Εχει μυρωδιά το facebook; Εχει ψυχή; Πώς μυρίζει το ψηφιακό; ρωτούσε επίμονα ο δρ Φλόριαν «Ντοκ» Καπς, κατά την ξενάγησή του στο «Analog Research Lab» όπου χτυπάει η καρδιά ενός αναλογικού εργαστηρίου στα κεντρικά της Facebook. «Θα έλεγα πως είναι διαφορετική για τον καθένα. Εδώ μέσα μυρίζουμε τη σκόνη ή ένα μπουκάλι μελάνι ή μπογιάς. Νομίζω πως από τότε που άρχισα να δουλεύω εδώ, περνάω λιγότερη ώρα στο Ιντερνετ από ποτέ. Είναι κάπως ειρωνικό!», ήταν η απάντηση μιας εργαζόμενης.
Η επίσκεψη του Αυστριακού βιολόγου Φλόριαν «Ντοκ» Καπς στη Σίλικον Βάλεϊ είχε έναν στόχο. Τη διοργάνωση μιας «αναλογικής βραδιάς» υπό την αιγίδα της «Facebook Analog Research Lab» με θέμα «Πόσο αληθινό είναι το ψηφιακό μέλλον;». Η εκδήλωση ήταν μία ακόμη κίνηση της επίμονης προσπάθειάς του να διατηρήσει την αναλογική τεχνολογία μέσα στο ψηφιακό περιβάλλον. Το πάθος του ξεκίνησε το 2008 όταν κατάφερε να διασώσει από την κατεδάφιση ένα από τα 80 εργοστάσια της Πολαρόιντ στον κόσμο, στο Ενσέντε της Ολλανδίας. Ηταν ένα κίνημα αντίστασης, όταν το έξυπνο τηλέφωνο είχε κυριολεκτικά σκοτώσει την αναλογική τεχνολογία. Ταινίες, δίσκοι, γράμματα, εκτυπώσεις ήταν παρωχημένα, νεκρά. Η παραδοσιακή φωτογραφία έπνεε τα λοίσθια και εταιρείες-κολοσσοί εξαφανίζονταν.
Τα τρελά όνειρα της δεκαετούς επιχειρηματικής του περιπέτειας ακολουθεί η ταινία «Με απλή Αναλογική» σε σκηνοθεσία Γιενς Μέρερ που προβάλλεται διαδικτυακά στο 22ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. «Τη στιγμή που σε όλους έτρεχαν τα σάλια απέναντι σε ένα iPhone», λέει ο σκηνοθέτης, «o βιολόγος, ειδικός στα Μάτια της Αράχνης, Ντοκ, από τη Βιέννη –την πιο αναλογική πόλη της Ευρώπης– έπεισε τους υπευθύνους της Πολαρόιντ να μην κατεδαφίσουν το εργοστάσιο της Ολλανδίας και μέσα σε μια εβδομάδα το αγόρασε έναντι 180.000 ευρώ. Φαινομενικά ήταν μια καταδικασμένη αποστολή, αλλά ο Ντοκ πίστευε πάντα σε αυτό που έλεγε ο ιδρυτής της Πολαρόιντ Εντουιν Λαντ: «Η ιδανική επιχείρηση διαθέτει μάνατζερ και ονειροπόλους. Είναι ευθύνη του πρώτου να προστατεύσει το δεύτερο».
Η αναβίωσή του, για τον Ντοκ «δεν ήταν θέμα νοσταλγίας αλλά επιστροφής στην αυθεντικότητα». Mε το νέο Impossible Project, το εργοστάσιο ξαναζωντάνεψε. Μετέφερε τα κεντρικά γραφεία στο Βερολίνο, στην πρωτεύουσα των startups, συνεργάστηκε με μια ομάδα νέων και με επιχειρηματίες που πίστευαν στη μαγεία των αναλογικών και αργά ή γρήγορα πολλοί θα αναζητούσαν την ψηφιακή αποτοξίνωση. Παρά τις προσπάθειες, να βελτιώσουν την ποιότητα του φιλμ, δεν κατάφεραν να κατακτήσουν την αγορά. Το εργοστάσιο πέρασε σε άλλα χέρια.
Ο οραματιστής Ντοκ δεν το έβαλε κάτω. Αρχισε να αναζητεί επενδυτικές ευκαιρίες για το βινύλιο και χώρο για να προσφέρει στον κόσμο ευχαρίστηση με αναλογικούς θησαυρούς. Δημιούργησε το Sperense (το «αναλογικό παλάτι της Αυστρίας» όπως το αποκαλεί) και στο Sudbahnhotel του 1902, άδειο από το 1970 αλλά πλήρως λειτουργικό, ανακάλυψε τον πιο αναλογικό χώρο. Η επαναλειτουργία του Grand Hotel έγινε το νέο τρελό του όραμα «για να θυμάται ο κόσμος πως μέρη σαν αυτό, χτισμένα πριν από αιώνες, είναι σημαντικά ακόμα και στον ψηφιακό κόσμο».
Τότε κατέφυγε στη Facebook. Το Sudbahnhotel στο Σέμερινγκ, έξω από τη Βιέννη, άνοιξε έπειτα από 42 χρόνια για την εκδήλωση. «Μετά μια μακρά περίοδο που οι αναλογικές εταιρείες προσπαθούσαν γίνουν ψηφιακές, είναι ώρα οι ψηφιακές εταιρείες να σκέφτονται πώς θα πλησιάσουν τον κόσμο με αναλογικό τρόπο», υποστηρίζει. Στην αναλογική βραδιά, η ζωντανή συναυλία με ερμηνεύτρια τη Χάλεϊ Ρέινχαρτ ηχογραφήθηκε απευθείας σε δίσκο βινυλίου. Η εταιρεία που είχε ιδρύσει μετά την αγορά του εργοστασίου της Πολαρόιντ, ξεκινούσε νέα δυναμική πορεία από ένα νέο επιχειρηματικό σχήμα Πολαρόιντ-Impossible με επικεφαλής την οικογένεια Σμολοκόφσκι.
Σήμερα, το εργοστάσιο της Πολαρόιντ παράγει πάνω από ένα εκατομμύριο φιλμ τον χρόνο. Οι πωλήσεις βινυλίων συνεχώς αυξάνονται. Το 2019 πουλήθηκαν πάνω από 300 εκατ. Η πλειονότητα των αγοραστών ήταν κάτω των 25 ετών. Ο κινηματογραφιστής Γιενς γυρνάει την επόμενη ταινία του με 16άρι φιλμ, ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ συνεχίζει να βελτιώνει τον ιστότοπό του και ο Ντοκ δεν εγκαταλείπει τις προσπάθειές του για έναν κόσμο όπου η ψηφιακή και η αναλογική τεχνολογία θα συνυπάρχουν αρμονικά. Γιατί, κατά βάθος όπως λέει, «η ανθρωπότητα, όσο κι αν ενδώσει στην ψηφιακή φρενίτιδα, είναι εκ γενετής, αναλογική».