Σε μερικές μέρες οι ΗΠΑ θα έχουν νέο πρόεδρο τον «κοιμισμένο» Biden. Τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου, με την εισβολή στο Καπιτώλιο και τον θάνατο πέντε ανθρώπων, αμαύρωσαν τη δημοκρατική ιστορία αυτής της χώρας και ανέδειξαν τον πραγματικό χαρακτήρα του Trump, από τον οποίο ευτυχώς φαίνεται ότι γλιτώσαμε. Αν όμως θέλουμε να τα δούμε πιο ψύχραιμα τα γεγονότα, θα πρέπει μάλλον να είμαστε ευχαριστημένοι με μόνο πέντε θανάτους σε μια χώρα που το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού κουβαλάει όπλα. Ακόμα και η συμπεριφορά των εισβολέων στο Καπιτώλιο δεν συνοδεύτηκε από σημαντικές καταστροφές και λεηλασίες. Το επόμενο κεφάλαιο για την ιστορία αυτή θα γραφτεί με την τιμωρία των συλληφθέντων για τα επεισόδια. Αναμένουμε.
Ελάτε, όμως, να δούμε ορισμένα ενδιαφέροντα θέματα που γλίστρησαν μέσα από τις χαραμάδες του ρεπορτάζ για τις εκλογές.
•Επανακαταμέτρηση. Είναι γνωστό ότι ο Trump αμφισβήτησε το αποτέλεσμα των εκλογών και ζήτησε επανακαταμέτρηση σε ορισμένες πολιτείες. Σύμφωνα με την αμερικανική νομοθεσία, είναι δυνατό να ζητηθεί η επανακαταμέτρηση των ψήφων αν η διαφορά είναι σχετικά μικρή, συνήθως
Στην επιστολική ψήφο, το ψηφοδέλτιο με τις επιλογές του ψηφοφόρου έχει την ίδια μορφή με το ψηφοδέλτιο που παράγεται στην αυτοπρόσωπη ψηφοφορία και καταμετρείται με τους ίδιους scanners και την ίδια διαδικασία.
Το επιτελείο του Trump ζήτησε και έγιναν συνολικά τρεις καταμετρήσεις των ψήφων, εκ των οποίων η μία χειρωνακτικά. Και στις τρεις φορές η διαφορά μεταξύ Trump και Biden άλλαξε. Σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση, η διαφορά είναι 11.769 ψήφοι. Παρά τις διαφορές, το αποτέλεσμα επισημοποιήθηκε.
•Ποιος πληρώνει το μάρμαρο. Καλή είναι η επανακαταμέτρηση, αλλά ποιος πληρώνει το κόστος; Ιδού μια ενδιαφέρουσα πτυχή των αμερικανικών εκλογών. Κάθε πολιτεία έχει τους δικούς της κανόνες, σύμφωνα με τη δική της εκλογική νομοθεσία. Σε ορισμένες πολιτείες είναι υποχρεωτική η επανακαταμέτρηση αν η διαφορά μεταξύ των δύο πρώτων είναι μικρότερη από ένα ποσοστό, π.χ. 0,5%. Στην περίπτωση αυτή η πολιτεία αναλαμβάνει το κόστος. Αν όμως δεν είναι υποχρεωτική η επανακαταμέτρηση, αλλά ζητηθεί από κάποιον υποψήφιο, τότε σε 24 πολιτείες ο υποψήφιος πρέπει να καλύψει τα έξοδα και μόνο σε περίπτωση ουσιαστικής διαφοράς (αντιστροφή της εκλογής) η πολιτεία αποζημιώνει τον υποψήφιο. Σε άλλες 12 πολιτείες, το κόστος βαρύνει τον υποψήφιο και την πολιτεία, και στις υπόλοιπες περιπτώσεις είτε δεν επιτρέπεται η αυτόματη επανακαταμέτρηση είτε δεν επιτρέπεται το αίτημα για επανακαταμέτρηση. Σε ελάχιστες πολιτείες το κόστος της νέας μέτρησης απορροφάται από την πολιτεία.
Στο Wisconsin το εκλογικό επιτελείο του Trump πλήρωσε 3 εκατομμύρια δολάρια για να γίνει νέα μέτρηση μόνο σε δύο κομητείες της πολιτείας, και επειδή το αποτέλεσμα δεν άλλαξε ουσιαστικά, τα χρήματα δεν επεστράφησαν. Στην Georgia, σύμφωνα με τον δικό τους νόμο, τα έξοδα τα πλήρωσαν οι φορολογούμενοι.
•Επιστολική ψήφος. Λόγω της COVID-19, πάρα πολλοί ψήφισαν με επιστολική ψήφο. Ο Trump αμφισβήτησε προκαταβολικά την ψηφοφορία με την επιστολική ψήφο. Εντούτοις, τίποτα δεν εμπόδισε τις πολιτείες να προχωρήσουν. Ξέρετε γιατί; Γιατί οι άνθρωποι στην άλλη πλευρά του Ειρηνικού είναι λογικοί. Πιστεύουν ότι για να πραγματοποιηθεί σημαντική νοθεία, πρέπει πάρα πολλοί άνθρωποι να εμπλακούν, πράγμα που δεν μπορεί να κρατηθεί μυστικό. Προσέξτε τη δήλωση (2/12/2020) του υπουργού Δικαιοσύνης Willian Barr, διορισμένου από τον Trump: «To date, we have not seen fraud on a scale that could have affected a different outcome in the election». «Μέχρι σήμερα, δεν έχουμε αντιληφθεί απάτη σε τέτοια κλίμακα που θα μπορούσε να επηρεάσει το αποτέλεσμα των εκλογών».
Μου είναι αδύνατο να φανταστώ τι θα γινόταν στην Ελλάδα αν ο υπουργός Δικαιοσύνης ή ο υπουργός Εσωτερικών έκαναν μια τέτοια δήλωση. Οι λέξεις-κλειδιά είναι «απάτη σε τέτοια κλίμακα». Δεν αρνείται την πιθανότητα νοθείας, αλλά αποκλείει τη μεγάλη κλίμακα που θα άλλαζε τοι αποτέλεσμα. Ξέρετε πόση είναι η πραγματική διαφορά μεταξύ Trump και Biden; Θα αρκούσαν μόλις 21.500 ψήφοι, κατανεμημένες κατάλληλα στις διάφορες πολιτείες, ώστε να αντιστραφεί το αποτέλεσμα στους εκλέκτορες!
Υπάρχει και μια άλλη σημαντική διάσταση στην επιστολική ψήφο. Το ποσοστό απόρριψης. Ακόμα δεν έχουμε τα στοιχεία για το 2020, αλλά θα σας δώσω τα στοιχεία του 2016. Συνολικά απορρίφθηκαν 318.728 επιστολικές ψήφοι, που αντιπροσωπεύουν το 1% των επιστολικών ψήφων. Δεν είναι δα και λίγο. Οι λόγοι της απόρριψης είναι: Αταίριαστη υπογραφή – 27,5%, Μη έγκαιρη άφιξη – 21,1%, Ελλειψη υπογραφής – 20%, Ελλειψη υπογραφής μάρτυρα – 3,0%, Θάνατος ψηφοφόρου – 1,5%, Διπλοψηφία (με επιστολή και παρουσία) – 1,3% και Πρώτη φορά ψηφοφόρος με ελλιπή στοιχεία αναγνώρισης 1,1%.
Καμία από αυτές τις ανωμαλίες δεν σταμάτησε την επιστολική ψήφο. Αυτά για να μαθαίνουμε από αυτούς οι οποίοι τον καιρό που εμείς χτίζαμε Παρθενώνες, αυτοί έτρωγαν ο ένας τον άλλο και σήμερα τους οικτίρουμε για την εισβολή, αλλά εμείς θέλαμε να κάνουμε το ίδιο το 2010 αλαλάζοντας «να καεί, να καεί, το μπ…..ο η Βουλή».
Checks and Balances. Μας απασχολούν μόνο οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, αλλά υπάρχουν και ορισμένα άλλα στοιχεία που κάνουν αυτή τη χώρα να λειτουργεί δημοκρατικά. Ο πρόεδρος εκλέγεται κάθε τέσσερα χρόνια και μπορεί να εκλεγεί το πολύ δύο φορές. Μετά πάει σπίτι του. Εχει το κύρος του πρώην προέδρου, αλλά καμία επίσημη θέση. Τέρμα το παρασκήνιο. Εδώ σχεδόν όλοι οι πρώην πρωθυπουργοί συμπεριφέρονται σαν τις πάπιες. Εξω από το νερό εμφανίζουν μια εικόνα ηρεμίας, ενώ κάτω από το νερό, τα πόδια τους κουνιούνται αδιάκοπα. Οι 100 γερουσιαστές εκλέγονται για 6 χρόνια, αλλά το 1/3 της Γερουσίας ανανεώνεται κάθε δύο χρόνια, και οι 435 βουλευτές εκλέγονται για 2 χρόνια. Αυτές οι τρεις ασύγχρονες εκλογές εξασφαλίζουν καλύτερα τη λειτουργία της δημοκρατίας. Πρόσφατο παράδειγμα: η Γερουσία που ελεγχόταν από τον Trump ακύρωσε το veto του για τους εξοπλισμούς και τις κυρώσεις προς την Τουρκία.
Οι βουλευτές εκλέγονται στις πολιτείες ανάλογα με τον πληθυσμό τους, σε μονοεδρικές περιφέρειες. Με δεδομένο ότι στις πρόσφατες εκλογές ψήφισαν περίπου 158,5 εκατομμύρια ψηφοφόροι, αυτό σημαίνει ότι κάθε βουλευτής εκπροσωπεί περίπου 364.000 ψηφοφόρους και κάθε γερουσιαστής 1.585.000 ψηφοφόρους. Είναι αμέσως φανερό ότι με τέτοιο πλήθος δεν έχει κανένα νόημα το προσωπικό ρουσφέτι, αλλά μόνο το γενικό καλό της περιοχής. Αντίθετα, στη χώρα μας, όπου κάθε βουλευτής εκπροσωπεί κατά μέσον όρο 19.000 ψηφοφόρους και σε πολλές περιπτώσεις πολύ λιγότερους (στις πρόσφατες εκλογές 2019 εξελέγησαν βουλευτές με περίπου 2.000 σταυρούς), το ρουσφέτι είναι κυρίαρχος παράγων στην εκλογή. Μόνο η κατάργηση του σταυρού θα μας απαλλάξει από αυτή τη μάστιγα που έχει καταστρέψει τον τόπο.
Συμπέρασμα I. Οι αμόρφωτοι Αμερικανοί, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, έχουν διαπιστώσει ότι, ανεξάρτητα από τον τρόπο ψηφοφορίας, υπεισέρχονται λάθη είτε από τους ανθρώπους είτε από τις μηχανές. Αυτά τα λάθη έχουν διερευνηθεί διεξοδικά από διακομματικές επιτροπές και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είναι τυχαία και δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα της εκλογής. Ακριβώς για τον λόγο αυτό τείνουν να διευκολύνουν με κάθε τρόπο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή στην κατ’ εξοχήν λειτουργία της δημοκρατίας, τις εκλογές.
Συμπέρασμα ΙΙ. Εμείς οι μορφωμένοι και έξυπνοι Ελληνες δεν θέλουμε την επιστολική ή την ηλεκτρονική ψήφο, γι’ αυτό και φροντίσαμε να κάνουμε τόσο δύσκολη την ψηφοφορία από το εξωτερικό, ώστε είμαι βέβαιος ότι στις προσεχείς εκλογές θα είναι ελάχιστη η συμμετοχή.
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.