Κι όμως, καμιά φορά η πραγματικότητα δεν είναι προβλέψιμη, αλλά ούτε και φυσιολογική. Κρύβει αναπάντεχες εκπλήξεις.
Για έναν μακρινό παρατηρητή, ο τουρισμός, η «βαριά βιομηχανία» της χώρας, είναι σημαντική πηγή εσόδων και απασχόλησης. Το φυσιολογικό θα ήταν να αποτελεί κερδοφόρο δραστηριότητα, αφού είναι μεγάλος ο αριθμός εταιρειών στον τομέα που φιλοξενεί εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο. Ωστόσο, πολλές εταιρείες του κλάδου «αδυνατούν» να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους στις τράπεζες! Γι’ αυτό και πριν δύο μέρες έγινε υπουργική σύσκεψη για το σουρεαλιστικό, αλλά υπαρκτό θέμα: κόκκινα δάνεια τουριστικών επιχειρήσεων.
Η απορία του ανενημέρωτου αναγνώστη είναι γιατί ο δυναμικός κλάδος, που, σύμφωνα με μελέτη του ΣΕΤΕ, το 2021 θα συνεισφέρει στο ΑΕΠ 43 δισ. ευρώ και θα περιλαμβάνει ένα εκατομμύριο θέσεις εργασίας, εμφανίζει κόκκινα δάνεια. Κι όμως, τα δάνεια προς τουριστικές επιχειρήσεις έχουν χειρότερη ποιότητα (για τις τράπεζες) από το σύνολο των δανείων προς επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις τουρισμού είναι πιο «κακοπληρωτές», καθώς περισσότερες από τις μισές χορηγήσεις που έχουν λάβει είναι απλήρωτες. Κι όλα αυτά πριν από την κρίση. Δεν πλήρωναν ούτε τις «καλές εποχές».
Η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει ότι «σύμφωνα με στοιχεία Σεπτεμβρίου 2015, από δάνεια ύψους 7,6 δισ. ευρώ που έχουν χορηγηθεί προς επιχειρήσεις του κλάδου, τα μισά περίπου (49,8%) καταγράφονται ως μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα».
Ωστόσο, το πραγματικό πρόβλημα είναι χειρότερο. Το αντικείμενο της «κρίσιμης συνάντησης», που δεν κατέληξε σε αποφάσεις, ήταν τι θα γίνει με τα (μη εξυπηρετούμενα) δάνεια που χορήγησαν τράπεζες που χρεοκόπησαν.
Ξενοδόχοι μεσαίου μεγέθους από όλη τη χώρα έχουν απελπιστεί, παρότι έκαναν ό,τι και οι υπόλοιποι συνάδελφοί τους, που επίσης δεν εξοφλούν τα τραπεζικά δάνεια. Είναι όμως «άτυχοι», επειδή χρωστούν στην Αγροτική, στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο ή σε συνεταιριστικές τράπεζες που βρίσκονται σε εκκαθάριση και ανήκουν πλέον στον ειδικό εκκαθαριστή PQH. Αυτός διαχειρίζεται 17 τράπεζες σε εκκαθάριση, με περιουσιακά στοιχεία ύψους 9 δισ. ευρώ, όπως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των ξενοδόχων.
Το πρόβλημά τους είναι ότι ενώ όσοι είχαν δάνεια από τις άλλες τράπεζες τα ρύθμισαν, δηλαδή μετέθεσαν στο μακρινό μέλλον τις υποχρεώσεις τους, αυτοί δεν μπορούν. Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για όσα δάνεια έχουν χορηγηθεί από τις συγκεκριμένες τράπεζες προβλέπει ότι πρέπει να εξοφληθούν εντός 8ετίας, η οποία συμπληρώνεται το 2021-2022.
Αντίθετα, τα δάνεια που χορήγησαν οι κανονικές τράπεζες μπορούν να ρυθμιστούν σε χρονικό διάστημα έως και 20ετίας. «Αδικούνται» όσοι επέλεξαν να δανειστούν από τις χειρότερες τράπεζες, τις συνεταιριστικές, την ΑΤΕ ή το Τ.Τ. Αυτό είναι το δυσεπίλυτο πρόβλημα που προσπάθησαν να διευθετήσουν δύο υπουργοί, το επιτελείο συνεργατών τους και τέσσερα ανώτερα στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος.
Το βέβαιο είναι ότι οι αρμόδιοι θα συμφωνήσουν σε κάποια ρύθμιση που θα εξυπηρετεί τους διαμαρτυρόμενους, που διεκδικούν την ίση μεταχείριση όλων των μπαταχτσήδων.
Το πρόβλημα με το οποίο κανείς δεν φαίνεται να έχει λόγο να ασχοληθεί είναι γιατί ο δυναμικός ελληνικός τουρισμός δυσκολεύεται. Γιατί αναμένουμε (ΣΕΤΕ) επενδύσεις 6,5 δισ. ενώ είναι ζημιογόνες; Οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις έχουν υψηλά δάνεια με εγγύηση τα ακίνητα, εμφανίζουν ζημίες και δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τις υποχρεώσεις τους. Υπάρχουν, όμως, και καλά νέα. Oι εταιρείες που ανακαινίζουν τα ξενοδοχεία, όπως και οι άλλες που τα προμηθεύουν τρόφιμα, ποτά, κλινοσκεπάσματα και άλλα αναλώσιμα, είναι εξαιρετικά κερδοφόρες. Συνήθως ανήκουν σε πρόσωπα από τις οικογένειες των υπερχρεωμένων ξενοδόχων, αλλά λειτουργούν αποτελεσματικά. Ευτυχώς.