«Πού λες να βγούμε απόψε;». «Πάμε Μεταξουργείο;». «Πλάκα μου κάνεις». Αυτή θα ήταν πράγματι η αντίδραση πολλών ανθρώπων αν τους πρότειναν μια νυχτερινή έξοδο στην περιοχή του Μεταξουργείου. Γκέτο αλλοδαπών, στέκι τοξικομανών, κέντρο πορνείας· τέτοια και άλλα γλαφυρά μπορεί να ακούσει κανείς για την περιοχή και φυσιολογικά να τρομάξει, η αλήθεια όμως είναι κάπως –έως πολύ– διαφορετική.
Ανεβαίνοντας κάποιος τη Μεγ. Αλεξάνδρου (κεντρικός δρόμος του Μεταξουργείου), μέρα ή νύχτα, θα δει μπόλικες εισόδους με τον χαρακτηριστικό ροζ νέον φωτισμό των «studio» και βέβαια μετανάστες όλων των εθνικοτήτων, ίσως και καμιά πεταμένη σύριγγα σε κάποιο κατώφλι. Στην ίδια βόλτα όμως θα συναντήσει καλά εστιατόρια, γκαλερί τέχνης, παραδοσιακούς καφενέδες, όμορφα ουζερί και μεζεδοπωλεία, γεμάτα –ειδικά τα βράδια– από πολύβουες παρέες φοιτητών αλλά και μεγαλύτερων που χαίρονται την κουβέντα και το κρασί χωρίς πολλά έξοδα.
«Το Μεταξουργείο είναι γειτονιά, οι άνθρωποι χαιρετιούνται μεταξύ τους, τα μαγαζιά επικοινωνούν και εν ανάγκη αλληλοβοηθούνται. Οι κάτοικοι συζητούν για τα κοινά προβλήματα και τα λύνουν συλλογικά». Αυτά μας είπε η Νέλλη Μποφίλιου, εκ των ιδιοκτητών του «Μπλε Παπαγάλου», του καλαίσθητου καφέ μπαρ που άνοιξε πέρυσι πάνω στην πλατεία Αυδή. Και δεν είναι το μόνο: περιμετρικά της πλατείας και στους γύρω δρόμους έχουν ανοίξει τα τελευταία 3-4 χρόνια αρκετά μαγαζιά ανάλογου τύπου, δίνοντας ζωή και συμβάλλοντας σημαντικά στην άνοδο αλλά και στην ασφάλεια της προηγουμένως πολύ υποβαθμισμένης περιοχής.
«Εκείνο που μου αρέσει στο Μεταξουργείο είναι πως παρά την ανάπτυξη δεν έχει εξελιχθεί σε μόδα και επομένως δεν έχει καταλήξει να γίνει απρόσωπο, όπως το Γκάζι, για παράδειγμα, που ξεκίνησε ως κάτι εναλλακτικό και σήμερα έχει μια πιο μαζική εικόνα. Εδώ τα μαγαζιά είναι μικρά και στα περισσότερα “στέκια” υπάρχει μια προσωπική σχέση με τους πελάτες», λέει χαρακτηριστικά η κ. Μποφίλιου, ενώ για το θέμα της ασφάλειας αναφέρει: «Είχαμε 2-3 περιστατικά στις αρχές, όμως όχι κάτι τρομερό. Το σημαντικότερο είναι πως δεν υπάρχουν φαινόμενα “προστασίας”, απειλών κτλ. που είναι ό,τι χειρότερο για ένα μαγαζί».
Ενα άλλο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι οι πολλοί, μικροί πεζόδρομοι. Ιάσονος, Παραμυθίας, Σαλαμίνος, Σφακτηρίας· με τοίχους γεμάτους συνθήματα, στίχους, κραυγές της πόλης και εξαιρετική street art δίπλα σε ερειπωμένα ή ανακατασκευασμένα νεοκλασικά. Τα μαγαζιά εδώ, καινούργια και παλιά, παραδοσιακά ή πιο μοντέρνα, έχουν την απλότητα του καφενέ.
Καλλιτεχνική αύρα
Από τον πεζόδρομο του «Τριφασικού» και του «Alphaville» βγαίνεις στην πιο πολυσύχναστη Πλαταιών με το «Κεραμείο», τον «Ελβις» και τα «Κανάρια». Στη μέση της και δίπλα στην ανασκαφή του Δημόσιου Σήματος, συλλογικότητες κατοίκων έχουν διαμορφώσει τον χώρο με δέντρα και ξύλινους πάγκους σαν τόπο συνάντησης. Κι εδώ ζωγραφική στους τοίχους όπως και στο γειτονικό 64ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών με την πολύχρωμη πρόσοψη και την εξίσου ζωηρή τοιχογραφία του Βαγγέλη Χούρσογλου στο πλάι της γειτονικής πολυκατοικίας.
«Στην περιοχή ζουν και έχουν τα εργαστήριά τους πολλοί ζωγράφοι αλλά και μουσικοί, ηθοποιοί και άλλοι άνθρωποι των τεχνών, υπάρχουν και αρκετές θεατρικές σκηνές, οπότε η καλλιτεχνική δραστηριότητα είναι έντονη», μας λέει η Ελενα Αυγερινού του μπαρ πολυχώρου τέχνης «Cabaret Voltaire», το οποίο αποτελεί στέκι για αρκετά μέλη αυτής της καλλιτεχνικής κοινότητας.
Οπως στο Λονδίνο ή στη Νέα Υόρκη
Πέρα από την εντυπωσιακή street art του Μεταξουργείου (ανάλογή της συναντάς μόνο στους τοίχους των Εξαρχείων), σημαντική είναι και η παρουσία της πιο «επίσημης» τέχνης στην περιοχή. Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων από το 2010 στεγάζεται στο κτίριο του πρώην εργοστασίου μεταξιού (Λεωνίδου και Μυλλέρου) -το οποίο έδωσε και το όνομα στη γειτονιά-, έργο του Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν και ένα από τα παλαιότερα νεοκλασικά της Αθήνας. Η μόνιμη συλλογή της πινακοθήκης εντυπωσιάζει με την ποικιλία και τη σπουδαιότητα των έργων της, τα οποία παρακολουθούν το σύνολο σχεδόν της νεοελληνικής ζωγραφικής από τον ακαδημαϊσμό μέχρι και τη Γενιά του ’30.
Εκτός όμως της πινακοθήκης, από το Μεταξουργείο δεν λείπουν και οι χώροι σύγχρονης τέχνης. Η γκαλερί The Breeder, για παράδειγμα, η οποία άνοιξε το 2008, πριν από τη συνολική ανάπτυξη της περιοχής. «Συμβαίνει και σε πόλεις του εξωτερικού, όπως στο Λονδίνο ή στη Νέα Υόρκη, νέες γκαλερί να πηγαίνουν σε “κακόφημες” γειτονιές λόγω των χαμηλών ενοικίων και των παλαιών βιομηχανικών κτιρίων που προσφέρονται ως εκθεσιακοί χώροι. Εμείς πάντως εξαρχής δεν είχαμε προβλήματα με τη γειτονιά, η οποία δεν πολυασχολείται και μαζί μας.
Επισκέπτες έχουμε Ελληνες αλλά και πολλούς ξένους τουρίστες, λόγω και του διεθνούς χαρακτήρα του πρότζεκτ της Breeder, οι οποίοι θέλουν να ανακαλύψουν και τη σύγχρονη ελληνική τέχνη εκτός από την αρχαία παράδοση», μας είπε η Νάντια Γεραζούνη, διευθύντρια της Breeder. Στους εξωτερικούς τοίχους της φιλοξενούνται αυτές τις μέρες σχέδια του γνωστού street artist Ath1281, στο πλαίσιο μιας πιο εξωστρεφούς προσπάθειας της γκαλερί.
Περίπατος…
Ο καλύτερος τρόπος να ανακαλύψει κανείς τα μαγαζάκια του Μεταξουργείου είναι η βόλτα με τα πόδια. Για να μη χαθείτε όμως προτείνουμε ενδεικτικά τα εξής: για καλούς μεζέδες και το ανάλογο κρασί-ούζο-τσίπουρο στις «Σεϋχέλλες» στην άκρη της πλατείας Αυδή, στα «Κανάρια» στην Πλαταιών, στο «Τριφασικό» στη Σφακτηρίας και στο πιο παλιό «Αστάρι» στη Μαραθώνος.
Για καφέ ή ποτό στον «Μπλε Παπαγάλο», στο «Alphaville» στη Σφακτηρίας και στο «Κεραμείο» στην Πλαταιών. Για φαγητό το εστιατόριο «Aleria», με καλή ελληνική κουζίνα, επί της Μεγ. Αλεξάνδρου, ενώ για όσους το αντέχει η τσέπη τους, το «Funky Gourmet» στην Παραμυθίας: θεωρείται ένας από τους καλύτερους εκπροσώπους της μοριακής κουζίνας στην πόλη.