύο», εξηγεί.
Σπιτική φροντίδα
Όσο μιλά, το χιόνι καλύπτει τη θεόρατη, αιωνόβια μηλιά έξω στην κοινόχρηστη αυλή. Σε ένα από τα πιο όμορφα πλακόστρωτα μπαλκόνια του Νυμφαίου, ο οικισμός ξεδιπλώνεται μπροστά μας πανοραμικά. Ξεχωρίζει το ιστορικό ρολόι της αναστηλωμένης Νικείου Σχολής, που ανεγέρθηκε το 1928. «Μήπως να χρησιμοποιήσετε το χαμάμ για να αναζωογονηθείτε;» ρωτάει η Ελένη. Το κατάλυμα διαθέτει ένα μικρό σπα με χαμάμ και υδρομασάζ, το οποίο φωτίζεται με κεράκια. Η χρήση του για ένα ζευγάρι ανέρχεται στα 50 ευρώ την ώρα και χρειάζεται κράτηση. «Όχι τίποτα άλλο, να ετοιμάσουμε τη χαλαρωτική μουσική», συμπληρώνει.
Κι αυτή η επιμονή στη λεπτομέρεια, αυτή η φροντίδα για τον καλεσμένο, είναι αισθητή από την καθαριότητα των δωματίων μέχρι το δικό της λικέρ φράουλας που σερβίρει για καλωσόρισμα και το πιστοποιημένο ελληνικό πρωινό. Δεν υπάρχει μπουφές, κάθε μέρα το μενού έχει διαφορετικές γεύσεις και ορισμένα σταθερά προϊόντα, όπως το φρέσκο κατσικίσιο βούτυρο και οι χειροποίητες μαρμελάδες. Και, φυσικά, το ακούραστο χαμόγελο της Ελένης, η οποία κατάφερε να κάνει πράξη το όνειρό της.
Νύμφες, Nυμφαίο Φλώρινας, τηλ. 23860-31114, xenonasnymfes.gr, Από 120 ευρώ το δίκλινο με πρωινό
Pindos Resort
Ένα απομονωμένο συγκρότημα από έξι πετρόχτιστες βίλες γίνεται η ιδανική βάση για την εξερεύνηση της Βάλια Κάλντα
Η χρονολογία 1956 που διακρίνεται σε εξωτερικό τοίχο του Pindos Resort, στην Κρανιά Γρεβενών, δίνει μια ενδιαφέρουσα όσο και αναπάντεχη πληροφορία για το ίδιο το οίκημα. Η πρώτη ύλη για την ανέγερσή του ήταν οι πέτρες ενός κοντινού εγκαταλελειμμένου στρατοπέδου, το οποίο γκρεμίστηκε κατά τη διάρκεια κατασκευής της Εγνατίας οδού. Το ορεινό συγκρότημα των έξι πετρόχτιστων βιλών, περικυκλωμένο από πυκνό δάσος μαύρης πεύκης στη βορειοανατολική Πίνδο, σε υψόμετρο 1.170 μ., προσφέρει απομόνωση και ηρεμία και αποτελεί ιδανική βάση για την εξερεύνηση της Βάλια Κάλντα, που στα βλάχικα σημαίνει «ζεστή κοιλάδα».
Οι βίλες φέρουν τα ονόματα κοντινών τοπωνυμίων στα βλάχικα, μιας και η Κρανιά είναι βλαχοχώρι. Για παράδειγμα, η Γκούρα ντι βάλε, που σημαίνει «το στόμα της κοιλάδας», αναφέρεται σε μια «μύτη» γης που σχηματίζεται μέσα στο δάσος, ενώ η Στράνια είναι μια περιοχή κάτω από το κατάλυμα από όπου περνούσε το ρέμα και οι ντόπιες έπλεναν τα ρούχα τους. Κάθε βίλα (80 τ.μ.) αναπτύσσεται σε πέντε διαφορετικά επίπεδα, τα οποία, αν χρειαστεί, χωρίζονται στη μέση και δημιουργούν δύο αυτόνομα σπίτια. Γι’ αυτόν τον λόγο έχουν και διαφορετικές εισόδους.
Πάνω πάνω, σκεπασμένη με τα λευκά ξύλα της οροφής, είναι η μία κρεβατοκάμαρα και δίπλα της, λίγο πιο χαμηλά, το γωνιακό τζάκι. Τα ξύλα δεν χρεώνονται, αλλά τα μεταφέρει ο κάθε επισκέπτης μόνος του από την κοινόχρηστη αποθήκη. Από κάτω, στον μεσαίο όροφο δηλαδή, υπάρχει ένα μπάνιο και μια μικρή κουζίνα, εξοπλισμένη με τα απαραίτητα. Αληθινή ευλογία που το νερό της βρύσης είναι πόσιμο! Σε αυτό το σημείο, το κτίριο χωρίζεται στα δύο με μια πόρτα. Τα υπόλοιπα διαζώματα περιλαμβάνουν μια δεύτερη κρεβατοκάμαρα κι ακόμη ένα μπάνιο. Ουσιαστικά, τις βίλες μπορούν να τις μοιραστούν οικογένειες και παρέες ζευγαριών.
Η διακόσμησή τους είναι παραδοσιακή με αρκετά χωριάτικα στοιχεία, όπως βελέντζες, χαλιά και ξύλινα ή σιδερένια κρεβάτια με σκαλιστά κεφαλάρια. «Κάθε αντικείμενο και έπιπλο τα αγοράσαμε μόνοι μας, είναι το μεράκι μας», λέει η Σόφη Πελαγίδου, 48 ετών, με καταγωγή από την Πτολεμαΐδα. Μαζί με τον Γρεβενιώτη σύζυγό της, Μπάμπη Φούφα, πήραν την απόφαση να ασχοληθούν με τον τουρισμό στο Πέπλο του Έβρου. «Ο Μπάμπης, ως στρατιωτικός, είχε πάρει μετάθεση στον Έβρο. Μας έλειπαν πολύ οι δικοί μας άνθρωποι, έτσι μας γεννήθηκε η ανάγκη να φτιάξουμε έναν χώρο για να ανταμώνουμε με φίλους. Να σερβίρουμε ένα πιάτο φαΐ και να ακούμε μουσική», συμπληρώνει ο Μπάμπης, ένα δραστήριο επιχειρηματικό μυαλό που ασχολούνταν με την εστίαση παράλληλα με τον στρατό.
Πρωινό και δείπνο στο Black Pines Chalet
Πυρήνα του συγκροτήματός τους αποτελεί το εστιατόριο Black Pines Chalet, μια πολύ μεγάλη σάλα με τζάκι και θέα στο δάσος. Εδώ στήνεται ο πρωινός μπουφές, αράζει ο κόσμος για να διαβάσει και να παίξει επιτραπέζια, έρχονται εξωτερικοί πελάτες για καφέ και για ποτό, και κυρίως, από το μεσημέρι και μετά, σερβίρονται τα πιάτα του εστιατορίου. «Η κουζίνα μας βασίζεται στην τοπική γαστρονομία, αξιοποιούμε τις συνταγές και συνεργαζόμαστε με τοπικούς παραγωγούς. Επίσης, έχουμε και κάποια πιο μοντέρνα πιάτα», εξηγεί η Σόφη, η οποία φοίτησε σε σχολή μαγειρικής για να αναλάβει την κουζίνα. Το εστιατόριό τους λειτουργεί Παρασκευή μέχρι Κυριακή τον χειμώνα και κάθε μέρα το καλοκαίρι.
Το μενού περιλαμβάνει λαγό και αγριογούρουνο στιφάδο, κότσι χοιρινό με πουρέ πατάτας, που είναι και το διασημότερο πιάτο τους, μοσχαρίσια μάγουλα με χειροποίητες παπαρδέλες, πολλά κρέατα ψητά ή της σούβλας, όπως τα πρόβια παϊδάκια, τραχανά με πρόβειο γάλα και τραχανόσουπα με μανιτάρια. «Ετοιμάζουμε και τηγανιά με μανιτάρια. Ρίχνω στο τηγάνι μια ποικιλία μανιταριών, για παράδειγμα αγαρικά, βασιλικά και κοκκινούσκα (Αμανίτης ο καισαρικός), προσθέτω φρέσκο και ξερό κρεμμύδι, και τα σβήνω με κρασί και λίγο σκορδόλαδο», περιγράφει η Σόφη, η οποία έχει εμμονή με το χειροποίητο πρωινό και συγκεκριμένα με τις πίτες.
«Ετοιμάζουμε πρωινό ανάλογα με τον αριθμό των φιλοξενουμένων που έχουμε εκείνη την ημέρα και των γευστικών τους προτιμήσεων. Στη γυναίκα μου αρέσει πολύ να ασχολείται με τις ζύμες, αλλά και με τα γλυκά. Δοκιμάστε ρυζόγαλο», μας προτρέπει ο Μπάμπης. Τα Σαββατοκύριακα του χειμώνα, το εστιατόριο έχει πολλή δουλειά, όπως και όλες τις καθημερινές του καλοκαιριού. Με εξαίρεση τους ντόπιους, οι οποίοι εδώ και δεκαπέντε χρόνια έχουν βρει ένα στέκι για καλό φαγητό, το Pindos Resort προσελκύει κόσμο που πεζοπορεί στο βουνό και απολαμβάνει τη φύση. «Οι ξένοι επισκέπτες μας προέρχονται από τα Βαλκάνια, το Ισραήλ και τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκαν Βορειοευρωπαίοι», λέει.
Στο «μαγεμένο δάσος»
Απέναντι από την κεντρική είσοδο του Pindos Resort ξεκινάει ένα κυκλικό μονοπάτι 4,5 χλμ. προς την περιοχή Ζινέλι, το οποίο ανοίχτηκε πριν από δύο χρόνια με ιδιωτική πρωτοβουλία. Η φύση οργιάζει. Μετά το δάσος μαύρης πεύκης, ο επισκέπτης συναντάει το «μαγεμένο δάσος». Πρόκειται για ένα σπάνιο φαινόμενο, όπου οι κορμοί των δέντρων, λόγω υγρασίας, έχουν καλυφθεί από μεγαλόσωμους κισσούς, που νομίζεις ότι σου μιλάνε όποτε φυσάει δυνατά. Πιο ψηλά, στη συνέχεια της διαδρομής, υπάρχει άλλο ένα εντυπωσιακό θέαμα, μια μεγάλη συστάδα κόκκινης πεύκης. Συνολικά, η πεζοπορία, που ενδείκνυται για αρχάριους και διοργανώνεται από το τοπικό παράρτημα της Trekking Hellas, διαρκεί περίπου δύο ώρες. «Εδώ κοντά υπάρχει και ο καταρράκτης του Μπουλουβάρου, όπου το καλοκαίρι κάνουμε μπάνιο στις βάθρες», αναφέρει ο Γιώργος Τόττας, ο οποίος μας ξεναγεί στο Ζινέλι. Άλλη μια δραστηριότητα, η οποία πραγματοποιείται από τον Απρίλιο-Μάιο μέχρι Οκτώβριο, είναι το σαφάρι με τζιπ 4×4 στη Βάλια Κάλντα. «Η καλύτερη περίοδος είναι τον Οκτώβριο, όταν μένουν γυμνά τα φυλλοβόλα. Στη διαδρομή, που διαρκεί περίπου πέντε ώρες, δύο ώρες με το αμάξι και τρεις με τα πόδια, ο επισκέπτης βλέπει μέχρι και συστάδα λευκόδερμης πεύκης (ρόμπολο)», περιγράφει ο Γιώργος.
Εκτός από πεζοπορία σε κοντινά μέρη και την εξερεύνηση της Βάλια Κάλντα, το μέρος προσφέρεται και για μανιταροσυλλογή, καθώς φύονται περισσότερα από εβδομήντα είδη. Ανάμεσά τους η χρυσή τρομπέτα (Craterellus lutescens), η μακρολεπιότα (Macrolepiota) και η κανθαρέλλα (Cantharellus cibarius). «Τα μανιτάρια αποτελούν τμήμα του φυσικού πλούτου της περιοχής, στα Γρεβενά εδρεύει από το 2012 και ο Σύλλογος Μανιταρόφιλων Ελλάδας. Διαφορετικά μανιτάρια βρίσκουμε το φθινόπωρο σε σχέση με την άνοιξη και το καλοκαίρι, αλλά πάντα είναι μια καλή αφορμή για εξόρμηση στο βουνό», λέει ο Φώτης Παρασκευαΐδης, ιδιοκτήτης της εταιρείας «Μανιταροπροϊόντα Γρεβενών», οποίος προμηθεύει με μανιτάρια και τη Σόφη. Στη μονάδα του διαχειρίζεται κυρίως άγρια μανιτάρια.
Άγρια είναι και η φύση γύρω από το Pindos Resort, όπου, σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Μπάμπη και της γυναίκας του, εμφανίζονται κατά καιρούς αρκούδες, αγριογούρουνα, ζαρκάδια και αλεπούδες. «Πέρυσι είχαμε μια αλεπού οικόσιτη, την είχε μάθει ο κόσμος και την τάιζε», θυμάται η Σόφη, η οποία με το που ανοίγει ο καιρός ξεκινάει τη διοργάνωση γάμων. Όπως περιγράφουν, στο διπλανό πλάτωμα σχεδιάζουν να μεγαλώσουν τη μονάδα τους. «Θα φτιάξουμε δέκα σπίτια ξύλινα, χωρητικότητας δύο ατόμων. Η επαφή με το δάσος θα είναι μοναδική, σαν παραμύθι», καταλήγει ο Μπάμπης.
Pindos resort, Kρανιά Γρεβενών, τηλ. 6974-848346, pindosresort.gr, Από 140 ευρώ το δίκλινο με πρωινό