Αν ο ιός επιβιώνει είναι επειδή οι άνθρωποι βρίσκονται σε διαρκή συναναστροφή. Ομως, περιορισμός των κοινωνικών επαφών και Χριστούγεννα είναι συνθήκες ασύμπτωτες και η βεβιασμένη σύγκλισή τους βέβαιο ναυάγιο. Οι ειδικοί συστήνουν πολλά μικρά εορταστικά γεύματα αντί για το πολυμελές ένα, υποβολή όλων σε rapid test πριν από την κάθε συνάντηση, απομόνωση των ευάλωτων, ακόμη και καμία γιορτή – είναι προτιμότερο από τον θάνατο.
Είναι σχεδόν βέβαιο ότι λίγοι θα ακολουθήσουν τις συστάσεις. Ούτε το ημερήσιο πένθιμο δελτίο των 100 νεκρών ούτε οι προβλέψεις ότι η, τους πάντες απειλούσα, «Ομικρον» θα σαρώσει την Ευρώπη αναμένεται να περιορίσει τους συγχρωτισμούς. Εσωτερικά καμπανάκια πια δεν χτυπούν. Ουδείς θέλει να περάσει τις γιορτές κλειδαμπαρωμένος, όπως κλειδαμπαρωμένοι πέρασαν οι Πειραιώτες το 1907 την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, όταν ατμόπλοια έφεραν τη χολέρα στο λιμάνι. Αρχισε η απολύμανση των πλοίων, οι επιβάτες τους οδηγήθηκαν στο λοιμοκαθαρτήριο, η πόλη νέκρωσε, οι πόρτες σφάλισαν. Ή, όπως ταμπουρωμένοι στα σπίτια τους, χωρίς ξεφαντώματα και χαρές, πέρασαν οι Αθηναίοι τα Χριστούγεννα του 1913, όταν ενέσκηψε επιδημία τύφου, με 300 νεκρούς το 24ωρο από τη μόλυνση του νερού στο δημοτικό υδραγωγείο.
Τα κλεισίματα και οι καραντίνες είναι έξω από την τωρινή λογική. Οπως ήταν πέρα από κάθε σκέψη στα Χριστούγεννα του 1918, όταν μετά τέσσερα χρόνια πολέμου η ανθρωπότητα βρέθηκε εν μέσω της χειρότερης πανδημίας από τον Μαύρο Θάνατο, στη δίνη της ισπανικής γρίπης. Σχολεία, κινηματογράφοι, θέατρα, καφενεία είχαν κλείσει, απομονώνονταν οι ασθενείς από τους υγιείς, συστήνονταν αποστάσεις και γαργάρες, όμως οι άνθρωποι ξεχύνονταν και γιόρταζαν απροφύλακτοι στους δρόμους και στις πλατείες. Δημοσιεύματα σε ελληνικές εφημερίδες της εποχής έδιναν συμβουλές παρόμοιες με τις σημερινές, ότι δεν θα παύσει γρήγορα η επιδημία «αν κάθε ένας από ημάς δεν φροντίση να προφυλάξη και τον εαυτόν του και τους άλλους. Για να προφυλάξης τον εαυτόν σου από την γρίπην πρέπει να μην πλησιάζεις ανθρώπους που βήχουν ή έχουν κρυολόγημα και να μη πηγαίνης εις μέρη, που συχνάζουν πολλοί άνθρωποι».
Βέβαια, τότε δεν υπήρχε τόση πίεση για την τήρηση των μέτρων προστασίας, κι ας μη διέθεταν τα σημερινά θαυμαστά μας όπλα (που τουλάχιστον 2 στους 10 ακόμη σθεναρά απορρίπτουν) – εξ ου και τα 50 εκατoμμύρια νεκροί. Εκτοτε άλλαξαν πολλά, όμως κάποια παρέμειναν ίδια: οι εξωλογικές εμμονές και η ανθρώπινη απερισκεψία.
Και ο θεσμικός φαύλος κύκλος «τράβα καλούμπα, αμόλα καλούμπα» απέβη καθημερινότητα. Τόσο που, θρονιασμένοι στη φωλιά της κρίσης, μένουμε απλά να κοιτάμε τη χιονοστιβάδα να χυμάει ορμητικά κατά πάνω μας.