Η επιστροφή στην «καθημερινότητα», που οι πάντες επαγγέλλονται, μάλλον δεν πρόκειται να επιτευχθεί, διότι απλούστατα αυτό που αναδύεται μετά την πανδημία είναι μια νέα πραγματικότητα, τα βασικά χαρακτηριστικά της οποίας παραμένουν ασαφή. Και ενώ τα πάντα είναι ρευστά, συμβαίνουν εν Ελλάδι τα εξής:
Η φιλελεύθερη κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη προωθεί –με νεανικό ενθουσιασμό– όσα είχε προγραμματίσει πριν έλθουν στην κυριολεξία τα πάντα άνω-κάτω. Και εξαγγέλλουν και αναθεωρούν υφυπουργοί και υπουργοί, και παρεμβαίνει διορθωτικά ο πρωθυπουργός, και πάλι από την αρχή. Εκ παραλλήλου, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί να αξιοποιήσει την αφύπνιση της κοινωνίας από την κατατονική κατάσταση στην οποία περιήλθε εδώ και ένα τρίμηνο. Κοινωνική διέγερση επιδιώκει η Αριστερά, εμμένοντας πεισματικά στην πάγια στρατηγική της.
Από μιαν άποψη επιστρέφουμε στη μόνη σταθερά του ελληνικού πολιτικού συστήματος, που είναι η αντιπαράθεση, εφ’ όλης της ύλης. Και ας συμβαίνουν γύρω μας τα μύρια όσα με μείζονα προβλήματα ασφαλείας που δεν αντιμετωπίζει καμία άλλη χώρα της Ε.Ε.
Ο ασκών την εξουσία είναι αυτός που αντιμετωπίζει πάντα το μεγαλύτερο πρόβλημα. Ο κ. Μητσοτάκης είναι ένας φιλελεύθερος πολιτικός. Πίστευε ότι, έπειτα από τέσσερα χρόνια και κάποιους μήνες αριστερής διακυβερνήσεως του ΣΥΡΙΖΑ, η κοινωνία θα ενστερνιζόταν και θα στήριζε μια φιλελεύθερη στροφή. Και είχε θεωρητικώς απόλυτο δίκαιο.
Μόνον που η πανδημία του κορωνοϊού σάρωσε κυριολεκτικώς την αγορά, έπληξε σοβαρότατα τις επιχειρήσεις, αμαύρωσε την εικόνα του φιλελευθερισμού ως συστήματος ικανού να εξασφαλίσει τη γενική ευημερία και εκ παραλλήλου αύξησε την εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος.
Επί της ουσίας πρόκειται βέβαια περί στρεβλώσεως, διότι ο κρατικισμός, τουλάχιστον στη μαρξιστική εκδοχή του, απέτυχε δραματικά. Αλλά από μιαν άποψη εκεί όπου απέτυχε ο ΣΥΡΙΖΑ και ο κ. Τσίπρας επέτυχε ο κορωνοϊός. Προς το παρόν, εξυπακούεται. Διότι εάν δεν υπάρξει νέο κύμα πανδημίας, δεν πρόκειται να υπάρξουν δραματικές ανατροπές.
Βεβαίως στη Βρετανία, όπου ο φιλελευθερισμός –πολιτικός και οικονομικός– είχε εδραιωθεί ήδη από τον 17ο αιώνα, ο Συντηρητικός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον είχε στηρίξει με τεράστια κονδύλια μήνες πριν από την πανδημία το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Και προ ολίγων μόλις ημερών παρέτεινε επί τετράμηνο την κρατική στήριξη –σε ποσοστό 80%– στους μισθούς των εργαζομένων, έως 2.000 στερλίνες μηνιαίως, ώστε να δώσει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να προγραμματίσουν την επιστροφή στην οικονομική «κανονικότητα». Οι οπαδοί, πάντως, της ευρωπαϊκής πολιτικής και οικονομικής ορθότητος θα υποστηρίξουν ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο τα πάντα πάνε ανάποδα. Κάτι πρέπει να βρουν και αυτοί – οι γνήσιοι φιλελεύθεροι εν Ελλάδι και οι ανακυκλωθέντες πρώην κομμουνιστές που ανακάλυψαν τη γοητεία του καπιταλισμού προσφάτως.