Οι ευρωβουλευτές που συμμετέχουν στην επιτροπή απασχόλησης ενέκριναν χθες με ψήφους 31 υπέρ έναντι 6 κατά –και 18 αποχές– τη θέσπιση του «δικαιώματος στην αποσύνδεση από το Ιντερνετ». Η πρόταση δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, αποτελεί όμως σημείο των καιρών.
Πριν από ένα χρόνο, κάτι τέτοιο θα ηχούσε πολύ sci-fi· σήμερα όλοι καταλαβαίνουμε γιατί είναι απαραίτητο να έχουμε λίγο χρόνο εκτός κυβερνοχώρου. Ας πάρουμε την καθημερινότητα ενός γονιού που εργάζεται από το σπίτι τη στιγμή που στο διπλανό δωμάτιο κάνει μάθημα το παιδί του μέσω Webex. Οι συσκέψεις μέσω Ζοοm με τους αναπόδραστους εξωτερικούς ήχους έρχονται να επιτείνουν τον πονοκέφαλο των εικονικών τάξεων, με τα πιτσιρίκια να αδυνατούν να αφομοιώσουν τον κώδικα συμπεριφοράς της τηλεκπαίδευσης και να πατήσουν το mute όταν δεν είναι η σειρά τους.
Πέρα από το καθορισμένο οκτάωρο, ο online χρόνος διαχέεται πριν και μετά, από νωρίς το πρωί ώς αργά το βράδυ, γιατί κάποιος εργοδότης θυμήθηκε να στείλει ένα τελευταίο PDF μέσα στη νύχτα ή γιατί κάποιος σπασίκλας εργαζόμενος που πάσχει από αϋπνία ξύπνησε μεσάνυχτα και θυμήθηκε ότι δεν έχει απαντήσει σε ένα mail. (Και στη συνέχεια, έβαλε ένα podcast για να αποκοιμηθεί.)
Κι όταν τελειώσει η εργάσιμη μέρα και το ημερήσιο σχολικό πρόγραμμα, η κοινωνικότητα περνάει ξανά μέσα από μια γρήγορη σύνδεση σε Wi-Fi. Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και Netflix, yoga και Fitness Blender, chat και videogames, άσκηση, έρωτας, φιλία και κοινωνική επαφή, ψυχαγωγία και αποδοχή, όλα προϋποθέτουν μια οθόνη. Ανήλικοι και ενήλικοι παραπονιούνται όλο και συχνότερα για πόνο στην πλάτη και στο κεφάλι, αϋπνίες, τσούξιμο στα μάτια, αδυναμία συγκέντρωσης, κατάθλιψη και μοναξιά.
Το ένα τρίτο των ανθρώπων στις χώρες των 27 της Ε.Ε. εργάζεται σήμερα από το σπίτι, λόγω πανδημίας. Τα παιδιά ακόμη και όταν πηγαίνουν στο σχολείο καλούνται να καλύψουν μεγάλο μέρος των μαθημάτων online, με αναζήτηση πληροφοριών, εκθέσεις ή ομαδικές εργασίες.
Αν κάποτε το ζητούμενο ήταν να κατοχυρωθεί το δικαίωμα στην τεμπελιά και στη σχόλη, εις το εξής το μεγάλο αίτημα είναι να μπορεί κανείς να περνάει κάποιες ώρες της μέρας του αποσυνδεδεμένος. Κοιτώντας το ταβάνι ή έξω από το παράθυρο. Τι συναρπαστικότερο μπορεί να συμβεί εξάλλου από την ίδια τη ζωή;