Πέντε προορισμοί για value for money διακοπές στα κοντινά μας -άγνωστα εν πολλοίς- Βαλκάνια.
ΛΙΟΥΜΠΛΙΑΝΑ | ΣΛΟΒΕΝΙΑ
Το κουκλίστικο μέγεθός της (είναι από τις μικρότερες, πλην όμως ατμοσφαιρικότερες, ευρωπαϊκές πρωτεύουσες) επιτρέπει στον επισκέπτη όχι μόνο να τη γυρίσει εύκολα, αλλά και να την απολαύσει πραγματικά. Κρατώντας τον τίτλο της Πράσινης Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας για το 2016, για τη σειρά από φιλικές προς το περιβάλλον πρωτοβουλίες και δράσεις που έχει συστηματικά υιοθετήσει τα τελευταία χρόνια, η Λιουμπλιάνα είναι μια πόλη-κόσμημα, με σαφείς μπαρόκ και αρ νουβό επιρροές, την οποία διαμόρφωσε στις αρχές του 20ού αιώνα ο διάσημος Σλοβένος αρχιτέκτονας Γιόζε Πλέτσνικ. Εχοντας να επιδείξει μια εντυπωσιακή γκάμα πάρκων και περιποιημένων ελεύθερων χώρων (542 τ.μ. πρασίνου ανά κάτοικο), διαθέτει ένα παραμυθένιο ιστορικό κέντρο, στο οποίο δεν επιτρέπεται η κυκλοφορία τροχοφόρων – πλην ποδηλάτων και των μικρών ηλεκτροκίνητων οχημάτων Kavalir, που διατίθενται χωρίς χρέωση στους επισκέπτες για μια βόλτα.
Οταν βρεθείτε στην πόλη, αξιοποιήστε το πρόγραμμα δωρεάν χρήσης ποδηλάτων BicikelJ και αναζητήστε τα εστιατόρια του δικτύου Tastes of Ljubljana, που έχουν εισαγάγει στα μενού τους παραδοσιακές συνταγές με σύγχρονες πινελιές και τοπικές πρώτες ύλες χωρίς τεχνητά πρόσθετα. Χαλαρώστε οικογενειακώς στο κέντρο αναψυχής και εκπαίδευσης Sava, στις όχθες του ομώνυμου ποταμού: σε μια υποβαθμισμένη μέχρι πρότινος περιοχή που είχε καταντήσει σκουπιδότοπος, η δημοτική αρχή δημιούργησε έναν ελεύθερο χώρο επιφάνειας 144 στρεμμάτων που, μεταξύ άλλων, διαθέτει μονοπάτια περιπάτου, ποδηλατικές και ιππικές διαδρομές, τοίχο αναρρίχησης, παιδική χαρά και πάγκους για πικνίκ. Και, βέβαια, τους ζεστούς μήνες του χρόνου διαβάστε τεμπέλικα το βιβλίο σας κάτω από τη σκιά των δέντρων: στο πάρκο Τίβολι λειτουργεί υπαίθρια δανειστική βιβλιοθήκη, που το χειμώνα μεταφέρεται σε γειτονικό θερμοκήπιο.
ΚΟΤΟΡ | ΜΑΥΡΟΒΟΥΝΙΟ
Πρωταγωνιστώντας σε ένα τοπίο που παραπέμπει σε κινηματογραφικό σκηνικό, με το κατάφυτο βουνό να φτάνει έως τη θάλασσα, τα εντυπωσιακά φιδωτά τείχη μήκους 4,5 χλμ. να διεκδικούν τα κλικ της φωτογραφικής μηχανής και τα λαβυρινθώδη σοκάκια να αποκαλύπτουν ξαφνικά πλατείες-διαμαντάκια, το γραφικό λιμάνι του Μαυροβουνίου δεν είναι απλώς ένας από τους πιο φωτογενείς προορισμούς των Βαλκανίων. Σύμφωνα με τον Lonely Planet, τον μεγαλύτερο εκδοτικό οίκο ταξιδιωτικών οδηγών στον κόσμο, το Κότορ είναι η νούμερο ένα πόλη που πρέπει να επισκεφθεί κανείς μέσα στο 2016. Ανά τους αιώνες πέρασαν από εδώ Ιλλυριοί, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί και Βενετσιάνοι, αφήνοντας το στίγμα τους στον πολιτισμό και στην αρχιτεκτονική του τόπου.
Δεν υπάρχει πλατεία που να μη συνδυάζει τα γοτθικά, τα βυζαντινά, τα αναγεννησιακά και τα μπαρόκ στοιχεία, με πιο χαρακτηριστικό ίσως παράδειγμα την κεντρική Πλατεία των Οπλων. Και μπορεί τους καλοκαιρινούς μήνες τη μαρίνα του να κατακλύζουν πολυτελή σκάφη και θαλαμηγοί, ωστόσο το Κότορ, κυριολεκτικά κρυμμένο καθώς είναι στον κόρφο του κόλπου Boka Kotorska, διατηρεί αναλλοίωτο το χαρακτήρα και τη γραφικότητά του. Περπατήστε, λοιπόν, όσο αντέχουν τα πόδια σας. Κατηφορίστε έως την Πύλη της Θάλασσας με σύμβολο το λέοντα του Σαν Μάρκο, όπου αργότερα προστέθηκαν η ημερομηνία απελευθέρωσης της πόλης από τους ναζί μαζί με μια ρήση του Τίτο και το κομμουνιστικό αστέρι. Κάντε μια στάση στο Ναυτικό Μουσείο, που αφηγείται την πολυκύμαντη ιστορία του Κότορ ως υπολογίσιμης ναυτικής δύναμης της Μεσογείου. Και κλείστε οπωσδήποτε τραπέζι για δύο (ή… περισσότερους) στο «Galion» – φημίζεται για την προνομιακή θέα του και τα θαλασσινά του.
ΝΟΒΙ ΣΑΝΤ | ΣΕΡΒΙΑ
To μουσικό φεστιβάλ Exit, που παρουσίασε το πρώτο του lineup τον Ιούλιο του 2000 για να φτάσει σήμερα να θεωρείται ένα από τα πιο επιτυχημένα στο είδος του στον κόσμο, έχει βάλει για τα καλά τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σερβίας στον τουριστικό χάρτη της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Κάτι το φρούριο Πετροβαραντίν, στο οποίο φιλοξενείται και λειτουργεί τον υπόλοιπο χρόνο ως μουσείο, κάτι τα μεγάλα «ονόματα» που ανεβαίνουν στη σκηνή του, το Exit είναι ο κράχτης που κατεβάζει τον ηλικιακό μέσο όρο των επισκεπτών κάθε καλοκαίρι, δεν είναι όμως ο μοναδικός λόγος για τον οποίο αξίζει τον κόπο να ταξιδέψει κανείς έως εδώ. Το Νόβι Σαντ είναι μια πόλη ζωντανή, χωρίς όμως το βουητό της μεγαλούπολης.
H πεζοδρομημένη ραχοκοκαλιά της, η Zmaj Jovina, θα σας βάλει στο κλίμα ώστε λίγο αργότερα να βολτάρετε στην Τσαϊνατάουν (τη χιπ γειτονιά της πόλης, που, αντίθετα με αυτό που υπονοεί το όνομά της, δεν έχει την παραμικρή σχέση με κινεζική παροικία, αλλά λειτουργεί ως φυτώριο κοινωνικών και καλλιτεχνικών δράσεων), πίνοντας ποτό στα αντεργκράουντ μπαράκια της. Τις ηλιόλουστες μέρες θα κάνετε πικνίκ στο Ribarsko Ostrvo, τη μικρή χερσόνησο που σχηματίζεται στις όχθες του Δούναβη και έχει εξελιχθεί στο νέο hot spot, όπου ανοίγουν διαδοχικά καινούργια εστιατόρια και ξενοδοχεία. Και, βέβαια, θα απολαύσετε μία από τις ωραιότερες παραδουνάβιες «παραλίες», το Strand, με την αμμουδιά που φτάνει σε μήκος τα 700 μ. – εδώ χτυπά δυνατά το καλοκαίρι ο σφυγμός της πόλης, εδώ ανανεώνουν το ραντεβού τους οι φεστιβαλιστές για την επόμενη χρονιά…
ΖΑΓΚΡΕΜΠ | ΚΡΟΑΤΙΑ
Ο νέος υπό κατασκευή τερματικός σταθμός του αεροδρομίου, που αναμένεται να υποδεχτεί τους πρώτους ταξιδιώτες μέσα στο 2017 αυξάνοντας τη δυναμική του κατά 5 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως, είναι η πιο περίτρανη απόδειξη ότι η κροατική πρωτεύουσα έχει… ρεύμα. Δεν είναι, όμως, και η μοναδική. Τα τελευταία χρόνια, το Ζάγκρεμπ εδραιώνει δυναμικά τη θέση του ως ανερχόμενος γαστρονομικός προορισμός που αγαπά την πρωτοπορία και τους πειραματισμούς: το επιβεβαιώνουν ενδιαφέρουσες αφίξεις, όπως το άκρως ανατρεπτικό από αισθητικής άποψης καφέ-μπιστρό Divas της οδού Marticeva αλλά και εστιατόρια καθιερωμένα πια ως σταθερές αξίες, όπως το κομψότατο Apetit City, που ντύνει την κουζίνα της Αδριατικής με κεντροευρωπαϊκές πινελιές, ή το «5/4» του Κροατο-Σικελού σεφ Ντίνο Γκαλβάνιο με μενού που αλλάζει καθημερινά, ανάλογα με τις πρώτες ύλες που υπάρχουν στην αγορά.
Στο μεταξύ, η νέα γενιά φαγάδικων που ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια στην πόλη αγαπά το street food και ό,τι αυτό πρεσβεύει (ελαφριά γεύματα, deli σάντουιτς, ζουμερά και χορταστικά μπέργκερ, νόστιμο και φθηνό φαγητό με λίγα λόγια), τη ζεστή και χαλαρή ατμόσφαιρα των μπιστρό αλλά και το πάντρεμα του τοπικού συνταγολογίου με τις εξωτικές γεύσεις. Μέσα στο 2015 το Ζάγκρεμπ καλωσόρισε επίσης δύο ολοκαίνουργια μουσεία – το μικρό αλλά εξαιρετικά καλοστημένο Tortureum (Mουσείο Βασανιστηρίων) και το διαδραστικό Μουσείο των Παραισθήσεων, με την εντυπωσιακή συλλογή ολογραμμάτων του. Υποδέχθηκε, τέλος, την ευφάνταστη ντιζάιν μπουτίκ Croatian Design Superstore – ένα υβρίδιο έκθεσης και pop-up καταστήματος, που φιλοξενεί τις δημιουργίες (κοσμήματα, έπιπλα, χρηστικά αντικείμενα, ρούχα, αξεσουάρ κ.ά.) της crème de la crème των Κροατών σχεδιαστών.
ΣΕΡΑΓΕΒΟ | ΒΟΣΝΙΑ
Παρότι το όνομά του έχει συνδεθεί με δύο πολέμους -εδώ δολοφονήθηκε ο διάδοχος του αυστροουγγρικού θρόνου πυροδοτώντας τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και επίσης διαδραματίστηκε μία από τις σκληρότερες πράξεις του Εμφυλίου στην πρώην Γιουγκοσλαβία-, το Σεράγεβο είναι μια πόλη εξωστρεφής, όπου η Δύση συναντά την Ανατολή και το ταραχώδες παρελθόν συμφιλιώνεται με το παρόν. Οθωμανικοί μιναρέδες και νεοκλασικά αρχοντικά -κληρονομιά των Αψβούργων, που επίσης πέρασαν από εδώ-, μουσουλμανικοί μαχαλάδες και το παραδοσιακό παζάρι του Μπεζιστάν, που στεγάζεται σε ένα κτίσμα που παραμένει ίδιο και απαράλλαχτο από τον 16ο αιώνα, δίνουν το στίγμα αυτής της πόλης-σταυροδρόμι των Βαλκανίων.
Είναι ίσως ένα από τα λιγοστά μέρη στον κόσμο όπου σε απόσταση 10 λεπτών με τα πόδια συνυπάρχουν ορθόδοξες και καθολικές εκκλησίες, συναγωγές και τζαμιά. Oσο περνούν τα χρόνια, τα σημάδια του Εμφυλίου είναι όλο και λιγότερο ορατά στην πόλη. Τον επαναφέρουν στη μνήμη των ανθρώπων χώροι όπως το διάσημο Τούνελ, που κατασκεύασαν οι εγκλωβισμένοι κάτοικοι της πόλης στη διάρκεια του πολέμου για να μεταφέρουν φαγητό, ανθρωπιστική βοήθεια και πολεμοφόδια, και το οποίο σήμερα λειτουργεί ως μουσείο. Τον θυμίζει επίσης μια βόλτα σε οποιοδήποτε από τα τρία τεράστια νεκροταφεία του Ciglane, όπου αρκεί να παρατηρήσει κανείς τον εντυπωσιακό αριθμό τάφων που κατασκευάστηκαν μεταξύ του 1992 και του 1995.
Ομως το Σεράγεβο δεν είναι μόνο αυτά, αλλά πολλά περισσότερα. Είναι ακόμα το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου (τον Αύγουστο) και οι περίπατοι στο γειτονικό όρος Bjelasnica. Είναι τα τοπικά αποστάγματα από δαμάσκηνα, σταφύλια, φουντούκια, βερίκοκα και κεράσια, το προσιτό ως προς την τιμή του αλκοόλ (τα κοκτέιλ κοστίζουν περίπου 3-5 ευρώ) και οι υπαίθριες αγορές του. Και είναι, φυσικά, το Mala Kuhinja, το ασιατικό εστιατόριο για το οποίο εδώ και 10 χρόνια μιλάει ολόκληρη η πόλη: συναντάς τον σεφ, του εξηγείς τι σου αρέσει, εκείνος σου προτείνει τις αντίστοιχες πρώτες ύλες και μπαχάρια και ετοιμάζει ένα πιάτο για… τα μάτια σου -και τον ουρανίσκο σου- μόνο.