Δυστυχώς, τα πράγματα είναι χειρότερα με την «άχρηστη ανακατωσούρα» στη Βουλή, που γράφαμε χθες («Καθημερινή» 7.2.2019). Το θέμα με τους δισυπόστατους βουλευτές δεν δημιουργήθηκε επειδή θα υπήρχε «σπατάλη χρόνου και ενέργειας σε συνεχείς ονομαστικές ψηφοφορίες», όπως υποστήριξε ο κ. Σπύρος Δανέλλης στην επιστολή ημιπροσχώρησής του στην κοινοβουλευτική πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ. Οπως πληροφορούμαστε από τη Βουλή, το ηλεκτρονικό σύστημα δουλεύει και οι ονομαστικές ψηφοφορίες μπορούν να γίνονται σε δέκα λεπτά. Οσες κι αν είναι. Το πρόβλημα είναι βαθύτερο και αφορά την εκχώρηση του συνταγματικώς «απεριόριστου δικαιώματος ψήφου» από όλους τους βουλευτές στις κοινοβουλευτικές τους ομάδες. Αφορά επίσης τη βολή των έξι να ψηφίζουν τα νομοσχέδια χωρίς να είναι παρόντες. Να έχουν δηλαδή την «ανεξαρτησία» τους, χωρίς το τίμημά της.
Διαχρονικώς, στο Κοινοβούλιο σπανίως ψηφίζουν οι βουλευτές. Ψηφίζουν οι κοινοβουλευτικές τους ομάδες, και με δεδομένο ότι είχαμε συμπαγείς κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες (κάτι σαν στρατιωτάκια της κυβέρνησης), τα νομοσχέδια γίνονταν νόμοι. Αυτό –αν και συνταγματικώς οριακό– ήταν λογικό, διότι η παλιά μέθοδος ονομαστικής ψηφοφορίας ήταν χρονοβόρος. Με τις ηλεκτρονικές ψηφοφορίες το μόνο πρόβλημα είναι ότι οι βουλευτές πρέπει να είναι παρόντες. Ομως αυτοί έχουν κι άλλες δουλειές. Δεν εννοούμε τις γκαζόζες, αλλά πρέπει να πηγαίνουν στις εκλογικές τους περιφέρειες, να επισκέπτονται σωματεία, έχουν κομματικές υποχρεώσεις κ.λπ. Εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να είναι διαρκώς στη Βουλή, αλλά ο φόρτος εργασίας τούς υποχρεώνει να αποποιούνται τη σημαντικότερη δουλειά τους: να ψηφίζουν. Ετσι προτιμήθηκε η θεσμική παραδοξότητα των τεσσάρων «ανεξάρτητων» (αλλά αρραβωνιασμένων με την πλειοψηφία) βουλευτών και η θεσμική εκτροπή των δύο δισυπόστατων.
Το βασικό πρόβλημα που ανακύπτει και από αυτήν την υπόθεση είναι πως η ποσότητα του νομοθετικού έργου διαχρονικώς βαίνει εις βάρος της ποιότητας. Εχουμε τόσο συγκεντρωτικό κράτος που οι βουλευτές πρέπει να ψηφίζουν τα πάντα· ακόμη και το πώς λειτουργεί ένα ΑΕΙ ή τι κάνει ένας δήμος. Εξ ου και ο βομβαρδισμός των τροπολογιών σε κάθε νομοσχέδιο. Πράγματα που θα μπορούσαν να λυθούν αποκεντρωμένα σωρεύονται στη Βουλή. Ετσι τα νομοσχέδια φεύγουν αδιάβαστα και (όπως ζητούν και οι έξι) αψήφιστα.
Γι’ αυτό είναι σημαντική η αποκέντρωση, είτε διά του άρθρου 16 ή της παραχώρησης του ΕΝΦΙΑ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Δεν αφορά πλέον μόνο την καλή λειτουργία των ΑΕΙ και των δήμων, αλλά και της ίδιας της δημοκρατίας, που στενάζει κάτω από το άχθος του κοινοβουλευτικού έργου. Αν πάψουν να ψηφίζουν για όλα οι βουλευτές, μπορεί να ψηφίζουν καλύτερα, και χωρίς να γίνονται δισυπόστατοι…