Οι μεν αξιώνουν να επιτραπεί η πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου αλλά να μη γίνονται θείες λειτουργίες. Οι δε, πάλι, θέλουν να εκκλησιάζονται αλλά να απαγορευθούν λοιπές συναθροίσεις.
Αν συμφωνούν σε κάτι οι μεν με τους δε είναι ότι ο ιός παθαίνει αφλογιστία όταν πρόκειται για το δικαίωμά τους: είτε στη διαμαρτυρία είτε στον εκκλησιασμό, ο καθείς γίνεται αίφνης απρόσβλητος.
Με άλλα λόγια, όλοι θέλουμε η απαγόρευση να ισχύει για τους άλλους, όχι για εμάς. Εάν η κυβέρνηση –η οποία έτυχε να είναι δεξιά, συνεπώς είναι ιδιαίτερη η σημειολογία της απαγόρευσης, δηλαδή είναι άκρως ύποπτη και στιγματισμένη– αξιώνει να απαγορευθούν τέτοιου τύπου μαζικές εκδηλώσεις και διαδηλώσεις, είναι επειδή θέλει να μας καταπιέσει: να καταπιέσει τον λαό και τη μνήμη του, το έθνος και την πίστη του.
Το ότι είναι μέτρο έκτακτο και προσωρινό και ότι, εμβολίου θέλοντος, του χρόνου θα μπορούμε να γυρίσουμε σε αυτή την, ας πούμε, κανονικότητα, δεν έχει καμία σημασία για κανέναν.
Βεβαίως, την πορεία του την έκανε το ΚΚΕ και οι εκκλησίες παραμένουν ανοιχτές. Το τελευταίο είναι πραγματικό ταμπού, «υπερκομματικό» μάλιστα, καθώς όλοι θυμόμαστε τη στάση της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στην Εκκλησία: ουσιαστικά, δεν διέφερε από εκείνη μιας δεξιάς κυβέρνησης.
Καθώς διανύουμε το δεύτερο δεκαήμερο αυτού του εικοσαήμερου του δεύτερου «λοκντάουν», βλέπουμε πολλά να είναι διαφορετικά σε σύγκριση με το πρώτο, ένα όμως να μην αλλάζει: οι εκκλησίες παραμένουν ανοιχτές.
Είμαι ο τελευταίος που θα θελήσει να προσβάλει το θρησκευτικό αίσθημα του καθενός. Η σχέση με το ιερό πρέπει να είναι σεβαστή σε μια δημοκρατία. Δεν ζούμε σε θεοκρατική κοινωνία, ευτυχώς, ούτε σε κάποια σοβιετία που κλειδώνει και ερημώνει ναούς. Σε μια δημοκρατία όμως, η αυτονόητη αλήθεια είναι ότι απαιτείται μέτρο – απ’ όλους μας. Και από πιστούς και από άπιστους, και από ακτιβιστές, αλλά και από κληρικούς.
Ποιος όμως έχασε το αίσθημα του μέτρου για να το βρουν οι Ελληνες; Αυτή η έλλειψη του μέτρου παρατηρείται, δυστυχώς, εσχάτως και στην (ελληνική) κυβέρνηση. Μετά τη θαυμαστή στάση που τήρησε την περασμένη άνοιξη, η ζημία στην οικονομία προκάλεσε τον (αναμενόμενο) πανικό. Η προσωπική μου αίσθηση είναι ότι μετά τον Μάιο «επιστρέψαμε στους εαυτούς μας». Η συνέπεια ήταν η γνωστή: να μη διατηρηθούν ορισμένα, μεμονωμένα μέτρα το καλοκαίρι, κυρίως να μη γίνουν προετοιμασίες για τον χειμώνα, η κυβέρνηση καθυστέρησε να επιβάλει τον δεύτερο εγκλεισμό, μολονότι εδώ και καιρό βλέπαμε όλοι στις καφετέριες, στα μπαρ και στα εστιατόρια να γίνεται ένας αδιανόητος συνωστισμός. Ετσι, έκλεισαν – αλλά μαζί τους έκλεισαν και θέατρα, σινεμά και μουσεία, που τηρούσαν μέτρα ασφαλείας.
Ορθή, ορθότατη η επίκληση στην ατομική ευθύνη, αλλά σε περιόδους εγκλεισμού, ας μην ισχύει το δύο μέτρα και δύο σταθμά.