Με ειλικρινή απορία ξένοι ειδικοί χαρακτηρίζουν «ελληνικό παράδοξο» το γεγονός ότι παρά τη μικρή έστω ανάκαμψη της οικονομίας, το ποσοστό ανεργίας παραμένει υψηλό. Από τα υψηλότερα στην Ευρώπη αλλά και στον ΟΟΣΑ. Πώς εξηγείται αυτό σε μια ευρωπαϊκή χώρα;
Συχνά, απλές ρυθμίσεις έχουν πολύπλοκες και σημαντικές επιπτώσεις. Ειδικά στην αγορά εργασίας, τα πράγματα είναι απλά στη βάση τους. Οταν περιορίζεται νομοθετικά η δυνατότητα απολύσεων δεν υπάρχουν προσλήψεις. Οταν εμποδίζονται οι διαδικασίες ανάθεσης εργασιών σε εργολάβους που θα προσφέρουν υπηρεσίες σε άλλες εταιρείες δεν γίνονται κανονικές προσλήψεις, παρά μόνον για μερική απασχόληση.
Οι δύο διατάξεις εργασιακών θεμάτων που ψήφισε η κυβέρνηση στην Βουλή στο νομοσχέδιο για τα θέματα λειτουργίας των δήμων είναι από τις περιπτώσεις αυτές. Κρίμα που οι τροπολογίες ήρθαν εσπευσμένα και χωρίς την ανάλογη (εύλογη) συζήτηση και δόθηκε η ευκαιρία θορύβου για τη διαδικασία κι όχι για την ουσία. Στην πραγματικότητα, η αντιπολίτευση αξιοποίησε τη «χρυσή ευκαιρία» να ασκήσει κριτική στην διαδικασία αποφεύγοντας την ουσία. Είχε μια εύκολη διαφυγή επιλέγοντας ό,τι τη βολεύει, την καταγγελία των διαδικασιών.
Πώς απολύεται κάποιος υπάλληλος; Τον Μάιο, λίγες εβδομάδες πριν από τις εκλογές η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ψήφισε διάταξη με βάση την οποία πρέπει να υπάρχει «βάσιμος λόγος» προκειμένου να απολυθεί κάποιος. Προφανώς κάτι σοβαρό έπρεπε να είχε συμβεί προκειμένου να απολυθεί υπάλληλος και καμιά φορά το θέμα έφθανε στα δικαστήρια που καλούνταν να αποφασίσουν αν συντρέχει ο «βάσιμος» αυτός λόγος. Τι έκανε ο απολυόμενος; Εκλεψε το ταμείο; Εμπόδιζε τη λειτουργία της εταιρείας; Εβλαψε συναδέλφους του; Ποιος μπορεί να είναι ο «βάσιμος λόγος» που δικαιολογεί την απόλυση;
Ολα τα προηγούμενα χρόνια, τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα. Οταν υπήρχε (σπάνια) «βάσιμος λόγος» ο υπάλληλος απολύονταν χωρίς αποζημίωση. Συνήθως, η συντριπτική πλειονότητα των απολυομένων εισέπραττε την προβλεπόμενη αποζημίωση και συνέχιζε τη ζωή του, αναζητώντας εργασία που ίσως του ταιριάζει καλύτερα. Αλλά και οι επιχειρήσεις «διόρθωναν» το λάθος να προσλάβουν κάποιον που δεν ήταν κατάλληλος, πληρώνοντας την εύλογη αποζημίωση. Αυτά τα απλά, θα ισχύουν και πάλι.
Η ιδεοληψία να «προστατευθούν» υποτίθεται οι εργαζόμενοι δυσχεραίνοντας την απόλυσή τους, οδήγησε στην ταλαιπωρία να υποστούν τον συνήθως εξευτελιστικό «βάσιμο λόγο» αλλά και τις επιχειρήσεις να αποφεύγουν να προσλάβουν.
Γι’ αυτό αναπτύχθηκε το outsourcing, η ανάθεση εργασιών από τις εταιρείες σε άλλες επιχειρήσεις που προσφέρουν υπηρεσίες, π.χ. οι καθαρίστριες, μπορεί να σκεφθεί κάποιος.
Ωστόσο, η ιδεοληψία της προηγούμενης κυβερνητικής ηγεσίας κατέστρεψε και τη μέθοδο αυτή απασχόλησης. Οι εταιρείες που δέχονται τις υπηρεσίες ήταν σχεδόν υπεύθυνες για τους εργαζομένους που ήταν υπάλληλοι (εργολαβικών) εταιρειών που πρόσφεραν εργολαβικά υπηρεσίες. Οι εργοδότες – εργολάβοι ήταν σχεδόν ανεύθυνοι έναντι των υπαλλήλων τους. Οχι πλέον. Ποιος έχει ευθύνη για ό,τι συμβεί σε υπαλλήλους π.χ. καθαρίστριες που εργάζονται σε υπεργολάβο που προσφέρει υπηρεσίες σε άλλες επιχειρήσεις; Η νομοθεσία που καταργήθηκε θεωρούσε τουλάχιστον συνυπεύθυνες και τις εταιρείες-πελάτες. Γιατί; Ισως θεωρούσαν ότι οι πελάτες είναι συνήθως μεγάλες εταιρείες που έπρεπε να τιμωρηθούν. Ισχύει η αντιστροφή της λογικής: Να κάνουν προσλήψεις οι ίδιες ώστε να μην μπορούν να απολύσουν;
Το τελικό αποτέλεσμα είναι η απορία των ξένων μελετητών της ελληνικής οικονομίας: Γιατί δεν μειώνεται η ανεργία στην Ελλάδα; Εμείς ξέρουμε. Επειδή «λύναμε» απλά προβλήματα της καθημερινότητας με ιδεολογικές παρωπίδες. Επειδή κάποιοι δεν βλέπουν ή κάνουν ότι δεν βλέπουν πως βλάπτουν όσους (φραστικά) προστατεύουν.