Σε ένα τηλεοπτικό σκετς των Μόντι Πάιθον των αρχών της δεκαετίας του ’70, ο αγοραστής ενός νεκρού παπαγάλου προσπαθεί να πείσει τον καταστηματάρχη ότι το «προϊόν» είναι «ληγμένο». Οτι ο παπαγάλος έχει ήδη πάει να συναντήσει τον δημιουργό του! Ο έμπορος, όμως, αρνείται να πειστεί. Το ευφυές επεισόδιο, έμπλεο βρετανικού χιούμορ και παραλογισμού, παρότι δεν αφορά σχόλιο για τη γραφειοκρατία, θα μπορούσε να ταιριάξει μια χαρά.
Διαβάζοντας το χθεσινό πρωτοσέλιδο και μεγάλο θέμα της «Κ», «Σε ημιαργία το Δημόσιο λόγω πανδημίας», στο οποίο περιγράφονται ιστορίες τρέλας διαμαρτυρόμενων πολιτών που δεν βρίσκουν άκρη σε υπηρεσίες καθώς υπολειτουργούν, οι αρμοί της λογικής χαλαρώνουν μέχρις εξαφανίσεως. Ας πάρουμε τα πράγματα με τα σειρά: λόγω συνθήκης COVID η εξυπηρέτηση, για θέματα που δεν λύνονται ηλεκτρονικά, γίνεται μόνο μέσω ραντεβού. Ελα όμως που κανείς δεν σηκώνει τα τηλέφωνα και δεν μπορεί να ορισθεί ραντεβού. Αν κάποιος απαυδισμένος, δε, εμφανιστεί απρόσκλητος, δεν μπορεί να διαβεί το κατώφλι καθώς δεν έχει ραντεβού! Ενας φοροτεχνικός κάλεσε 20 φορές σε μια εφορία, την ίδια ημέρα, και την 20ή είχε απάντηση. Εκανε πάρτι. Μέσα του, όχι με φίλους… Αλλο σχόλιο από μηχανικό: «Οι περισσότερες πολεοδομίες δεν έχουν e-mail και δεν απαντούν στα τηλέφωνα».
Κάποιοι υπάλληλοι βρίσκονται εκτός λειτουργίας, με την πρόφαση της τηλεργασίας και κάποιοι άλλοι σηκώνουν όλο το βάρος. Γνωστό αυτό. Ποιος αξιολογεί την απόδοσή τους ώστε να επιβραβεύονται οι καλοί και να υφίστανται τις συνέπειες της ολιγωρίας τους οι αδιάφοροι; Γνωστό κι αυτό: ο Κανένας (που λένε και στις δημοσκοπήσεις). Γύρω από αυτή τη σαθρή δομή, διαμορφώνεται και αλληλεπιδρά η ελληνική κοινωνία. Παράδειγμα: Τι είναι επείγον και τι όχι; Μήπως εν μέσω πανδημίας εξακολουθούμε να κρίνουμε επείγουσα οποιαδήποτε «υπόθεσή μας»; Απουσία αξιολόγησης, και εδώ. Ορισμένοι, και υπάλληλοι και πολίτες, εκμεταλλεύονται την κατάσταση, ο καθένας με τον τρόπο του. Οι διαδικασίες που κωλυσιεργούν και οι γραφειοκρατικές εμπλοκές είναι συνώνυμα του ελληνικού Δημοσίου, το οποίο η κυβέρνηση φιλοδοξεί να εκσυγχρονίσει ψηφιακά.
Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση όμως, για να έχει ορατά αποτελέσματα, θα πρέπει να υπακούει σε μια βασική αρχή: το θέμα δεν είναι να ψηφιοποιήσουμε τη γραφειοκρατία, αλλά να την καταργήσουμε.
Αλλιώς, ο παπαγάλος θα είναι ολοφάνερα νεκρός, αλλά κανείς δεν θα δέχεται την πραγματικότητα, αφού θα βρίσκεται ασφαλισμένος μέσα στο κλουβί του.