Στην αρχή της εβδομάδας ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών στην Ουκρανία. Προηγήθηκε ένας 41χρονος κωμικός ηθοποιός, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος υπόσχεται να πατάξει τη διαφθορά και να προχωρήσει σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία. Το ποσοστό που συγκέντρωσε ήταν σχεδόν διπλάσιο από αυτό του απερχόμενου προέδρου Πέτρο Ποροσένκο. Οι δύο άνδρες θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο, στις 21 Απριλίου. Ο Ζελένσκι υποδύεται στην τηλεόραση έναν δάσκαλο που γίνεται πρόεδρος της χώρας όταν μια ομιλία του κατά της διαφθοράς συγκινεί τα πλήθη! Η υπόσχεση για πάταξη της διαφθοράς βρίσκεται και στο κέντρο του προεκλογικού του προγράμματος. O Ουκρανός κοινωνιολόγος Βολοντίμιρ Ιστσένκο αναλύει το φαινόμενο στην Guardian (2/4), εξηγώντας ότι η άνοδος του Ζελένσκι οφείλεται στην απήχηση που έχουν τα κινήματα κατά του κατεστημένου παγκοσμίως. Το διαχωρίζει από τον δυτικό, δεξιό ή αριστερό, λαϊκισμό. «Οι συγκεχυμένες απόψεις του μοιάζει να είναι μάλλον φιλελεύθερες», γράφει ο αναλυτής, τονίζοντας ότι οι αποφάσεις του δεν δεσμεύονται από κάποιον ιδεολογικό ακτιβισμό. Η μόνη «δέσμευσή» του είναι στον αγώνα κατά της διαφθοράς.
Η καμπάνια του Ζελένσκι σχοινοβατεί στην, όλο και λιγότερο διαχωριστική, γραμμή μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας. Ο τηλεοπτικός ρόλος του μπορεί να αποδειχθεί προφητικός.
Πριν από πέντε χρόνια (τον Απρίλιο του 2014) προβλήθηκε στις ελληνικές αίθουσες η ιταλική ταινία «Ζήτω η ελευθερία!», πολιτική σάτιρα του Ρομπέρτο Αντό. Σύμφωνα με το σενάριο, ο ηγέτης του σοσιαλιστικού κόμματος της ιταλικής αξιωματικής αντιπολίτευσης εξαφανίζεται εν μέσω προεκλογικής περιόδου, σε μια χώρα σε κρίση, αναζητώντας καταφύγιο στο σπίτι μιας παλιάς ερωμένης του. Φαίνεται να μην αντέχει άλλο τη μεγάλη πίεση και τους εξοντωτικούς ρυθμούς. Ενώ η δημοτικότητα του κόμματος βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, επιστρατεύεται, με απόλυτη μυστικότητα, ο δίδυμος αδελφός του, μανιοκαταθλιπτικός φιλόσοφος ο οποίος νοσηλευόταν σε ψυχιατρική κλινική. Ο αδελφός (στον πρωταγωνιστικό διπλό ρόλο ο Τόνι Σερβίλο) αναλαμβάνει με εντυπωσιακή φυσικότητα τη ριψοκίνδυνη αποστολή αντικατάστασης. Και επιτυγχάνει το ακατόρθωτο: να συναρπάσει, να παρασύρει, να πολλαπλασιάσει ακροατήριο και ψηφοφόρους. Οπως έγραφα τότε, σε σχετικό σχόλιο, στην «Κ» (13/4/2014): Ποιο κόμμα δεν θα συναινούσε με μια μαγική λύση;
Την ώρα που όλοι καταλαβαίνουν «ότι το τροπάρι έχει αλλάξει» στην πολιτική, αλλά κανείς δεν μπορεί να αρθρώσει το νέο (πολιτικό) αφήγημα, ο διαταραγμένος Τζιοβάνι κάνει το ακροατήριο να παραληρεί, απευθυνόμενος σε έναν άγνωστο νέο ανάμεσα στο πλήθος (με δάνειο, ποίημα του Μπρεχτ): «Ακου, μιλώ σε σένα. Λες: τα πράγματα πάνε άσχημα για εμάς, το σκοτάδι μας τυλίγει, η δύναμη εξαντλείται, στα θέματα εργασίας είμαστε σε πιο δύσκολη κατάσταση από ποτέ, ο εχθρός μοιάζει ανίκητος. Εχουμε κάνει λάθη που δεν μπορούμε να αρνηθούμε. Είμαστε όλο και λιγότεροι, τα λόγια μας είναι μπερδεμένα, ο εχθρός έχει διαστρεβλώσει κάποια λόγια μας και τα έχει κάνει αγνώριστα. Τι είναι λάθος, ψέμα, στα όσα είπαμε; Κάτι; Τα πάντα; Σε τι μπορούμε ακόμα να βασιστούμε; Μας παρασέρνει το ρεύμα, πρέπει να στηριχτούμε στην καλή τύχη;
Αυτό ρωτάς… Μην περιμένεις απάντηση, παρά μόνο τη δική σου».
Ο σκηνοθέτης Ρομπέρτο Αντό είχε πει σε συνέντευξή του ότι «ζούμε σε έναν κόσμο ανάμεσα στη φάρσα και στην τραγωδία» και πως «η ζωή, όπως και η πολιτική, απεχθάνονται το κενό».
Τηλεοπτικοί ήρωες που μιλούν σαν πολιτικοί και πολιτικοί που μοιάζουν με τηλεπερσόνες. Δεν είναι ούτε καινούργιο ούτε αποκαλυπτικό. Ομως, καθώς οι γραμμές ανάμεσα στο θέαμα και στην πολιτική γίνονται όλο και πιο θαμπές, το «κενό» καλύπτεται με αυτόν που υποδύεται καλύτερα είτε τον ηθοποιό είτε τον πολιτικό. Με τον κωμικό που υπόσχεται πάταξη της διαφθοράς, με τον πολιτικό που μιλάει σαν κινηματογραφικός ή θεατρικός χαρακτήρας. Τίποτα από τα δυο δεν αντέχει στον χρόνο. Οι δεξιότητες και οι ανάγκες κάθε επαγγέλματος, οι «κώδικες» επικοινωνίας του με το κοινό είναι διαφορετικοί. Οταν οι ρόλοι ταυτιστούν, η αποσύνδεση γίνεται πάντα με τρόπο οδυνηρό, τόσο για τον πρωταγωνιστή όσο και για τους ψηφοφόρους του.