Δεν φορούν –οι περισσότεροι– τακούνια. Αλλά τον περασμένο Ιούλιο ψήλωσαν, λέει, απότομα. Το παρατηρεί ένας από τους «πλατύποδες» ανάμεσά τους. Ο ανασχηματισμός, λέει, που είχε προαναγγελθεί με μουσικές εξαίσιες, ουσιαστικά δεν έγινε ποτέ. Ολοι έμειναν στις θέσεις τους. Ολοι ντοπαρίστηκαν με την ψευδαίσθηση του αναντικατάστατου. Ετσι, με πρόχειρους ψυχολογισμούς, εξηγείται η άνεση με την οποία ορισμένοι υπουργοί λάμπουν στα πρωινά παράθυρα όταν έχουν να μοιράσουν λεφτά ή μάσκες· και εξαφανίζονται όταν καλούνται να εξηγήσουν κάποια αστοχία.
Αυτή η περιγραφή της υπουργικής πανίδας μοιάζει επίπεδα ηθικολογική. Ομως, στην ηθικολογία κατέφυγε πρώτος ο πρωθυπουργός, ζητώντας από τους υπουργούς του να στοιχίζονται, αντί να κρύβονται και να σφάζονται υπογείως.
Αν ρωτήσει κανείς θιγμένους υπουργούς, θα ακούσει το ίδιο παράπονο. Οτι το επιτελείο του Μαξίμου κρατάει για τον εαυτό του μόνο τις επιτυχίες, χρεώνοντας στους υπουργούς τα λάθη. Οτι η κυβέρνηση λειτουργεί με δυο-τρεις μη κομματικούς παράγοντες του πρωθυπουργικού πυρήνα, οι οποίοι επικοινωνούν απευθείας με τους υφυπουργούς και τους γενικούς γραμματείς, προσπερνώντας αδικαιολόγητα τα προβεβλημένα, αιρετά στελέχη που τη νομιμοποιούν. Υπάρχει άραγε τέτοιο δόγμα υδροκεφαλικής διάρθρωσης; Οχι, λέει υπουργός από τους εκλεκτούς του Μαξίμου. Ο Μητσοτάκης, θυμάται ο ίδιος, είχε ετοιμαστεί σχολαστικά πριν από τις εκλογές. Είχε πολύ καλά μελετημένο σχέδιο για το οργανόγραμμα της κυβέρνησης. Ομως, κανένα σχέδιο δεν είναι τόσο μελετημένο ώστε να αντέξει στην πρόσκρουση με την πραγματικότητα τριών ταυτόχρονων κρίσεων – πανδημία, οικονομία, ελληνοτουρκικά.
Το χάος μάσησε το νεομητσοτακικό σχέδιο. Η παράκαμψη ορισμένων υπουργών δεν ήταν προσχεδιασμένη. Ηταν αποτέλεσμα εμπειρικής προσαρμογής. Οπου παράγεται έργο, το Μαξίμου εμπιστεύεται εκθύμως τους υπουργούς. Οπου το πράγμα κολλάει, οι κυριακοφύλακες αναλαμβάνουν οι ίδιοι να σηκώσουν τα τηλέφωνα για να λύσουν διοικητικούς κόμπους ή απλώς για να διεκπεραιώσουν τη νομοτεχνική λάντζα. Γι’ αυτό και οι επιτελικοί δίνουν σε συναδέλφους τους την εντύπωση ότι, ύστερα από 15 μήνες υπερεντατικού ενδοκυβερνητικού ακτιβισμού, κινδυνεύουν ήδη από burnout.
Θα σπάσει τις αγκυλώσεις ένας ανασχηματισμός; Θα είναι αρκετή η παιδαγωγική επίδραση των καρατομήσεων; Ακούγεται πολύ απλοϊκό. Συνήθως οι ανασχηματισμοί προκαλούν εσωκομματική αναταραχή, χωρίς να λύνουν δομικά προβλήματα λειτουργίας. Μερικές φορές είναι πιο κρίσιμο να «ανασχηματίσεις» έναν γενικό διευθυντή υπουργείου που –κατά τη φράση αγανακτισμένου υπουργού– «δεν υπογράφει ούτε χριστουγεννιάτικες κάρτες», παρά να αλλάξεις την πολιτική ηγεσία.
H καθημερινότητα της μητσοτακικής διακυβέρνησης δείχνει ότι ο πρωθυπουργός μπορεί να μην έχει αλλάξει υπουργούς· κάνει όμως διαρκώς πολλούς, μικρούς, ad hoc ανασχηματισμούς – με «υδραυλικές» επεμβάσεις του επιτελείου του. Επιλέγει να δουλεύει με όποιον δουλεύει. Με ό,τι δουλεύει. Whatever works.
Μούδιασμα
Πυροκροτητής των καταλήψεων ήταν το ΚΚΕ. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μόνο χειροκροτητής. Ευλογεί κινητοποιήσεις που ούτε να οργανώσει μπορούσε ούτε, αφού ξέσπασαν, μπορεί να καναλιζάρει. Η ανοιχτή στήριξη της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε μια απολιθωμένη, αντιεκπαιδευτική ρουτίνα συνιστά μάλλον δώρο, παρά απειλή για την κυβέρνηση. Για μία ακόμη φορά, ο ΣΥΡΙΖΑ αυτοεγκλωβίζεται στα καταγωγικά του στερεότυπα.
Στο θέμα των καταλήψεων η κυβέρνηση δεν πιέζεται τόσο από την αντιπολίτευση· πιέζεται από κάτι βαρύτερο: από τις προσδοκίες της εκλογικής βάσης της. Πιέζεται από τις προσδοκίες που η ίδια καλλιέργησε –κι εν μέρει εκπλήρωσε– ότι θα απελευθερώσει την εκπαίδευση από τον έλεγχο
των μειοψηφιών.
Αφού η κυβέρνηση έχει κοινωνικό έρεισμα για να ανοίξει τα σχολεία, γιατί μουδιάζει; Διότι, μάλλον, είναι πιο εύκολο να έχεις αντίπαλο ένα κόμμα παρά μια ριζωμένη πολιτική κουλτούρα – έστω και μειοψηφική. Ετσι, η κυβέρνηση που νωρίς νωρίς «αποασυλοποίησε» τα ΑΕΙ και έσπασε το ταμπού των Εξαρχείων, σκαλώνει τώρα στα κάγκελα των «παιδιών».
Γεωργούλης
Κάνει καριέρα πολιτικού χωρίς να είναι. Καριέρα ηθοποιού, χωρίς να έχει σχέση με την υποκριτική. Αλλά δεν είναι ατάλαντος. Θέλει μεγάλο ταλέντο για να σταδιοδρομείς χωρίς ταλέντο.