«Ο ρυθμός μείωσης των κρουσμάτων είναι χαμηλότερος αυτού που αναμέναμε», δήλωσε την Παρασκευή η καθηγήτρια Βάνα Παπαευαγγέλου, μέλος της επιτροπής επιστημόνων που συμβουλεύει την κυβέρνηση. Γνωστοποίησε, επίσης, ότι 9 στις 10 κλίνες στις ΜΕΘ (86%) είναι κατειλημμένες. «Η σταδιακή άρση των μέτρων δεν έχει ακόμη εξεταστεί», πρόσθεσε. Με αυτές τις λιτές αλλά γεμάτες κινδύνους φράσεις στο μυαλό μας μπαίνουμε στον Δεκέμβριο, στην περίοδο των εορτών, με την πανδημία αδάμαστη και τις δυνάμεις μας –ως άτομα, ως σύνολο– στα όρια. Επειτα από εβδομάδες αυστηρού περιορισμού κινήσεων και κλεισμένων επιχειρήσεων, το ισχυρότερο όπλο εναντίον της COVID-19 καθυστερεί να φέρει το ποθητό αποτέλεσμα. Τα νέα από το μέτωπο των εμβολίων είναι καλά. Ουδείς όμως μπορεί να είναι σίγουρος ότι δεν θα είναι ένας από τους τελευταίους που πέφτουν στον πόλεμο λίγο πριν ακούσουν τη σάλπιγγα της νίκης.
Η παράταση των περιοριστικών μέτρων έως τις 7 Δεκεμβρίου, λοιπόν, μπορεί να παραταθεί πάλι. Προφανώς, ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς και δύσκολος. Το νιώσαμε στην αρχή της πανδημίας, στην επιβολή των πρώτων μέτρων και στην άρση τους, όταν η χώρα «άνοιξε» για το καλοκαίρι: αυτή η απειλή θα μας έδειχνε ποιοι είμαστε, θα μας ανάγκαζε να δούμε από κοντά τα προβλήματα (τα οποία διογκώθηκαν, σαν κάτω από μικροσκόπιο) αλλά και τις αρετές μας, καθώς και τους ορατούς αλλά και αφανείς ήρωες της κοινωνίας. Πράγματι είδαμε. Μάθαμε πόσο εξαρτιόμαστε ο ένας από τον άλλον, όχι μόνο από τον διπλανό μας αλλά και από αμέτρητους αγνώστους, απ’ αυτούς που μεταδίδουν τον ιό που ίσως φθάσει σε εμάς, έως τους ιατρούς και τις νοσηλεύτριες που μάχονται για εμάς. Μάθαμε, επίσης, ότι με τον καιρό αρχίσαμε να ξεχνάμε όσα μας ενώνουν και πέσαμε με νέα ορμή στις διενέξεις και τις εντάσεις, στις υποκείμενες νόσους που προηγούνται της πανδημίας. Το ζευγάρι με μικρά παιδιά, κλεισμένο σε ένα διαμέρισμα, δεν μπορεί να παραγνωρίζει τα προβλήματά του, έτσι ή βαίνει προς την έκρηξη ή αναζητεί βοήθεια. Δημόσια διοίκηση και επιχειρήσεις βρίσκουν νέες δυνατότητες ή βυθίζονται μέσα στις αδυναμίες τους. Κυβέρνηση και κόμματα εκφράζουν πάλι την εθνική μας σχάση, όπου «εμείς» τα κάνουμε όλα σωστά, ενώ «οι άλλοι» φταίνε για όλα τα δεινά. Στα κοινωνικά δίκτυα, ο ιός της αέναης αντιπαράθεσης μεταλλάσσεται σε μια πανούκλα παραπληροφόρησης, χλεύης και μίσους. Καταστρέφει όσους βρει στο σαρωτικό της πέρασμα, ενώ προκαλεί αναισθησία στους υπόλοιπους. Συνηθίζουμε στη βία –είτε λεκτική είτε πραγματική– σε έναν δημόσιο χώρο όπου τα ίδια πράγματα παρουσιάζονται λευκά ή μαύρα. Ετσι, επιλέγουμε τη δική μας αλήθεια, τη δική μας πραγματικότητα. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, μοιάζει απίστευτο ότι μόνο το 8% των ερωτηθέντων σε πρόσφατη δημοσκόπηση ανησυχεί από λίγο έως καθόλου για την πανδημία. Επίσης, σύμφωνα με την ίδια δημοσκόπηση της Pulse για τον ΣΚΑΪ, το 64% προτίθεται να κάνει το εμβόλιο για την COVID-19 όταν αυτό διατεθεί. Παρά τα ψέματα και τη συνωμοσιολογία, το ένστικτο αυτοσυντήρησης φαίνεται να λειτουργεί στην ελληνική κοινωνία.
Παρακολουθώντας τις δηλώσεις αρκετών πολιτικών, «στρατευμένων» δημοσιογράφων και χρηστών των κοινωνικών δικτύων, θα περιμέναμε περισσότερους να επιμένουν ότι η πανδημία είναι μύθος και το εμβόλιο τέχνασμα για την υποταγή του λαού. Ισως ο υγιής φόβος δείχνει το αδιέξοδο των δοξασιών μπροστά στο αμείλικτο δελτίο θανάτων, τον σταθερά υψηλό αριθμό κρουσμάτων και τις γεμάτες ΜΕΘ. Καθώς βαίνουμε προς Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά, που, σαν το Πάσχα, δεν θα μοιάζουν σε τίποτα με όσα έχουμε συνηθίσει, με όσα αποτελούν σταθμό σε κάθε χρόνο της ζωής μας, μας δίνεται το δώρο να δούμε εαυτούς, τους ανθρώπους μας, παρόντες και απόντες, με νέα μάτια. Να δούμε με ποιους είμαστε, ποιοι μας δίνουν, ποιοι μας αποδέχονται, ποιοι μας αγκάλιασαν και μας έδωσαν δύναμη. Να νιώσουμε το αόρατο αλλά ζωντανό δίκτυο που μας συνδέει όλους. Ας κατανοήσουμε ότι η πρώτη γραμμή άμυνας, αλλά και η τελευταία, είμαστε εμείς – εμείς οι ίδιοι, οι διπλανοί μας, οι άγνωστοι συμπολίτες μας. Οχι μόνο για να φερθούμε υπεύθυνα, για να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον, αλλά ίσως για να είμαστε λίγο καλύτεροι, λίγο πιο ευγενικοί. Να μοιραστούμε ένα χαμόγελο στα χαρακώματα.