Οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο μοιάζουν με παιχνίδι τρισδιάστατης τρίλιζας, όπου οι φαινομενικά απλές κινήσεις περιπλέκονται από αλληλοσυγκρουόμενες δυναμικές μεταξύ των παικτών, καθώς και μεταξύ διαφόρων δυναμικών εντός των ίδιων των παικτών. Ο έως πρόσφατα ισχυρότερος παράγοντας στην περιοχή, η Αμερική, για παράδειγμα, δρα με τρόπο αμφίρροπο – ο πρόεδρος Τραμπ ενθαρρύνει τον Ερντογάν και τον προστατεύει, όταν η διπλωματία και οι κρατικές αρχές των ΗΠΑ επιχειρούν να θέσουν όρια στη συμπεριφορά της Τουρκίας. Η Ρωσία είναι και συνεργάτις και αντίπαλος της Τουρκίας, ενώ οι δύο μαζί επιτυγχάνουν την αποδυνάμωση του περιέργως παθητικού ΝΑΤΟ. Οπως η Ελλάδα αναγκάστηκε να δραστηριοποιηθεί ξαφνικά, έτσι όλες οι χώρες της περιοχής, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ, καλούνται να συνειδητοποιήσουν τους κινδύνους της αδράνειας και του κολλήματος σε πολιτικές που εμποδίζουν συμμαχίες.
Με το «άλμα» στη Λιβύη, η Τουρκία επιχειρεί να εμποδίσει τη συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ – Αιγύπτου και άλλων χωρών και να ενισχύσει την παρουσία της νοτίως της Ελλάδας. Η ουσιαστική τήρηση του διεθνούς εμπάργκο όπλων και μισθοφόρων θα μπορούσε να αποτρέψει τουρκική εμπλοκή, αλλά αυτό δεν συνέβη. Η προτροπή του Γάλλου προέδρου Μακρόν στο ΝΑΤΟ να αντιμετωπίσει την απειλή της Τουρκίας, δύσκολα θα οδηγήσει σε δράση. Ούτε η Ε.Ε. δείχνει πρόθυμη, πέρα από καταγγελίες και δηλώσεις αλληλεγγύης σε κράτη-μέλη που απειλούνται, να παρουσιάσει ισχυρό, ενιαίο μέτωπο εναντίον της Αγκυρας.
Εάν κάθε χώρα και κάθε οργανισμός βρίσκουν λόγους για να κατευνάσουν την Τουρκία, η κατάσταση θα δυσκολέψει περαιτέρω. Για να αποφευχθεί πόλεμος δι' αντιπροσώπων στη Λιβύη και μεγαλύτερη ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο απαιτούνται έντονη διπλωματική κινητικότητα και σαφής εικόνα για το πώς θα επιτευχθεί η ειρηνική διευθέτηση διαφόρων διαφωνιών. Σε αυτό το πλαίσιο, η απαίτηση του Ισραήλ για στήριξη για την προσάρτηση της Δυτικής Οχθης θα εμποδίσει τη στενότερη συνεργασία του με αρκετές χώρες· η Αίγυπτος οφείλει να δείξει σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, ώστε να ξεπεραστεί και αυτό το εμπόδιο· οι πολίτες της Κύπρου να επιδιώξουν τη δίκαιη και λειτουργική επανένωση της χώρας τους· η Ελλάδα να συνάψει συμφωνία με την Αίγυπτο για τα σύνορα των ΑΟΖ τους. Εάν και η Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ εφαρμόσουν μια αυστηρή πολιτική αρχών, θα ενισχύσουν τη θέση της διπλωματίας και θα διαφυλάξουν την ειρήνη.