«Αυτό δεν περνάει». Οταν ακούς έναν πολιτικό να λέει ότι «αυτό δεν περνάει», καταλαβαίνεις ότι δεν θα προσπαθήσει καν να πείσει το ακροατήριό του. Οι αλλαγές στα πανεπιστήμια –αστυνόμευση, ενιαία βάση εισαγωγής, αιώνιοι φοιτητές– είναι το αντίθετο: Μια μεταρρύθμιση που «περνάει» –μπορεί να λογίζεται κιόλας «περασμένη»– από την κοινοβουλευτική και την κοινωνική πλειοψηφία. Η κυβέρνηση φαινόταν ότι είχε να δώσει μόνο μια συμβολική μάχη με τους βρικόλακες που προσπάθησε να ξυπνήσει η αντιπολίτευση – με τα Σπουδαστικά της Ασφάλειας και τους ταξικούς κόφτες.
Δεν είχε υπολογίσει, όμως, τους πρυτάνεις. Δεν είχε υπολογίσει ότι εκείνοι που ζητούσαν να έχουν λόγο στη διαμόρφωση των βάσεων εισαγωγής, θα αντιτάσσονταν τώρα στο πρώτο νομοσχέδιο που τους χορηγεί μερικώς τέτοια αρμοδιότητα. Η κυβέρνηση δεν είχε υπολογίσει ότι τα θύματα του μπάχαλου, θα ζητούσαν την «αυτο-αδιοίκητη» συντήρησή του. Δεν είχε υπολογίσει ότι οι πανεπιστημιακές ηγεσίες θα ζητούσαν να υποκαταστήσουν τους επαγγελματίες της πολιτικής στα πελατειακά τους στρατηγήματα.
Τι λέει η ανακοίνωσή τους; Η Σύνοδος ανησυχεί για την τύχη των τμημάτων που τώρα δέχονται φοιτητές με βαθμολογίες πολύ κάτω του 10. Σύμφωνα με τη βοστρυχωτή πρυτανική γλώσσα, τα τμήματα αυτά συνιστούν μια «γεωγραφική και δημογραφική ενδοχώρα», της οποίας η «βιωσιμότητα» πρέπει να διαφυλαχθεί. Γιατί; Διότι τα τμήματα αυτά ιδρύθηκαν για να εξυπηρετήσουν «εθνικούς και αναπτυξιακούς σκοπούς». Ιδρύθηκαν δηλαδή ως μεγαρουσφέτια στις εκλογικές περιφέρειες που τα φιλοξενούν. Για αυτό και δεν τα προτιμούν παρά μόνο εκείνοι που αποτυγχάνουν στις εξετάσεις, πολλές φορές μόνο για να αποκτήσουν τυπικά τη φοιτητική ιδιότητα.
Οι πρυτάνεις εμφανίζονται έτσι να διεκδικούν από το πολιτικό σύστημα τη σκυτάλη του εκπαιδευτικού λαϊκισμού: Η «ενδοχώρα» της εικονικής φοίτησης ζητάει από τους δημιουργούς της τη διαιώνισή της. Εντάξει. Η πανεπιστημιακή κοινότητα –ακόμη και των περιφερειακών ιδρυμάτων, που θίγονται– δεν είναι μονόχρωμη. Δεν έχουν όλοι ούτε τα ίδια κίνητρα, ούτε τις ίδιες επιδόσεις. Στην αντίδρασή τους, όμως, μπορεί να δει κανείς το αθέατο κόστος της τάχα «περασμένης» μεταρρύθμισης.
Τώρα, η πλειονότητα της κοινής γνώμης συντάσσεται με την ηθικολογία της ενιαίας βάσης. Τι θα συμβεί, όμως, τον Σεπτέμβριο; Ποιο θα είναι το κλίμα όταν θα αποκαλυφθεί η μεγάλη μεταπολιτευτική πλάνη: Οτι ένας στους τέσσερις υποψηφίους δεν έχει θέση στο πανεπιστήμιο. Οτι πολλά από αυτά που στήσαμε ως πανεπιστήμια δεν αξίζουν τα χρήματα των φορολογουμένων. Οτι τα τμήματα αυτά δεν είναι παρά το όπιο μιας ψευδούς προκοπής, με το οποίο τα κόμματα τάιζαν διαχρονικά την πελατεία τους.
Η μεταρρύθμιση είναι εντέλει πολύ πιο δύσκολη από ό,τι ίσως συναισθάνονται όσοι την προωθούν: Γιατί πρέπει να πουν στην ελληνική οικογένεια ότι οι «αδιάβλητες Πανελλήνιες» είναι εδώ και δεκαετίες πειραγμένες. Διάτρητες. Τις έχει διαβρώσει μια συστημική απάτη. Για αυτό περνούν ακόμη κι εκείνοι που κόβονται.
Κυνηγοπατέρες
Το έλεγε μια παλιά παροιμία της μακαρίτισσας της οικολογικής Αριστεράς: Του κυνηγού και του λαϊκιστή το πιάτο, εννιά φορές είν’ αδειανό και μια φορά γεμάτο.
Σουβενίρ
Η χώρα μπαίνει σε «θεσμικό αντιδημοκρατικό κατήφορο» (Βούτσης). Η αστυνομία «βάζει σε καραντίνα τους δημοσιογράφους» («Αυγή»). «Βάζει όπλα στα πανεπιστήμια» (πάλι «Αυγή»). Η Ν.Δ. «πλάθει μια οργουελική νέα ομιλία» για να προωθήσει «τη βίαιη φτωχοποίηση της κοινωνίας» (Τσακαλώτος). Οδηγούμαστε «σε de facto επαναφορά των μνημονιακών συνθηκών» και «τσουνάμι λουκέτων και απολύσεων» (Τσίπρας). Για αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει «να απαντήσει από το έδαφος της ριζοσπαστικής Αριστεράς» (Φίλης). Οποιος έχει την υπομονή να διαβάζει τις εξωτερικεύσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης, μπορεί να αποζημιωθεί συναισθηματικά. Ενδεχομένως, να νιώσει νοσταλγία. Ολα τα σουβενίρ του παλαιού φοιτητικού συνδικαλισμού είναι εκεί. Το εργοστάσιο τεράτων δουλεύει ακόμη. Δουλεύει και εντός του κόμματος, που καταφέρνει να διχάζεται για την εδώ και σχεδόν είκοσι χρόνια εξαρθρωμένη –και μέχρι χλεύης απομυθοποιημένη– τρομοκρατία. Εχουν άδικο όσοι λένε ότι, οπισθοχωρώντας στα κλισέ του, ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει να μπει στο χρονοντούλαπο; Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το χρονοντούλαπο.