Ο φωτογράφος Γιώργος Κορδάκης ξεκίνησε να δουλεύει τη σειρά φωτογραφιών με τίτλο «10.000 αμερικανικές ταινίες» το 2009. Τέσσερα χρόνια αργότερα του απονεμήθηκε το πρώτο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό 6th Photography Masters CupAwards στη Νέα Υόρκη. Και όμως, ο ίδιος φαίνεται ότι αντιμετώπισε τη διαδικασία περισσότερο σαν μοναχικό road trip στις εσχατιές της Αμερικής, παρά μια συνειδητή προσπάθεια να διεκδικήσει βραβεία και διεθνείς διακρίσεις.
– Θα θέλατε να μου εξηγήσετε τον τίτλο της σειράς φωτογραφιών;
– Ο τίτλος δεν είναι κυριολεκτικός. Aναφέρεται στις αμέτρητες σκηνές – μνήμες που έχω από παιδί βλέποντας αμερικανικό σινεμά. Από τότε είχα στο μυαλό μου φτιάξει μια πολύ μακρινή και –υπό μία έννοια– εξωτική εικόνα για την Αμερική.
– Πώς προέκυψε αυτή η φωτογραφική δουλειά;
– Το 2008 αποφάσισα να μετακομίσω στη Νέα Υόρκη. Βρισκόμουν σε μεταβατική φάση στη ζωή μου, σε μια δύσκολη προσωπική στιγμή. Ενιωσα την ανάγκη να διεκδικήσω περισσότερο χώρο, χωρίς να με απασχολεί ο χρόνος. Και χωρίς παρέα. Σκέφτηκα πως ένα αμερικανικό road trip θα με βοηθούσε να ξεφύγω…
– Από πού ξεκινήσατε; Πόσες μέρες, μήνες διήρκεσε το ταξίδι και από ποιες πολιτείες περάσατε; Με τι αυτοκίνητο;
– Διάλεξα ένα κεντρικό σημείο στο Κολοράντο. Νοίκιασα ένα αμερικανικό τζιπ – ήταν άλλωστε καταχείμωνο. Οδηγούσα για ένα μήνα συνεχόμενα, χωρίς πρόγραμμα και στόχο. Το μόνο που με ενδιέφερε ήταν να ανακαλύψω την Αμερική που είχα ονειρευτεί μέσα από τις ταινίες. Αυτό ήταν το πρώτο σκέλος της περιπλάνησης. Πέρασα από 11 πολιτείες, μεσοδυτικές κυρίως, αλλά και βόρειες. Ακολούθησαν πολλά ακόμη ταξίδια, απλωμένα στη διάρκεια τεσσάρων χρόνων.
– Ησασταν συνέχεια μόνος; Δεν υπάρχει ανθρώπινο ίχνος στις φωτογραφίες σας. Υπάρχει κάποια μοναξιά. Ηταν αυτός ένας από τους στόχους σας;
– Ημουν πάντα μόνος. Η φωτογραφία είναι για μένα μοναχική διαδικασία. Ξεκινώντας, ένιωθα σαν να έπαιζα κάποιο ρόλο σε ταινία, σαν να ήμουν ηθοποιός. Σταδιακά όμως εξοικειώθηκα και άρχισα να σκέφτομαι περισσότερο σαν σκηνοθέτης. Αυτή είναι, ούτως ή άλλως, η φυσική εξέλιξη ενός φωτογράφου. Αρχισα λοιπόν να αντιμετωπίζω το τοπίο σαν μεγάλο φυσικό studio. Θεώρησα επιβεβλημένη την απουσία του ανθρώπινου στοιχείου, με την έννοια ότι φωτογραφίζω πλέον γυμνά σκηνικά αποτυπώνοντας τις κινηματογραφικές μνήμες μου. Δεν πρόκειται για μια ρεαλιστική αποτύπωση, αλλά μια βαθιά συνειρμική.
– Κάποιες από τις φωτογραφίες σας μου θυμίζουν το «Παρίσι-Τέξας» του Βιμ Βέντερς, δεν ξέρω αν το έχετε δει. Αλλες, πάλι, τα μοτέλ στα θρίλερ του Χίτσκοκ. Είναι εσκεμμένη η προσπάθεια να μοιάζουν με set κάποιας ταινίας ή προέκυψε στην πορεία;
– Δεν μπορείς να το αποφύγεις αυτό στην Αμερική: είναι αυτό ακριβώς που βλέπουμε στις ταινίες. Τα τοπία σαν σκηνικά είναι εκεί και περιμένουν τους σκηνοθέτες να τα ντύσουν με ηθοποιούς, αυτοκίνητα, ιστορίες. Εμπνεύστηκα από πολλούς σκηνοθέτες και όχι μόνο. Ο Βέντερς είναι σίγουρα ένας από αυτούς. Ειδικά η ταινία του «Don’t come knocking» με συγκίνησε πολύ από φωτογραφική άποψη. Αργότερα διαπίστωσα, μάλιστα, ότι έχουμε περάσει από κοινά αμερικανικά μονοπάτια με τον Βέντερς.
– Γιατί είναι τόσο αχνές, ονειρικές οι φωτογραφίες σας; Πώς πετυχαίνετε αυτήν την αίσθηση; Με επεξεργασία; Φίλτρα;
– Ούτε φίλτρα ούτε επεξεργασία. Φωτογράφιζα με Polaroid μεγάλου format. Με βοήθησε να αποδώσω μια πιο cinematique και ατμοσφαιρική αίσθηση στη δουλειά μου. Δεν με ενδιέφερε ο ρεαλισμός που παρέχει η καθαρότητα του film ή του digital. Συμπτωματικά, τη χρονιά που ξεκίνησα έκλεισε το φωτογραφικό τμήμα της Polaroid. Μαζί πέθανε ένα θρυλικό προϊόν της αμερικανικής κουλτούρας. Δεν θα μπορούσα να διαλέξω καλύτερο τρόπο για να φωτογραφίσω την Αμερική.
– Ορισμένες μοιάζουν με έργα του Εντουαρντ Χόπερ και του Ντέιβιντ Χόκνεϊ. Το σκέφτηκα αμέσως όταν τις πρωτοείδα και μετά διαπίστωσα ότι το γράφει και το δελτίο Τύπου. Ηταν εσκεμμένη αυτή η προσπάθεια εικαστικής απεικόνισης των τοπίων;
– Το ακούω συχνά και χαίρομαι. Ειδικά για τον Χόπερ, ο οποίος με επηρέασε σημαντικά. Οχι δεν είναι εσκεμμένη προσπάθεια, προκύπτει φυσικά και αβίαστα. Τελικά, απεικονίζει κανείς ένα κοινό τοπίο, που γνώρισε μέσα από τη ματιά όσων προηγήθηκαν. Το ενδιαφέρον είναι να προσθέτεις τη δική σου πινελιά.
Η γκαλερί ΑΔ (Παλλάδος 3, Αθήνα) φιλοξενεί την έκτη ατομική έκθεση του φωτογράφου Γιώργου Κορδάκη με τίτλο «10.000 αμερικανικές ταινίες» έως τις 5 Απριλίου.