Για τους ελληνορθοδόξους της καθ’ ημάς Ανατολής, η Θεοτόκος Μαρία υπήρξε διαχρονικώς η «υπέρμαχος στρατηγός», η καθιστώσα «το κράτος απροσμάχητο» έναντι παντός κινδύνου.
Δεν έχει την παραμικρά σημασία εάν η πίστη αυτή αντέχει στη βάσανο της αριστοτελικής λογικής. Το βέβαιο είναι ότι προσέδιδε στους πιστούς επί αιώνες τη ζωτική ορμή να αντιμετωπίσουν την όποια απειλή.
Συμφώνως προς τους θεολόγους πάλι, η σημερινή εορτή δεν είναι ημέρα πένθους για τους χριστιανούς, διότι η Κοίμηση της Θεοτόκου δεν σηματοδοτεί το τέλος της ζωής, αλλά την απαρχή της πραγματικής ζωής.
«Κλίμαξ προς ουρανόν ο τάφος γίνεται», λέγει ο υμνογράφος, αποτυπώνοντας σε κάτι παραπάνω από ένα λεπτό της ώρας το μυστήριο της μεταστάσεως της Θεοτόκου. Εξ ου και ο κυρ Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης, η εμβληματικότερη πνευματική μορφή της Θεσσαλονίκης, παρομοίαζε τους μαρμάρινους τάφους των κοιμητηρίων με εορταστικές τούρτες.
Αλλά ο κόσμος άλλαξε. Η κοινωνία αποδόμησε τα σύμβολα και τις αναφορές αιώνων, όχι παντού, βεβαίως, αλλά στην αγνωστικιστική Δύση, στην οποία ανήκει, ή έτσι τουλάχιστον νομίζει, η Ελλάς.
Τις μέρες αυτές, η χώρα μας αντιμετωπίζει μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις στις σχέσεις της με την Τουρκία. Διαχειρίζεται με τρόπο ορθολογικό –ή έτσι πιστεύουν οι ηγέτες– μια πρόκληση εξόχως σοβαρή.
Εδώ και τουλάχιστον τρεις δεκαετίες, η εκσυγχρονιστική ελίτ –εντός ή εκτός της εξουσίας– έδωσε μάχες για να απαλλάξει τη χώρα από τους δαίμονες των προκαταλήψεων του παρελθόντος, να διαμορφώσει νέο ιδεολόγημα, πέρα από εθνικιστικές και θρησκευτικές «εμμονές», να εναρμονίσει επιτέλους τη χώρα με το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι – όποιο και εάν είναι αυτό.
Στην ανατολική ακτή του Αιγαίου, μια άλλη χώρα, η Τουρκία, επέλεξε πορεία αντίθετη. Ο ηγέτης της, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στη διάρκεια μακροτάτης περιόδου κυριαρχίας του στην τουρκική πολιτική σκηνή, προώθησε διαφορετικές επιλογές.
Αναζωπύρωσε το θρησκευτικό αίσθημα των πολιτών της χώρας του, δίχως να αποδομήσει το κοσμικό κράτος που δημιούργησε ο Μουσταφά Κεμάλ, αλλά ενισχύοντας το εθνικιστικό ιδεολόγημα των Νεοτούρκων με ισλαμική ζωτική ορμή.
Αυτήν τη διαδικασία εν Ελλάδι αποκαλούμε «βαρβαρότητα». Λησμονούμε ότι ιστορικώς βάρβαρα φύλα καταλύουν πολιτισμένα κράτη. Ευτυχώς, ούτε οι Τούρκοι είναι τόσο βάρβαροι, αλλά ούτε και εμείς οι Ελληνες τόσο πολιτισμένοι όσο πιστεύουμε.
Ολα αυτά συμβαίνουν ενώ το φάσμα του θανάτου, λόγω του κορωνοϊού, πλανάται σε όλον τον πλανήτη. Και επειδή η κοινωνία μας είναι λογοκρατούμενη και έπαυσε να είναι χριστιανική καθ’ οιονδήποτε τρόπο, ο τάφος στον οποίο αναφερόταν ο υμνογράφος έπαυσε να είναι «κλίμαξ προς ουρανόν». Παρά ταύτα, λόγω της εορτής και έστω με τρόπο μηχανικό, «Καλή Παναγιά», με το περιεχόμενο που έδιναν οι παλιοί στην ευχή αυτή.