Ο Τζο Μπάιντεν είναι αποφασισμένος να αλλάξει τις ΗΠΑ, να τις οδηγήσει στο μέλλον με πυξίδα τολμηρές πολιτικές που πέτυχαν στο παρελθόν. Συνδυάζει το σύνθημα «Η Αμερική επέστρεψε» με την κατάρτιση μεγάλων προγραμμάτων υποδομών και στήριξης των πολιτών, που, όπως δήλωσε την περασμένη Τετάρτη, θα κρίνουν το μέλλον της χώρας. Το New Deal του Ρούζβελτ, που βοήθησε τη χώρα να ξεφύγει από τα τάρταρα της Μεγάλης Υφεσης τη δεκαετία του ’30, εκτιμάται να κόστισε 41,7 δισ. δολάρια τότε, ή περίπου 625 δισ. σήμερα. Το πρόγραμμα υποδομών μόνο είναι αξίας 2,3 τρισ. δολαρίων. «Είναι η μεγαλύτερη επένδυση σε θέσεις εργασίας από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Θα δημιουργήσει εκατομμύρια καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας», είπε.
Οι πρώτες κινήσεις του νέου προέδρου ήταν να δείξει σε συμμάχους και αντιπάλους ότι οι ΗΠΑ επέστρεφαν δυναμικά στη διεθνή δράση μετά τα τέσσερα χρόνια σύγχυσης κάτω από τον προκάτοχό του. Τώρα ξηλώνει, σε μεγάλο βαθμό, τη φορολογική πολιτική του Τραμπ, ο οποίος το 2017 μείωσε δραστικά τους φόρους εταιρειών και των υψηλών εισοδημάτων. Ο Μπάιντεν σκοπεύει να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα υποδομών, και άλλα μεγάλα προγράμματα, με την αύξηση φόρων σε εταιρείες και όσα πρόσωπα βγάζουν πάνω από 400.000 δολάρια ετησίως. Υπολογίζεται ότι η αύξηση του εταιρικού φόρου από 21% σε 28% (ήταν 35% πριν από το 2017) θα επιφέρει 730 δισ. σε διάστημα δέκα χρόνων, ενώ φόρος 21% στα κέρδη από θυγατρικές αμερικανικών εταιρειών στο εξωτερικό αναμένεται να φέρει άλλα 550 δισ. δολάρια. Επιστροφή στον φόρο 39,66% (πριν από τον Τραμπ) για εισοδήματα φυσικών ατόμων άνω των 400.000 δολαρίων θα επιφέρει περίπου 110 δισ.
Διαβάστε επίσης:
• Τζο Μπάιντεν, ο πρόεδρος που αλλάζει την Αμερική
Το πρόγραμμα υποδομών συμπεριλαμβάνει νέους αυτοκινητοδρόμους, νέα μέσα μαζικής μεταφοράς, την αντικατάσταση δεκάδων χιλιάδων γεφυρών, την κατασκευή σταθμών φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, την αντικατάσταση σωλήνων που περιέχουν μόλυβδο, νέα αποχετευτικά δίκτυα, την επέκταση του ευρυζωνικού Διαδικτύου, νέα δίκτυα ηλεκτροδότησης, αναβάθμιση σχολικών κτιρίων και νοσοκομείων κ.ά. Η ιδέα είναι ότι οι επιχειρήσεις θα συμβάλουν με τους φόρους τους στην αναβάθμιση υπηρεσιών που και οι ίδιες απολαμβάνουν· οι βελτιώσεις θα αυξήσουν την παραγωγικότητα, την κερδοφορία, την απασχόληση και το γενικό επίπεδο ζωής. «Η χώρα αυτή δεν χτίστηκε από τη Wall Street», δήλωσε ο Μπάιντεν σε συγκέντρωση στο Πίτσμπουργκ. «Εσείς, η σπουδαία μεσαία τάξη, χτίσατε αυτή τη χώρα. Και ο συνδικαλισμός δημιούργησε τη μεσαία τάξη». Σε άλλο σημείο εξήγησε το σκεπτικό των νέων φόρων. «Ενενήντα μία από τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες της χώρας, μεταξύ αυτών η Amazon, δεν πληρώνουν ούτε ένα λεπτό σε φόρο εισοδήματος», υπογράμμισε. Πριν από το πρόγραμμα υποδομών, ο Μπάιντεν κατάρτισε σχέδιο αντιμετώπισης της πανδημίας, αξίας 1,9 τρισ. Σε λίγες εβδομάδες αναμένεται να ανακοινώσει πρόγραμμα αξίας περίπου 2 τρισ. δολαρίων για οικογένειες, για τη φροντίδα παιδιών κ.ά., που θα χρηματοδοτηθεί και αυτό από την αύξηση φόρων.
Είναι σαφές ότι ο Μπάιντεν δεν σκοπεύει μόνο να απαλείψει μέρος της πολιτικής του Τραμπ, αλλά να αλλάξει ριζικά τη σχέση κράτους – πολίτη, βελτιώνοντας τις κρατικές υπηρεσίες και παρέχοντας περισσότερες ευκαιρίες και περισσότερη προστασία στους κατοίκους της χώρας. Η στήριξη για τον συνδικαλισμό, επίσης, είναι μεγάλη τομή ύστερα από δεκαετίες. Ασφαλώς, η πολιτική αυτή θα αντιμετωπίσει πολλά εμπόδια πριν επικυρωθεί από το Κογκρέσο, με τους Ρεπουμπλικανούς και τα επιμελητήρια να συμφωνούν με τα έργα υποδομής, αλλά να απορρίπτουν όποια αύξηση φόρων. Από την άλλη, αρκετοί Δημοκρατικοί απαιτούν ακόμη περισσότερα φιλολαϊκά μέτρα. Υπαρκτός είναι ο κίνδυνος το εθνικό χρέος να αυξηθεί σε σημείο που θα προκαλέσει υψηλότερους τόκους, δυσκολεύοντας την αποπληρωμή του, αλλά το στοίχημα είναι ότι οι επενδύσεις αυτές θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη.
Ο Μπάιντεν, στα 78 του, είναι ο γηραιότερος άνθρωπος που εξελέγη στο υπέρτατο αξίωμα των ΗΠΑ. Ομως, εξελέγη στη Γερουσία σε ηλικία 29 ετών, το 1972. Μετά τόσα χρόνια στην πολιτική, γνωρίζει ότι κάποιες φορές για να πας μπροστά πρέπει να μελετήσεις το παρελθόν, ότι από το τέλμα βγαίνεις μόνο με δυναμικές κινήσεις. «Είμαι σίγουρος ότι εάν δράσουμε τώρα, σε 50 χρόνια οι άνθρωποι θα λένε ότι αυτή ήταν η στιγμή που η Αμερική κατέκτησε το μέλλον», είπε στο Πίτσμπουργκ.