Για την κατάντια του άλλοτε κραταιού ΠΑΣΟΚ, που πρωταγωνίστησε στην πολιτική ζωή του τόπου για κοντά σαράντα χρόνια, θα αποφανθεί ο ιστορικός του μέλλοντος. Θα αποδώσει προφανώς ευθύνες, υστεροβουλίες και εγκληματικά λάθη φίλων και αντιπάλων του κόμματος που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου και καταστράφηκε στα χέρια του γιου του Γιώργου Παπανδρέου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι εκείνος πρέπει να σηκώσει όλο το ανάθεμα. Τα όσα έγιναν από το 2009 έως το 2011 θα ήταν χρήσιμο κάποια στιγμή να μελετηθούν από όλο το πολιτικό φάσμα ως παράδειγμα προς αποφυγήν. Πρόχειρα μιλώντας, το ΠΑΣΟΚ πλήρωσε δυσανάλογο βάρος σε σχέση με τις ευθύνες του, αλλά η πολιτική δεν είναι δίκαιο παιχνίδι.
Δέκα χρόνια μετά και ενώ κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και θα περίμενε κανείς μια κάποια αφύπνιση των ηγετικών στελεχών του, διαπιστώνει ότι έχουν απολέσει την επαφή με την πραγματικότητα. Από τα πιο απλά έως τα πιο σημαντικά, το μεταμφιεσμένο ΠΑΣΟΚ ως ΚΙΝΑΛ συμπεριφέρεται σχεδόν αυτοκαταστροφικά. Το μένος εναντίον πρώην στελεχών του και η ταύτισή του συχνά-πυκνά με τους υβριστές τους δεν μπορούν να εξηγηθούν με λογικά επιχειρήματα. Η μόνη προσέγγιση που βγάζει νόημα είναι πως η σημερινή ηγεσία ενόψει της διαδικασίας για εκλογή νέου αρχηγού επιδιώκει πάση θυσία ένα μικρό κόμμα το οποίο θα μπορεί να ελέγχει. Το δυστύχημα για τον συγκεκριμένο χώρο, που έχει ανάγκη το πολιτικό σύστημα για λόγους ισορροπίας, είναι πως και από τους άλλους διεκδικητές της ηγεσίας ουδείς σκίζει τα ρούχα του για να κάνει αισθητή την παρουσία του στην πολιτική αρένα. Με εξαίρεση ίσως την περίπτωση του Ανδρέα Λοβέρδου, που κάνει μια κάποια προσπάθεια με περιοδείες σε όλη τη χώρα, τίποτε δεν θυμίζει εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη ηγεσίας. Αυτό προφανώς εξυπηρετεί τη Φώφη Γεννηματά, η οποία ελέγχει τον όποιο μηχανισμό διαθέτει το κόμμα, αλλά δεν το λες και επιτυχία. Ενδεχομένως, η εξήγηση είναι πολύ απλή: αυτά μπορεί αυτά κάνει.
Η μοιρολατρική στάση όμως ενός χώρου που έχει δυνητικά ευρύ ακροατήριο, αλλά δεν του απευθύνεται κανείς με σύγχρονο, ελκυστικό και κυρίως καθαρό πολιτικό λόγο, δεν μπορεί να οδηγήσει κάπου. Κάπως έτσι οδηγείται σε διαρκή υποτίμηση του ρόλου του και θα γίνεται έρμαιο των ορέξεων του ΣΥΡΙΖΑ, που από τη μία χυδαιολογεί και από την άλλη προτείνει συνεργασία, ενώ η Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη θα αξιοποιεί στελέχη του.
Αν θέλουν να ξεφύγουν από την καταστροφή υπάρχει χρόνος τους λίγους επόμενους μήνες που απομένουν για τις εσωκομματικές εκλογές, αρκεί να ανακαλύψουν τον δικό τους Ολαφ Σολτς. Στη Γερμανία και σε όλη την Ευρώπη έως πριν από λίγες εβδομάδες θεωρούσαν τη σοσιαλδημοκρατία ξοφλημένη και το ιστορικό SPD απολίθωμα του παρελθόντος, και τώρα ο ηγέτης του καλπάζει προς την καγκελαρία. Εκείνος όμως δεν απαρνήθηκε και δεν διέγραψε το παρελθόν του κόμματός του και κυρίως, μέσα στη δίνη της πανδημίας, τόλμησε να αναλάβει ευθύνες με καθαρό λόγο και πρακτικά αποτελέσματα, που τον καθιστούν πλέον αδιαμφισβήτητο φαβορί.