Εδώ και τέσσερα χρόνια, από την ίδρυσή του το 2017, το ετήσιο Ελληνοβρετανικό Συμπόσιο λειτουργεί ως πολύτιμος χώρος διαλόγου μεταξύ ανθρώπων της πολιτικής, των επιχειρήσεων, των επιστημών και του πολιτισμού των δύο χωρών. Είναι, όμως, και ένα σταθερό σημείο με το οποίο μπορούμε να αξιολογήσουμε όχι μόνο τη σχέση μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και το διεθνές περιβάλλον.
Στο πρώτο συμπόσιο, στο Ναύπλιο, ενώ οι περισσότεροι συμμετέχοντες διαφωνούσαν με την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε., ήταν διάχυτη η αισιοδοξία ότι όσο δύσκολα και αν γίνονταν τα πράγματα, θα υπήρχαν λύσεις. Στο δεύτερο, στην Οξφόρδη, ήταν σαφές ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έμπαινε σε αχαρτογράφητα νερά· οι άνθρωποι σε θέσεις ευθύνης ένιωθαν την επείγουσα ανάγκη να καλλιεργηθούν καλές διμερείς σχέσεις με άλλες χώρες για να καλύψουν το κενό που άφηνε το Brexit. Στο τρίτο, πάλι στο Ναύπλιο, η πορεία των σχέσεων Βρετανίας – Ε.Ε. έδειχνε πολύ δύσκολη, καθώς ήταν άγνωστο εάν η αποχώρηση της χώρας θα ήταν άτακτη ή εάν θα συνοδευόταν από συμφωνία. Στο τέταρτο συμπόσιο, που διεξήχθη την Παρασκευή, ακόμη δεν γνωρίζαμε εάν το Brexit θα γίνει κατόπιν συμφωνίας· οι συμμετέχοντες επιβεβαίωσαν πάλι την ανάγκη οι δύο χώρες να ενισχύσουν τις ήδη καλές σχέσεις τους και να αντιμετωπίσουν μαζί τις προκλήσεις της εποχής.
Η ίδια η μορφή του συμποσίου μαρτυρά πόσο οι προκλήσεις της εποχής άλλαξαν τον κόσμο. Αντί να φιλοξενείται στην Οξφόρδη για τρεις ημέρες, όπως τα προηγούμενα, το φετινό συμπόσιο ήταν μονοήμερο, με κάποιους συμμετέχοντες στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία της Αθήνας, ενώ οι υπόλοιποι συνδέθηκαν μέσω Διαδικτύου για τις άκρως ενδιαφέρουσες ομιλίες και συζητήσεις. Στο κέντρο κάθε συζήτησης ήταν πως η πανδημία της COVID-19 επηρεάζει τα πάντα, από τον τρόπο που δουλεύουμε και ταξιδεύουμε έως την ενέργεια που καταναλώνουμε. Πέρα από την υγειονομική κρίση και τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειές της, η πανδημία επισπεύδει τις κινήσεις προς έναν κόσμο με νέες πηγές ενέργειας, βοηθώντας ίσως να επιτευχθεί ο στόχος των μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2050.
Οι συζητήσεις αφορούσαν την κλιματική κρίση («η μεγαλύτερη πρόκληση του 21ου αιώνα») και τη «μετάλλαξη» προς άλλες πηγές ενέργειας, τις ραγδαίες αλλαγές στην αγορά εργασίας και το πώς εργαζόμαστε, τις μεταφορές, τη μετανάστευση και την ολοένα μεγαλύτερη επιρροή της Κίνας. Σε όλες τις συζητήσεις παρατηρήθηκε ότι η πανδημία επιταχύνει τις αλλαγές και αλλάζει συνειδήσεις και προτεραιότητες. Οπως παρατήρησε Βρετανός ομιλητής, η πανδημία οδήγησε σε σημαντικότατη πτώση της κατανάλωσης ενέργειας αλλά, την ίδια ώρα, δεν βοήθησε ακόμη τη μεταπήδηση σε άλλες μορφές ενέργειας, καθώς και οι επενδύσεις και η κατανάλωση μειώθηκαν γενικώς. Ομως, υπάρχουν πολλές προοπτικές. «Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια καλύπτουν 20% των αναγκών μας. Πρέπει να βρούμε τις άλλες πηγές που θα καλύψουν το υπόλοιπο 80%», είπε. Αλλη ομιλήτρια σημείωσε ότι η πανδημία έχει προκαλέσει τις κυβερνήσεις να διαθέσουν τεράστια ποσά για την αποκατάσταση των οικονομιών, φθάνοντας στα περίπου 12 τρισ. δολάρια σε παγκόσμια κλίμακα. «Απ’ αυτά, μόνο ένα μικρό ποσοστό αρκεί για να ευθυγραμμιστούμε με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού», είπε. Η ελληνική κυβέρνηση έχει φιλόδοξα σχέδια για τη μεταπήδηση σε νέες μορφές ενέργειας και την ψηφιακή τεχνολογία, με στρατηγικά σχέδια, με πόρους από την Ε.Ε. και με τη δημιουργία ενός κλίματος πιο φιλόξενου στις επενδύσεις. Στόχος, επίσης, είναι να γίνει η Ελλάδα πιο φιλόξενη και για όσους πολίτες άλλων χωρών θα ήθελαν να εγκατασταθούν εδώ και να εργάζονται οπουδήποτε στη Γη, ως «ψηφιακοί νομάδες». Αυτό θα προσελκύσει νέους ανθρώπους από τη Βρετανία, πέρα από τους συνταξιούχους που ενδιαφέρονται να ζήσουν στην Ελλάδα. Στη συζήτηση για τη μετανάστευση, σημειώθηκε η μακρά παράδοση των Ελλήνων και των Βρετανών να δέχονται μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών.
Οσο περνούν τα χρόνια, το Ελληνοβρετανικό Συμπόσιο υπογραμμίζει το βάθος της φιλίας μεταξύ των δύο λαών και την πλούσια κοινή ιστορία τους.
Ακόμη πιο σημαντικό είναι η γνώση, η πείρα και η ειλικρίνεια με τις οποίες εκπρόσωποι των δύο χωρών αναζητούν λύσεις για σημερινές προκλήσεις και στενότερες σχέσεις στο μέλλον.