Ο Αλέξης Τσίπρας αναγνώρισε ότι είχε την αφέλεια να νομίζει πως οι Ευρωπαίοι εταίροι, οι χώρες που είχαν δανείσει στην Ελλάδα δισεκατομμύρια ευρώ, δεν θα τον πίεζαν.
«Καταλογίστε μου όσες ευθύνες θέλετε για άγνοια συσχετισμών στην Ευρώπη», είπε στη συνέντευξή του στον ΣKAΪ, και πρόσθεσε: «Είχαμε την αφέλεια να πιστεύουμε ότι οι εταίροι μας θα σέβονταν τη λαϊκή ετυμηγορία».
Αρα, μήπως οι προηγούμενοι δεν ήταν προδότες και «μερκελιστές»; Μήπως απλά δεν ήταν αφελείς; Μήπως απλά γνώριζαν και αναγνώριζαν την πραγματικότητα; Και μήπως ένας υπεύθυνος πολιτικός, πολύ δε περισσότερο ο πρωθυπουργός της χώρας, όφειλε να αντιλαμβάνεται τους συσχετισμούς;
Ηταν άπειρος ο κ. Τσίπρας και άρα δικαιολογείται η στάση του; Οταν ανέλαβε την εξουσία, ήταν όντως μόλις 41 ετών και δεν είχε καν θητεύσει σε υπουργείο. Ωστόσο, ήταν επί δυόμισι χρόνια αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Οφειλε να είχε ενημερωθεί. Και σε κάθε περίπτωση δεν είχε κανένα δικαίωμα να υβρίζει τους πολιτικούς του αντιπάλους ότι παραδίδουν τη χώρα στους ξένους και να υπόσχεται πράγματα που δεν ήταν δυνατόν να γίνουν. Να υπόσχεται ότι θα σχίσει τα μνημόνια. Και ότι, σε αντίθεση με τους προηγούμενους, αυτός θα βοηθούσε τους Ελληνες να ανακτήσουν τη χαμένη τους εθνική υπερηφάνεια. Για να αναγκαστεί, τελικά, να υποθηκεύσει μέρος της δημόσιας περιουσίας της χώρας στο λεγόμενο υπερταμείο.
Προφανώς, λοιπόν, ήταν ανευθυνότητα, μια εθνικά επικίνδυνη ανευθυνότητα που οδήγησε τη χώρα στο χείλος της καταστροφής. «Ημασταν προετοιμασμένοι αλλά οι άλλοι ήταν καλύτερα προετοιμασμένοι από εμάς», ισχυρίσθηκε ο πρωθυπουργός στον ΣΚΑΪ. «Ημασταν στο χείλος του γκρεμού, μας είχαν στριμώξει στον τοίχο. Ηταν η επιμονή του Σόιμπλε». Εχει δίκιο. Ετσι ήταν. Αλλά το γνώριζε. Δεν ήταν κάτι καινούργιο. Τον Δεκέμβριο του ’14 το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών διεμήνυε με απόλυτη σαφήνεια ότι «αν ο ΣΥΡΙΖΑ έρθει στην εξουσία και κάνει όλα όσα υπόσχεται, τότε η Ελλάδα δεν θα λάβει άλλα χρήματα από την Ε.Ε.».
Και οι προηγούμενοι είχαν απέναντί τους τον «κακό» Σόιμπλε που είχε πει στον ομόλογό του τότε Γιάννη Στουρνάρα –που κατά τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν μάλλον «συνεργάτης των Γερμανών»– το γνωστό «forget it Yannis», όταν, συνεπικουρούμενος από το ΔΝΤ, του ζήτησε να εξετάσουν οι Ευρωπαίοι εταίροι το ενδεχόμενο «κουρέματος» στα δάνεια που είχαν δώσει στην Ελλάδα.
Ο Σόιμπλε είχε προειδοποιήσει από το 2012 ότι «η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δεν είναι μονόδρομος. Οποιος το υποστηρίζει αυτό στην Ελλάδα εξαπατά τον εαυτό του και τους ψηφοφόρους του». Καλώς ή κακώς, ο τότε ισχυρός άνδρας της ευρωπαϊκής οικονομίας έβλεπε το Grexit ως εργαλείο για τον παραδειγματισμό όσων αντιδρούσαν στη δημοσιονομική πειθαρχία που ήθελε να επιβάλει στην Ευρωζώνη.
Και οι προηγούμενοι υπέστησαν πιέσεις –ενίοτε και εξευτελισμούς– και αναγκάσθηκαν να υιοθετήσουν επώδυνα μέτρα. Ειδικά στην πρώτη φάση που το έλλειμμα ήταν τεράστιο καθιστώντας αναγκαία τη δημοσιονομική προσαρμογή.
Οσο για το κόστος της «εθνικής διαπραγμάτευσης», δεν θα υπεισέλθω στην αντιπαράθεση για το ποιο και πόσο ήταν αυτό. Ωστόσο, ο ίδιος ο πρωθυπουργός αναγνώρισε ότι «υπήρξαν συνέπειες», έστω και αν έσπευσε να ισχυρισθεί ότι αυτές δεν ήταν τραγικές.
Αυτός που είχε αυταπάτες –για να μην πάω στα περί εξαπάτησης–, αυταπάτες και άγνοια λοιπόν, δεν δικαιούται να υβρίζει και μάλιστα χυδαία αυτόν που έβλεπε και καταλάβαινε τι συνέβαινε. Το αντίθετο θα έπρεπε να κάνει.
Να έχει το θάρρος να ζητήσει μια συγγνώμη, όχι για την κριτική που ασκούσε ως αντιπολίτευση σε επιμέρους ζητήματα. Αυτή είναι όχι απλά αποδεκτή, αλλά επιβεβλημένη από την αντιπολίτευση, η οποία είναι λογικό να διαφωνεί σε πολλά και να έχει άλλες θέσεις και προτάσεις. Αλλά για την αλαζονεία της άγνοιας, τις αυταπάτες, τις υπερβολές και τις ύβρεις που δίχασαν την κοινωνία.
Δεν θα καθιστούσε τα ατοπήματα του παρελθόντος «ξεχασμένα», που θα έλεγε και ο ίδιος, αλλά ίσως να τα έκανε «περασμένα». Θα ήταν ένα χρήσιμο βήμα για την επούλωση των πληγών.