Οι εργασίες κατασκευής της πίστας που ονομάζεται Autodromo Jose Carlos Pace, ξεκίνησαν το 1938 και ονομάζεται έτσι από το 1985, σε ανάμνηση του Βραζιλιάνου οδηγού της Formula 1 Κάρλος Πάτσε, ο οποίος πέθανε σε αεροπορικό δυστύχημα το 1977. Το οικόπεδο στο οποίο βρίσκεται η πίστα αγοράστηκε αρχικά το 1926 από κατασκευαστές ακινήτων που ήθελαν να χτίσουν κατοικίες. Μετά από δυσκολίες που οφείλονταν εν μέρει στο χρηματιστηριακό κραχ του 1929, αποφασίστηκε να χτιστεί αντ’αυτών μια πίστα αγώνων. Το αυτοκινητοδρόμιο εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 1940. Η παραδοσιακή ονομασία της πίστας ως Interlagos (κυριολεκτικά σημαίνει, “μεταξύ λιμνών”) προέρχεται από τη θέση της στην ομώνυμη γειτονιά: μια περιοχή μεταξύ δύο μεγάλων τεχνητών λιμνών, της Γκουαραπιράνγκα και της Μπίλινγκς, οι οποίες κατασκευάστηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα για να τροφοδοτούν την πόλη του Σάο Πάολο με νερό και ηλεκτρική ενέργεια.
Οι σχεδιαστές της πίστας εμπνεύστηκαν από τρεις κύριες πίστες: την Brooklands στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Roosevelt Raceway στις ΗΠΑ (διάταξη 1937) και την Montlhery στη Γαλλία.
Η Formula 1 έτρεξε για πρώτη φορά το 1973 στο Interlagos σε έναν αγώνα του παγκοσμίου πρωταθλήματος. Οι φίλαθλοι είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν μια νίκη της χώρας τους στα τρία πρώτα βραζιλιάνικα Γκραν Πρι, με τον Fittipaldi να κερδίζει το 1973 και το 1974, ενώ ο Carlos Pace κέρδισε το 1975.
Όπως πολλές πίστες πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, το Interlagos διαθέτει κεκλιμένες στροφές, με τους οδηγούς να ξεκινούν το γύρο τους σε ένα είδος μισού οβάλ. Στην πραγματικότητα, μεταξύ του 1957 και της επιστροφής της πίστας στο καλεντάρι της F1 το 1990, το Interlagos έμοιαζε με ένα γιγαντιαίο οβάλ. Αφού περάσουν από τη Senna S και κατέβουν στη στροφή 4, οι οδηγοί περνούν από ένα φιδωτό τμήμα με μερικές δύσκολες αλλαγές καμπύλης, προτού ανεβούν ξανά στο λόφο και περάσουν την τελευταία στροφή με κλίση. Ένας λόγος για τον οποίο πολλοί οδηγοί θεωρούν το Interlagos ενδιαφέρον είναι ότι δεν έχει κατασκευαστεί σε επίπεδο έδαφος, αλλά ακολουθεί τα σκαμπανεβάσματα του λοφώδους εδάφους. Γεγονός που καθιστά πιο δύσκολη την οδήγηση και απαιτεί περισσότερη ισχύ από τους κινητήρες των αυτοκινήτων. Η λοφώδης διαδρομή είναι επίσης ένα σημαντικό χαρακτηριστικό για τους αγώνες ποδηλασίας δρόμου που συνήθως διεξάγονται στην πίστα. Η πίστα είναι γνωστή για τις πολλές κλίσεις της και την πρώην ανώμαλη επιφάνεια, η οποία θα μπορούσε να επιβαρύνει τα αυτοκίνητα της F1, επειδή έχουν πολύ χαμηλό ύψος οδήγησης και μικρή διαδρομή ανάρτησης. Επομένως, οι αγώνες είναι πολύ σκληροί για το μονοθέσιο, αλλά και σωματικά σκληροί για τους οδηγούς. Ειδικά επειδή η πίστα είναι αριστερόστροφη και οι φυγόκεντρες δυνάμεις στις αριστερές στροφές, σπρώχνουν το λαιμό των οδηγών προς τα δεξιά, αντί προς τα αριστερά όπως στις περισσότερες πίστες του ημερολογίου της F1.
Η εκκίνηση του αγώνα γίνεται στο τμήμα “Tribunas” (κερκίδες) και διαθέτει μια μεγάλη ευθεία με ανοδική κλίση. Στη συνέχεια ακολουθεί η “S do Senna” (η Senna S), ένα ζευγάρι εναλλασσόμενων καθοδικών στροφών (αριστερά και μετά δεξιά) που παρουσιάζουν διαφορετικές γωνίες και κλίσεις.
Η “S do Senna” συνδέεται με την “Curva do Sol” (Καμπύλη του Ήλιου), μία στρογγυλή αριστερή στροφή μεγάλης ακτίνας που οδηγεί στην “Reta Oposta” (Αντίθετη ευθεία), τη μεγαλύτερη (αλλά όχι την ταχύτερη) ευθεία της πίστας. Την Reta Oposta διαδέχεται ένα ζευγάρι κατηφορικών αριστερών στροφών που ονομάζονται “Descida do Lago” (Κάθοδος της λίμνης) και καταλήγουν σε ένα σύντομο ευθύγραμμο τμήμα που ανεβαίνει προς το πίσω μέρος των κτιρίων του pit.
Προσοχή! Ακολουθούν πολλές στροφές!
Ακολουθεί ένα αργό τμήμα, με μικρές στροφές και αλλαγές υψομέτρου που μοιάζουν με καρτ. Η πρώτη από αυτές τις στροφές είναι γνωστή ως “Ferradura” (πέταλο) κατηφορική και δεξιά, ακολουθεί η “Laranjinha” (μικρό πορτοκάλι), άλλη μια δεξιά στροφή και το πιο αργό σημείο της πίστας- η επόμενη στροφή οδηγεί στην “Pinheirinho” (μικρό πεύκο), αριστερά σε ένα πεδινό πεδίο- στη συνέχεια έρχεται η “Bico de Pato” (παπιγιόν), μια δεξιά στροφή με ένα στενό σχήμα που μοιάζει με φουρκέτα- και στη συνέχεια η “Mergulho” (κατάδυση), μια αριστερή στροφή σταθερής ακτίνας που ρίχνει τον οδηγό κατευθείαν σε μια πιο κλειστή αριστερή στροφή στο “Junção” (κόμβος). Η στροφή “Café” (Καφές), είναι μια αριστερή ανοιχτή ανηφορική στροφή και σηματοδοτεί την έναρξη του μεγάλου τμήματος με τις υψηλότερες ταχύτητες. Ανεβαίνοντας μέσω της “Subida dos Boxes” (Μέχρι τα pits) ο οδηγός συναντά μια μεγάλη αριστερή ανηφορική στροφή με κλίση 10% που απαιτεί μεγάλη ισχύ από τα αυτοκίνητα. Στο τέλος της έρχεται η Arquibancadas (κερκίδες), μια ευρεία αριστερή στροφή υψηλής ταχύτητας που συνδέεται με την ευθεία “Tribunas” για να ολοκληρωθεί το τελευταίο τμήμα της πίστας.
Η σειρά των αριστερών στροφών από την έξοδο της “Junção” μέχρι τη στροφή 1 συνήθως διελαύνεται με τέρμα γκάζι και αντιμετωπίζεται ως μια μεγάλη ευθεία. Είναι ένα από τα πιό μακροσκελή τμήματα τέτοιου είδους στο ημερολόγιο της Formula 1 και συνεπώς απαιτητικό για την αξιοπιστία του κινητήρα. Άλλα αξιοσημείωτα τμήματα αυτού του είδους είναι η ευθεία “Rettifilo Tribune” στο Autodromo Nazionale di Monza και η ευθεία Kemmel στο Circuit de Spa-Francorchamps.
Καρναβάλι και μελαγχολία
Στη Βραζιλία επικρατεί πραγματικά μια καρναβαλική ατμόσφαιρα και το να παρακολουθεί κάποιος τα μονοθέσια της Formula 1 μαζί με τους ντόπιους είναι ενδιαφέρουσα εμπειρία. Λόγω της φύσης της πίστας που μοιάζει με μπολ, μια θέση στην κερκίδα Α στην κεκλιμένη είσοδο στην ευθεία εκκίνησης-τερματισμού προσφέρει διπλή θέα, επιτρέποντας την θέα των μονοθεσίων που ελίσσονται μέσα από το τμήμα του γηπέδου και στη συνέχεια περνούν από κάτω. Στο άλλο άκρο της ευθείας, η κερκίδα Μ βλέπει στην κορυφή της πρώτης στροφής και της Senna S, το καλύτερο σημείο για την παρακολούθηση των προσπεράσεων στην πίστα.
Οι Βραζιλιάνοι απολαμβάνουν την έκφραση των συναισθημάτων τους και κυρίως των ενορμήσεων τους. Ξεχειλίζουν από ζωντάνια και λαγνεία σε τέτοιο σημείο που δεν είναι φανερή η σχέση τους με τους Πορτογάλους ιδρυτές τους – η Βραζιλία ήταν αποικία της Πορτογαλίας από το 1500, όταν ανακαλύφθηκε από τον Πέδρο Αλβάρες Καμπράλ, στις 22 Απριλίου του παραπάνω έτους- οι οποίοι, ως γνήσιοι καθολικοί, ρέπουν προς την υποταγή και τη μελαγχολία που φέρνει μαζί της. Εδώ φαίνεται όμως πώς ο συνδυασμός με τον παγανιστικό κόσμο των ημινομαδικών λαών που έφτασαν στην περιοχή από την Ασία γύρω στο 9.000 π.Χ και κατοικούσαν κυρίως πέριξ των μεγάλων ποταμών, δημιούργησε ένα αμάλγαμα όπου τη θέση του υδραργύρου κατέχει η φυσικότητα και τα ορμέμφυτα τα οποία την καθορίζουν. Ο δημοφιλέστερος οδηγός αγώνων της φόρμουλα ένα είναι αναμφισβήτητα ο Άιρτον Σένα. Η 1η Μαΐου 1994, ημέρα του θανάσιμου δυστυχήματος στην πίστα της Ίμολα είναι, ίσως η γνωστότερη ημερομηνία στην ιστορία του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
Η μελαγχολική εικόνα του Σένα σε συνδυασμό με τον κυκλοθυμικό χαρακτήρα του, την έντονη θρησκευτικότητά του και τον ηρωικό του θάνατο, ανέδειξαν επί τη βάσει ενός πηγαίου οδηγικού ταλέντου ένα είδωλο εφάμιλλο μεγάλων προσωπικοτήτων της ανθρωπότητας. Εκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον πλανήτη ταυτίζουν το ιδανικό Εγώ τους με τη φιγούρα του αείμνηστου Βραζιλιάνου. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί σοβαρά ότι η ιστορία των αγωνιστικών μονοθεσίων χωρίζεται στην εποχή πριν και μετά αυτόν. Επιχείρημα που σίγουρα κατέχει θέση πεποιθήσεως για τους συμπατριώτες του, παρά το γεγονός ότι σπουδαίοι Βραζιλιάνοι οδηγοί και πρωταθλητές υπήρξαν πριν και μετά από αυτόν. Παρόλο που θα είναι δύσκολο στο εγγύς μέλλον να δούμε κάποιον αξιόλογο Βραζιλιάνο οδηγό, η διάθεση των θεατών στο interlagos παραμένει αμείωτα ενεργή, στοιχείο που δίνει ζωντάνια και θέαμα στο αγωνιστικό τριήμερο της εν λόγω πίστας.
Η πόλη των 29 εκατομμυρίων κατοίκων
Ο δέκατος ένατος αγώνας της χρονιάς, ο χιλιοστός πεντηκοστός τέταρτος (1054) σε απόλυτη αρίθμηση, διεξήχθη την Κυριακή 14 Νοεμβρίου 2021 στην πίστα Autódromo José Carlos Pace της πόλης του Σάο Πάολο. Το Σάο Πάολο, ορθότερα Σάο Πάουλο (πορτογαλικά: São Paulo, Άγιος Παύλος) είναι η πρωτεύουσα της ομώνυμης πολιτείας στη νοτιοανατολική Βραζιλία. Βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο (γεωγραφικό πλάτος 23°32’36″Β και γεωγραφικό μήκος 46°37’59″Δ) σχεδόν πάνω στον Τροπικό του Αιγόκερω* (ίσως έτσι να εξηγείται η αφειδώλευτη ερωτική διάθεση των βραζιλιάνων), σε απόσταση 400 χλμ. από το Ρίο ντε Τζανέιρο, και 1.030 χλμ. από την ομοσπονδιακή πρωτεύουσα Μπραζίλια. Η συνολική έκτασή της είναι 1.523 τ.χλμ. και ο πληθυσμός της υπερέβαινε τα 11 εκατομμύρια το 2010. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και πιο πυκνοκατοικημένη πόλη στο νότιο ημισφαίριο. Εντούτοις, αν συμπεριληφθούν οι πολλές παρακείμενες μητροπολιτικές πόλεις, όπως η Μπαϊσάδα Σαντίστα, το Σάο Ζοζέ ντος Κάμπος, η Καμπίνας, η Σοροκάμπα και άλλες της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής της ομώνυμης πολιτείας (Complexo metropolitano expandido de São Paulo), ο πληθυσμός φθάνει τα 29 εκατομμύρια κατοίκους. Περισσότερους από οποιαδήποτε άλλη μητροπολιτική περιοχή στον κόσμο, εκτός του Τόκιο, που αριθμεί 35 εκατομμύρια.
Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι ευρωπαϊκής καταγωγής με ιδιαίτερα έντονο το ιταλικό στοιχείο, το πορτογαλικό αλλά και το γερμανικό και γαλλικό. Το αφρικανικό στοιχείο βρίσκεται σε μικρότερους αριθμούς. Υπάρχει μία σημαντικότατη ιαπωνική κοινότητα η οποία είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο εκτός Ιαπωνίας. Μια σημαντική κοινότητα Αράβων από διάφορες χώρες όπως ο Λίβανος και η Συρία. Τέλος, η παρουσία των ιθαγενών Βραζιλιάνων ινδιάνων χάνεται μέσα στον τεράστιο πληθυσμό της πόλης. Η πόλη έχει πολύ έντονους ρυθμούς και το κυκλοφοριακό χάος κάνει έντονα την εμφάνισή του με εκατομμύρια αυτοκίνητα να κυκλοφορούν στους δρόμους. Στο Σάο Πάολο πάνε όσοι θέλουν να σταδιοδρομήσουν και να εργαστούν και όχι να διασκεδάσουν παρότι η πόλη έχει έντονη νυχτερινή ζωή και προσφέρει όλες τις μορφές διασκέδασης. Στη συνείδηση των Βραζιλιάνων αλλά και των ξένων, το Σάο Πάολο είναι και παραμένει η πόλη της βιομηχανίας.
Εχουμε αγώνα τώρα
H πίστα έχει μήκος 4,309 χιλιόμετρα, περιλαμβάνει 15 στροφές (turns) και ο αγώνας ολοκληρώνεται μετά από 71 γύρους (laps) αφού έχουν διανύσει οι πιλότοι και τα αυτοκίνητα τους, κυκλικώς, συνολικά 305,909 χιλιόμετρα. Το ρεκόρ πίστας για ένα γύρο αυτής είναι ένα λεπτό δέκα δευτερόλεπτα και πεντακόσια σαράντα χιλιοστά του δευτερολέπτου (1:10,540) και το κατέχει από το 2018 ο Βάλτερι Μπότας (Valtteri Bottas).
Την Κυριακή στον 58ο από τους 71 γύρους της συναντήσεως στην “Reta Oposta” (Αντίθετη ευθεία) κυνηγημένος και φοβισμένος ο Φερστάπεν καταφεύγει στο τελευταίο τρικ του απελπισμένου διωκόμενου. Κάνει ζικ ζακ για να παραπλανήσει τον, για 12 γύρους, διώκτη του. Ενέργεια που λίγο αργότερα θα ανασύρει την ασπρόμαυρη σημαία των αγωνοδικών και απόφαση που θα ειρωνευτεί όταν του ανακοινώνεται από το μηχανικό του, σχολιάζοντάς την με τη φράση: say, hai (καλά χαμπάρια, εδώ καράβια χάνονται, βαρκούλες αρμενίζουν). Στον επόμενο γύρο, στο ίδιο ακριβώς σημείο, ο Χάμιλτον θα υπερβεί το τελευταίο εμπόδιο μέχρι τον τερματισμό του στην πρώτη θέση, μετά από συνολικά 25 προσπεράσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών του σαββατιάτικου sprint race (αγώνα ταχύτητος). Ο Φερστάπεν ήταν το τελευταίο εμπόδιο μετά από δύο σαρωτικές κούρσες προσπεράσεων εντός δύο αγωνιστικών συναντήσεων αυτού του ανυπέρβλητα μοναδικού οδηγών αγώνων.
Η συνάντηση της Παρασκευής έληξε με pole sitter (επικεφαλής, στυλίτης) τον Χάμιλτον με άνετη διαφορά από τον δεύτερο Φερστάπεν. Βέβαια, ήταν γνωστό εκ των προτέρων ότι ο Βρετανός θα ξεκινούσε τη συνάντηση της Κυριακής με ποινή 5 θέσεων, αφού η ομάδα είχε τοποθετήσει στο μονοθέσιο καινούργιο κινητήρα. Όμως, σε έναν τεχνικό έλεγχο εντοπίστηκε παραβίαση των κανονισμών στην πίσω πτέρυγα του αυτοκινήτου. Συγκεκριμένα στο επιτρεπτό άνοιγμα του φτερού του DRS (Drag Reduction System, μείωση της οπισθέλκουσας δυνάμεως), με συνέπεια την τιμωρία για τον οδηγό να σταθεί στο πλέγμα (grid) εκκινήσεως της κούρσας sprint (φετινό εφεύρημα των ιθυνόντων της FIA με σκοπό την πιό θεαματική διεξαγωγή των αγώνων) στην τελευταία θέση, δηλαδή την εικοστή. Ο τερματισμός του sprint race βρήκε τον Χάμιλτον στην πέμπτη θέση. Είχε προσπεράσει σε 24 γύρους 15 αυτοκίνητα. Έτσι, στον αγώνα της Κυριακής στάθηκε στη δέκατη θέση του grid. O ομόσταυλός του Μπότας, μετά από μια εξαιρετική εκκίνηση και “κόκκινα” λάστιχα στο sprint, κατάφερε να πάρει την pole position από τον Φερστάπεν.
Στον αγώνα της Κυριακής με “κίτρινα” ελαστικά, αυτή την φορά, ο Μπότας, αλλά με δυσμενέστερη θέση εκκίνησης, χάνει την πρώτη θέση από τον Φερστάπεν και καταλήγει στην τρίτη αφού τον προσπερνά ο Πέρεζ. Στον 19ο γύρο ο Χάμιλτον είναι στη δεύτερη θέση του αγώνα, μετά από εννέα προσπεράσεις συμπεριλαμβανομένης αυτής της παραχωρήσεως του Μπότας, ο οποίος ευνοήθηκε από την εμφάνιση ενός VSC (Virtual safety car, εικονικό αυτοκίνητο ασφαλείας), λόγω μικροατυχήματος στην πίστα, πραγματοποιώντας μια ανέξοδη, από πλευράς χρόνου, αλλαγή ελαστικών και την υπερκέραση (undercut) του Πέρεζ. Στον 44/71 γύρο ο Χάμιλτον έχει πραγματοποιήσει τέσσερις γύρους μετά τον Φερστάπεν, το δεύτερο stint (διάστημα συνεχούς παρουσίας στην πίστα) και βρίσκεται 2,424 δευτερόλεπτα (sec) πίσω από τον Ολλανδό.
Με το μαρτύριο της καταδίωξης
Εκείνη την στιγμή αρχίζει το μαρτύριο της καταδιώξεως, την αίσθηση του οποίου καθείς έχει νιώσει στα όνειρα του ως μεταμφιεσμένη παρουσία του άγχους. Ουδείς αναγνωρίζει την επίδραση πού έχουν στον χαρακτήρα του οι διωκτικές εμπειρίες που βίωσε από τους γονείς του. Το φόβο της συλλήψεως εξαιτίας της άνευ γεγονότος, πιθανώς, ενοχής του. Ο Φερστάπεν θα αισθάνθηκε ανακουφισμένος όταν επιτέλους, μετά από 13 γύρους, απαλλάχτηκε από τον διώκτη του και από την εφιαλτική αναβίωση των ενοχών της παιδικής ηλικίας. Στην καθιερωμένη συνέντευξη μετά το τέλος του αγώνα, αυτή την φορά από τον Βραζιλιάνο πρώην οδηγό αγώνων Φελίπε Μάσα, ήταν ακόμα λαχανιασμένος, ωχρός και κάθιδρος. Ο εφιάλτης δεν έλεγε να φύγει. Σε ανάλογα ζικ ζακ επιδίδονται, λίγο πριν παραδοθούν βορά στα δόντια των θηρίων οι κυνηγημένοι από αυτά, ως μία έκφραση απελπισμένης κινήσεως αποπροσανατολισμού αυτών. Το μόνο που πετυχαίνουν είναι επιπλέον κούραση.
Ίσως πάλι αυτού του είδους ο κυματισμός – weaving, είναι, συμπτωματικώς(;), ο όρος που χρησιμοποιούν οι αγωνοδίκες (stewarts) για τέτοιου είδους κινήσεις παρεμποδισμού της κινήσεως του αυτοκινήτου. Εξού και η ασπρόμαυρη σημαία ως ένδειξη επίπληξης στον Φερστάπεν- να είναι η λευκή σημαία παραδόσεως, μία επίκληση ελέους. Όμως, το σαρκοφάγο θηρίο αδιαφορεί για τα αισθήματα του διωκομένου. Αδιαφορεί γενικώς για τα αισθήματα, πλην αυτού της πείνας που πρέπει με κάθε τρόπο να ικανοποιήσει. Ευτυχώς, ο Χάμιλτον δεν είναι θηρίο ή τουλάχιστον εμφανίστηκε συγκυριακά ως τέτοιο και μόνο στο συμβολικό χώρο του αγώνα. Ευτυχώς που υπάρχουν οι αγώνες εντός των πλαισίων των οποίων μπορεί ο άνθρωπος να βιώσει τα αρχέγονα ένστικτά του. “Ευτυχώς που δεν πάθαμε τίποτα” είπε και ξαναείπε στον εαυτό του ο Φερστάπεν σε μια προσπάθεια αυτοκαθησυχασμού του μέχρι την επόμενη μάχη με τον φόβο.
*Το όνομα που δόθηκε σε αυτό το νοητό κύκλο, από τους πέντε υπάρχοντες στην χαρτογράφηση της γης, προέρχεται από τη θέση του Ήλιου κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο στον αστερισμό του Αιγόκερου, την περίοδο ονομασίας του. Σήμερα, με τη σταδιακή μετάπτωση του άξονα της Γης, ο Ήλιος βρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότη κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο, η ονομασία όμως παραμένει ως Τροπικός του Αιγόκερω για ιστορικούς αλλά και βασικούς χαρτογραφικούς λόγους.