Οι επιστήμονες απεμπόλησαν το προνόμιο που απολάμβαναν για καιρό, να δουλεύουν κλεισμένοι στα εργαστήριά τους, χωρίς θεατές. Ο ορυμαγδός επιστημονικοφανών θεωριών που επιχειρούσε να ροκανίσει το αληθές και ασφαλές των επιτευγμάτων τους, ανάγκασε πολλούς να ανοίξουν τα «χαρτιά» τους, να εισαγάγουν τα επιστημονικά συμβάντα στις εύθραυστες αναλογίες της είδησης, να παρουσιάσουν ανενδοίαστα το τι παρασκευάζουν, να μιλήσουν για τα προσωπικά τους βιώματα, για τη λαχτάρα των σωτήριων ανακαλύψεων που συσπείρωσε όλα τα μέλη της κοινότητας στη μεγάλη κοινή αποστολή. Οσοι και όποτε εξέπεμψαν ένα καθαρό και συνεπές επιστημονικό μήνυμα με προσωπική συναισθηματική εμπλοκή, κατάφεραν να πείσουν.
Δεν είναι εύκολο. Οι ιατροβιολογικές καινοτομίες είναι πολυσύνθετα μυστήρια για το μη ειδικό κοινό. Χωρίς κόπο διαστρεβλώνονται από τους επίβουλους ποδηγέτες των αμφίθυμων, των προκατειλημμένων, των διστακτικών, απαιτούν πολύπλευρες εξηγήσεις, διεπιστημονικές προσεγγίσεις, μεθοδικότητα και σταθερότητα στην ψύχραιμη αποδόμηση του ανορθολογισμού.
Ελλειμμα εμπιστοσύνης στους θεσμούς, πνεύμα ανυπεράσπιστο απέναντι στην υποψία και στους δήθεν σκοτεινούς σκοπούς, μπροστά στον φόβο για τις επικίνδυνες οντότητες με τις αδιευκρίνιστες τοξίνες που εισάγονται μέσα μας, παρανοήσεις, απομεινάρια αντιεμβολιαστικών θέσεων από το κίνημα κατά του εμβολίου της ιλαράς – παρωτίτιδας – ερυθράς (MMR) λόγω δήθεν πρόκλησης αυτισμού στα παιδιά, συνέθεσαν ένα ετερόκλητο μέτωπο αντίστασης στην καινοτομία. Ενα μέτωπο συνεκτικό, αν και ανομοιογενές, εξέχον μέσα στο κυρίαρχο ρεύμα, αν και μειοψηφικό.
Γι’ αυτό και, περισσότερο από τα αντικίνητρα, μάλλον η ενημέρωση πόρτα πόρτα είναι σε βάθος χρόνου αποδοτικότερη. Οι αντιστάσεις δεν κάμπτονται με δραματικές φωνές (αλλιώς θα είχαν πείσει οι τόσοι θάνατοι), αλλά με τη νηφάλια συζήτηση. Μόνο με τον διάλογο γίνεται δυνατή η πρόσδεση των αντιρρησιών στη μεγάλη κοινότητα, η επανενσωμάτωση στο κοινό τοπίο, η υποσκέλιση προσωπικών θέσεων και ιδεοληψιών, η κατάθεση στον κοινό λογαριασμό. Με την ήρεμη συνομιλία γκρεμίζεται το τείχος των διαχωρισμών και ανασύρεται εκείνο το μύγδαλο ακεραιότητας, κοινής συνείδησης, φιλότιμου, αλτρουισμού, που εμφιλοχωρεί μέσα στον καθένα. Οι κατ’ ιδίαν απαντήσεις συμβούλων, πνευματικών, ειδικών και στα πιο παράλογα ερωτήματα είναι που ίσως εξαλείψουν τη συνενοχή με τον κίνδυνο και πείσουν τα άτομα να δώσουν το ένα στο άλλο την προστασία και την ωφέλεια που έχει ανάγκη το σύνολο. Κοπιώδες, χρονοβόρο, όμως, ίσως, το πλέον ενωτικό και τελεσφόρο.