Tην ανάγκη προσέλκυσης περισσότερων επενδύσεων και την κατασκευή νέων μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων για την ενίσχυση της δυναμικής του προορισμού επισημαίνει ο Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδοχείων Χαλκιδικής. Μιλάει επίσης για τη σημασία βελτίωσης των υπαρχουσών υποδομών, τα «δυνατά» χαρτιά της περιοχής και τις οργανωμένες προσπάθειες που συντελούνται για την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού.
Ποιες εθνικότητες επιλέγουν τη Χαλκιδική για τις διακοπές τους και πόσο αυτό συνδιαμορφώνει τη φυσιογνωμία της περιοχής;
Η Χαλκιδική ήταν ο πρώτος ελληνικός προορισμός που υποδέχθηκε Ρώσους παραθεριστές το 1994. Σήμερα είμαστε ο τρίτος προορισμός πανελλαδικά με 70.000 αφίξεις Ρώσων το 2017, καθώς στο διάστημα που μεσολάβησε «άνοιξαν» και άλλοι, όπως το Νότιο Αιγαίο, η Κρήτη και η Τουρκία. Ωστόσο, από το 1994 έως το 2010 η Χαλκιδική δημιούργησε υπεραξία στη συγκεκριμένη αγορά, με αποτέλεσμα να προσελκύσει ρωσικές επενδύσεις στον νομό – είτε για κατοικίες είτε για ξενοδοχεία. Η πτώση ξεκίνησε το 2013 με τις πτωχεύσεις των Ρώσων tour operators, τη νέα ισοτιμία ρουβλίου-ευρώ και την αναδιάρθρωση της ρωσικής τουριστικής αγοράς. Οι Ρώσοι είναι σήμερα τρίτοι σε αεροπορικές αφίξεις, με πρώτους τους Γερμανούς και τους Βρετανούς. Η Χαλκιδική είναι επίσης ο πρώτος προορισμός σε οδικές αφίξεις πανελλαδικά, οι οποίες προέρχονται κυρίως από τα Βαλκάνια. Υποδέχεται ένα καλό μείγμα εθνικοτήτων, αλλά η ισορροπία είναι δύσκολη, καθώς οι οδικές αφίξεις έχουν περιορισμένη σεζόν συγκριτικά με τις αεροπορικές. Βοηθούν όμως στη διατήρηση των τιμών σε σταθερά επίπεδα.
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για τη φετινή σεζόν;
Αναμένουμε περίπου την ίδια κίνηση με το 2017. Η όποια αύξηση θα εξαρτηθεί από το πώς θα πάει η περίοδος από τα τέλη Σεπτεμβρίου έως τον Οκτώβριο, αλλά και από το πώς θα εξελιχθεί η υψηλή περίοδος, η οποία φαίνεται να υστερεί σε προκρατήσεις λόγω της ανάκαμψης της τουρκικής αγοράς. Η διανυκτέρευση σε ένα ξενοδοχείο 5 αστέρων στην Τουρκία κοστίζει όσο ένα 4άστερο στην Ελλάδα, εξαιτίας μιας σειράς ανελαστικών παραγόντων που ισχύουν στη χώρα μας, όπως είναι οι υψηλές ασφαλιστικές εισφορές, η φορολογία, κ.λπ.
Στη Χαλκιδική υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση resorts. Πόσο εύκολο είναι να επιβιώσουν τα μικρά ξενοδοχεία σε ένα τέτοιο περιβάλλον;
Η Χαλκιδική είναι ο τέταρτος προορισμός πανελλαδικά σε δυναμικότητα resorts, όμως είναι μόνο μία η επώνυμη αλυσίδα που δραστηριοποιείται στην περιοχή μας, η ΙΚOS-SANI. Ιδανικά, θα έπρεπε να προσελκύσουμε περισσότερες, γιατί αυτές είναι που καθορίζουν τη δυναμική ενός προορισμού και τον ενισχύουν. Υπάρχουν επίσης 40.000 κλίνες ενοικιαζόμενων δωματίων μικρών καταλυμάτων. Στο πλαίσιο του Leader Αλιείας έχουν κατατεθεί προτάσεις για τουλάχιστον 500 κλίνες συνολικά, γεγονός ενδεικτικό της τάσης ενασχόλησης όλο και περισσότερων ανθρώπων με τον τουρισμό. Πρόκειται όμως για οικογενειακές επιχειρήσεις. Η εμπειρία δείχνει ότι τα μικρά καταλύματα καλύπτουν κυρίως τη βαλκανική αγορά, η οποία έχει σαφώς μικρότερη σεζόν –της τάξης των 100-110 ημερών– από τη δυτικοευρωπαϊκή, που η σεζόν της κυμαίνεται μεταξύ 150 και 170 ημερών. Φέρνουν μεροκάματο, βοηθούν κάποιες οικογένειες να επιβιώσουν, αλλά δεν φέρνουν θεαματικές αλλαγές στον τουρισμό ως προϊόν.
Οι τουριστικές επενδύσεις έχουν «ρεύμα» στην περιοχή. Πώς επηρεάζουν την ποιότητα του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος;
Οι επενδύσεις στον νομό τα τελευταία χρόνια άγγιξαν τα 300 εκατομμύρια ευρώ, με μεγαλύτερες αυτές του ομίλου IKOS-SANI και του Miraggio στο Παλιούρι Κασσάνδρας. Σε εκκρεμότητα βρίσκονται δύο μεγάλες επενδύσεις που έχουν εξαγγελθεί, του ομίλου Σαββίδη στο Ξενία Παλιουρίου και της οικογένειας Μετεκίδη στον Άη Γιάννη Νικήτης, οι οποίες όμως προχωρούν αργά λόγω γραφειοκρατικών αναχωμάτων. Στην προαθωνική περιοχή, στην περιοχή Ξηρό Ποτάμι, είναι σε εξέλιξη μία ακόμη σημαντική επένδυση ρωσικών συμφερόντων, ενώ στα σκαριά βρίσκεται άλλη μία στις Πόρτες Κασσάνδρας. Τις χρειαζόμαστε αυτές τις μονάδες, γιατί και θα αναβαθμίσουν τις ξενοδοχειακές υπηρεσίες 5 αστέρων του νομού, αλλά και θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας. Το ενδιαφέρον είναι μεγάλο, όμως δεν υπάρχει διαθέσιμη γη, καθώς τεράστιες εκτάσεις είναι μοναστηριακές, όπως στην περίπτωση της Συκιάς ή του Αγίου Νικολάου.
Επαρκούν οι υποδομές για να υποστηρίξουν τον όγκο των επισκεπτών που υποδέχεται o νομός;
Το επαρχιακό οδικό δίκτυο της Χαλκιδικής, μήκους άνω των 1.000 χλμ., κατασκευάστηκε το 1970. Σε αυτό έχουν προστεθεί δύο ακόμη άξονες που συνδέουν τη Θεσσαλονίκη με τα Μουδανιά και τα Μουδανιά με την Καλλιθέα. Ωστόσο, η ελλιπής χρηματοδότηση οδηγεί στο να μη γίνονται βασικές εργασίες συντήρησης, από τις διαγραμμίσεις μέχρι το κλάδεμα των αγριόχορτων. Αρκεί να σκεφτείτε ότι ο προϋπολογισμός της περιφερειακής ενότητας εκτελείται κάθε χρόνο μετά τον Απρίλιο, όταν δηλαδή γίνεται η έναρξη της σεζόν. Είναι δηλαδή πολύ αργά. Ζητήματα υπάρχουν επίσης με την αποκομιδή των απορριμμάτων και τον ελλιπέστατο προγραμματισμό σε σχέση με τους αρχαιολογικούς χώρους. Ανοιχτοί είναι ελάχιστοι, με αποκορύφωμα το επί δεκαετία κλειστό Αρχαιολογικό Μουσείο Πολυγύρου. Ο μεγάλος μας στόχος, πάντως, είναι να υλοποιηθεί μέσα στην επόμενη διετία η κατασκευή του φράγματος του Χαυρία στη Σιθωνία, για την οποία συμφωνούμε όλοι στη Χαλκιδική: τοπική αυτοδιοίκηση και φορείς.
Πού θα έπρεπε να εστιάσουν περισσότερο τις προσπάθειές τους οι άνθρωποι της φιλοξενίας;
Στον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων με στόχο την επέκταση της σεζόν στα άκρα της και τη δυνατή παρουσία κάθε καταλύματος στον διεθνή ανταγωνισμό, είτε πρόκειται για μικρή είτε για μεγάλη επιχείρηση. Θεωρώ πως είναι κρίσιμο να δημιουργήσουμε ένα ενιαίο τουριστικό προϊόν ως Κεντρική Μακεδονία, με βάση την πόλη της Θεσσαλονίκης. Θα πρέπει επίσης να παρακολουθούμε στενά τις τάσεις της αγοράς και να επενδύουμε σε αυτές, αντί για παράδειγμα να αντιμετωπίζουμε ως λύση τις βραχυχρόνιες μισθώσεις χωρίς κανόνες και προδιαγραφές, γιατί αυτές δεν βοηθούν στον εκσυγχρονισμό του τουριστικού προϊόντος.
Το «Σαν τη Χαλκιδική δεν έχει» είναι κλισέ ή ουσία; Ποια προτάσσετε ως δυνατά της χαρτιά;
Είμαστε πρώτοι σε γαλάζιες σημαίες πανελλαδικά, γεγονός που αποδεικνύει ότι οι κολπίσκοι της Χαλκιδικής είναι κορυφαίοι όσον αφορά την ασφάλεια και την καθαριότητα. Επίσης, χάρη στο ιδιαίτερο ανάγλυφο του νομού, η θάλασσα από το βουνό απέχει ελάχιστα. Στα αρχαία Στάγειρα γεννήθηκε ο Αριστοτέλης, στο Άγιο Όρος βρίσκεται η κιβωτός της Ορθοδοξίας. Στη Νικήτη δραστηριοποιείται ένας από τους πιο επιτυχημένους συνεταιρισμούς μελισσοπαραγωγών πανελλαδικά, ο Σίθων, ενώ παράγουμε επίσης εξαιρετικές ελιές, κρασιά, τυροκομικά προϊόντα.
Tι μπορεί να «πουλήσει» η Χαλκιδική εκτός από ήλιο και θάλασσα;
Ο Οργανισμός Τουριστικής Προβολής και Μάρκετινγκ, που αποτελεί σύμπραξη του Δημοσίου και ιδιωτών, εκπονεί σε συνεργασία με ιδιωτικό πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας στρατηγική μελέτη των περιπατητικών διαδρομών του νομού. Στα τέλη Ιουνίου το σχέδιο θα είναι έτοιμο προς υλοποίηση, με στόχο το 2019 να έχουμε τουλάχιστον 5-7 ολοκληρωμένες διαδρομές σε όλο τον νομό, με ιδιαίτερη έμφαση στην Αριστοτελική. Θέλουμε να πετύχουμε επέκταση της σεζόν με ένα ήπιας μορφής τουριστικό προϊόν, που θα μας δώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην προσέλκυση τουριστών άνω των 55 ετών, κυρίως από την Κεντροδυτική Ευρώπη. Τη μελέτη εκπονεί το Εργαστήριο Δασοκομίας της Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, υπό τον καθηγητή Θεοχάρη Ζάγκα.