Είναι μια ιστορία που δεν σταματάμε να επαναλαμβάνουμε: μετά τρεις αιώνες που ο ορθολογισμός έπαψε να οδηγείται στην πυρά και άρχισε σταδιακά να νικάει, βιώνουμε ξανά τον μαζικό παραλογισμό. Στην εποχή των επεμβάσεων στο ανθρώπινο γονιδίωμα, της κίνησης μικρορομπότ μέσα στο ανθρώπινο σώμα, του ορθολογισμού του αλγορίθμου, δηλαδή της ορθολογικής επίλυσης περίπλοκων προβλημάτων με την αξιοποίηση της κολοσσιαίας υπολογιστικής ισχύος των μηχανών, ο σκοταδισμός παίρνει πίσω το αίμα του. Ηδη από χρόνια πριν από την εμφάνιση του κορωνοϊού.
Ομως, μετά την εξάπλωση της COVID-19 ο παραλογισμός σκάει πλέον σαν βόμβα διασποράς στα θεμέλια ενός μάλλον απροετοίμαστου συστήματος, που λησμόνησε τη μακραίωνη ιστορία του ανορθολογισμού, που θεώρησε παρελθόν τις δραματικές εκφάνσεις του, που υποτίμησε την αναβίωσή του – αεροψεκασμοί με χημικά (κεμτρέιλ), επίπεδη γη, QAnon, Τραμπ… Θεσμοί και αρχές, κλονισμένα από την έλλειψη εμπιστοσύνης μέρους των πολιτών, αδυνατούν να τους πείσουν για το αυτονόητο. Ανάμεσα στις ξεχασμένες στάχτες παλιών εξωφρενικών δοξασιών φυτρώνουν νέες φυλές άλογων φαντασμάτων. Νέοι φανατισμοί και δεισιδαιμονίες, ανθεκτικές στις γεωμετρίες του ορθού λόγου, εμφανίζονται από ένα υπερπέραν θαρρείς ανέγγιχτο από τον χρόνο, εξαπλώνονται και μετατρέπονται σε δημοφιλή είδωλα.
Παντού. Περισσότερο σε χώρες όμως –όπως η ημέτερη– επιρρεπείς στη συνωμοσιολογία και στους διχασμούς. Επιθέσεις και μηνύσεις κατά εκπαιδευτικών για τη χρήση μάσκας και self test στα σχολεία, διαβιβαστικά επιβολής πρoστίμου εκατομμυρίων σε νομοταγείς διευθυντές σχολείων, τραβολογήματα δασκάλων σε αστυνομικά τμήματα, αποφάσεις δικαστηρίων για εκταφές θανόντων από κορωνοϊό (κατά τους συγγενείς, από «μεθοδευμένους εγκληματικούς χειρισμούς»). Μια δράκα φανατικών αρνητών αναστατώνει τα σχολεία και την κοινωνία, απασχολεί τις Αρχές και με δηλώσεις σε ΜΜΕ βρίσκει μιμητές.
Την αποκάλυψη εκείνου του σπόρου σκοταδισμού, ο οποίος είναι θαμμένος στα εσωτερικά εδάφη αρκετών ανθρώπων, διευκολύνουν τα κοινωνικά δίκτυα, δωμάτια με καθρέφτες που αντανακλούν πολλαπλασιαστικά την κοινωνία, άρα και τις πλέον ακραίες παραδοξότητες και τερατολογίες, κάνοντας να μοιάζει δύσκολος ο θρίαμβος του ορθού λόγου και της κοινής λογικής.
Ωστόσο, πάντα στο τέλος, μέσα από αυτές τις κρίσεις, οι κοινωνίες βρίσκουν τρόπους να διαχειριστούν και εντέλει να παραμερίσουν τις σκοτεινές παρορμήσεις και τις ανεδαφικές ανθρώπινες εμμονές. Το ερώτημα είναι πότε και με τι κόστος έως τότε, σε κοινωνική ευημερία και ανθρώπινες ζωές.