Στην ιατρική γλώσσα το λένε «triage». Διαλογή. Το λεξικό λέει ότι ο όρος καθιερώθηκε από τους στρατιωτικούς γιατρούς στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατήρτισαν τότε ένα πρωτόκολλο για να μπορούν γρήγορα να εκτιμούν ποιον τραυματία έπρεπε να περισυλλέξουν πρώτον από το πεδίο της μάχης. Ποιον έπρεπε να σώσουν. Ποιος δεν μπορούσε να σωθεί.
Από την αρχή της πανδημίας, όλες οι πολιτικές αποφάσεις ελήφθησαν με βάση αυτό το κριτήριο: Να μη φτάσουν οι γιατροί του ΕΣΥ να αποφασίζουν σε συνθήκες πολέμου – όπως αποφάσιζαν ήδη στο Μπέργκαμο. Υπήρχε από την πρώτη στιγμή η επίγνωση ότι το ελληνικό σύστημα υγείας δεν θα άντεχε. Οι απώλειες θα ήταν ακόμη περισσότερες απ’ ό,τι στην Ιταλία. Γι’ αυτό επιβλήθηκε τόσο νωρίς το πρώτο lockdown.
Η εργασία που υπογράφουν ο Σωτήρης Τσιόδρας με τον Θεόδωρο Λύτρα διαπιστώνει αυτό που ήδη υποψιαζόμασταν: Σε συνθήκες πανδημικής πίεσης, το δικό μας σύστημα είχε χειρότερες επιδόσεις από τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά. Σύμφωνα με το πιο πολύκροτο απόσπασμα από τη σταχυολόγηση που επιχείρησε ο ίδιος ο Λύτρας, το 87% του 5% των διασωληνωθέντων εκτός ΜΕΘ δεν τα κατάφερε. Η εργασία, όπως επεσήμανε ο καθηγητής στο Twitter, δεν διερευνά αν αυτό το 4,35% των διασωληνωθέντων έμεινε ορθώς –με σωστή εφαρμογή του «εμπόλεμου» triage– εκτός ΜΕΘ.
Αυτή είναι η επιστημονική συζήτηση – αναγκαία και επείγουσα για να ανασχεδιαστεί ο χάρτης του ΕΣΥ· για να θεραπευτούν οι θανάσιμες ανισορροπίες μεταξύ κεντρικών και περιφερειακών νοσοκομείων. Η πολιτική συζήτηση όμως έχει εστιαστεί αλλού: Δεν ήξερε ο Μητσοτάκης; Κι αν ήξερε, μας δούλευε;
Πώς η συζήτηση για το ΕΣΥ γίνεται παρανάλωμα λαϊκισμού.
«Η πανδημία ανέδειξε ξεκάθαρα ένα ΕΣΥ δύο ταχυτήτων», έλεγε ο Μητσοτάκης τον περασμένο Ιούνιο στην «Καθημερινή». «Τα περιφερειακά μας νοσοκομεία δοκιμάστηκαν (στην πανδημία)… Δεν γίνεται να έχουμε τρία νοσοκομεία μέσα σε ακτίνα 20-30 χιλιομέτρων και να περιμένουμε ότι θα έχουμε τρία καλά νοσοκομεία».
Ανεξαρτήτως μελέτης, ήξερε. Ηξερε και περιέγραφε το πρόβλημα ωμά, φτάνοντας και στα πολιτικά συμπεράσματα, προτού αποφανθεί για το πρακτέο η δεοντολογικά αργή επιδημιολογία. Σε τι συνίσταται, λοιπόν, η «αποκάλυψη», αφού ο ίδιος ο πρωθυπουργός, έξι μήνες πριν, είχε αποκαλύψει τη μαύρη αλήθεια;
Το κοντράστ που παράγει τον πολιτικό θόρυβο προκαλείται από την πρωθυπουργική δήλωση στη Βουλή – από την εξομοίωση της φροντίδας εντός και εκτός ΜΕΘ. Εκείνη η δήλωση –όπως και η παραπειστική επίκληση του αριθμού των νέων κλινών, χωρίς να επισημαίνονται οι ελλείψεις σε προσωπικό– είναι επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ. Η πτωματοθηρική αντιπολίτευση εκμαίευσε από τον πρωθυπουργό μια αυτοϋπονομευτική αντίδραση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε να φέρει την αντιπαράθεση για το ΕΣΥ στα μέτρα του. Πέτυχε, όπως πετυχαίνουν οι εμπρηστές.