Ποιες δραστηριότητες εντάσσονται στην πράσινη ανάπτυξη; Ποιες επενδύσεις είναι περιβαλλοντικά βιώσιμες και πρέπει να ενισχυθούν; Απλά ερωτήματα οδήγησαν στην απλή λύση να καταγραφούν σε επίσημο κατάλογο οι δραστηριότητες που θεωρούνται πράσινες, που προστατεύουν το περιβάλλον, που θεωρούνται βιώσιμες. Ετσι, όμως, γεννήθηκε κάτι πολύ σημαντικότερο από έναν (πολυσέλιδο) κατάλογο, δημιουργήθηκε κάτι που αλλάζει την Ευρώπη, ίσως και τον κόσμο. Η ταξινόμηση των πράσινων δραστηριοτήτων που έγινε γνωστή με την ελληνοπρεπή ονομασία κανονισμός taxonomy.
Η ευρωπαϊκή taxonomy ξεδιπλώνεται σε 550 σελίδες αυτή τη στιγμή, παρέχει σε εταιρείες, επενδυτές, κρατικούς αξιωματούχους τις δραστηριότητες που θεωρούνται βιώσιμες για το περιβάλλον. Προσφέρει στους επενδυτές ουσιαστικά προστασία από την απάτη δήθεν πράσινων προϊόντων, σιγουριά σε εταιρείες να προσανατολιστούν σωστά, να στρέψουν τις επενδύσεις σε τομείς που ευνοούν το περιβάλλον, άρα ενισχύονται με χρηματοδότηση και επιδοτήσεις. Ξέρουμε πλέον τι θεωρείται πράσινη ανάπτυξη. Επιπλέον, όμως, η κατάταξη συμβάλλει στη διαμόρφωση παγκόσμιου προτύπου πράσινης ανάπτυξης και κλιματικής αλλαγής, που είναι το ευρωπαϊκό πρότυπο. Η μεγάλη δύναμη της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι ότι επιβάλλει πρότυπα που υιοθετούνται και από τις εταιρείες του υπόλοιπου κόσμου, εφόσον θέλουν να έχουν πωλήσεις στο μεγάλο καταναλωτικό κοινό της Ευρώπης.
Το επόμενο θέμα στον ορίζοντα είναι αν αυτή η κατάταξη δραστηριοτήτων, επενδύσεων, υπηρεσιών θα εξελιχθεί σε υποχρέωση των επιχειρήσεων, σε αντίστοιχες υποχρεωτικές ανακοινώσεις που δεσμεύουν και για τις οποίες ελέγχονται όπως τα οικονομικά αποτελέσματα. Ναι, θα γίνει και ήδη άρχισε. Από φέτος περίπου 11.000 εταιρείες, εισηγμένες σε ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, πρέπει να ανακοινώσουν το ποσοστό πωλήσεων και επενδύσεών τους που ταιριάζουν με την taxonomy. Το ίδιο ισχύει και για διαχειριστές κεφαλαίων που πρέπει να ανακοινώσουν ποιες δουλειές τους είναι συμβατές με τις προβλέψεις της πράσινης κατάταξης. Από το 2024, οι τράπεζες θα διαμορφώνουν και θα δημοσιοποιούν τον «Δείκτη πράσινων κεφαλαίων» με τα ποσά που έχουν επενδύσει σε ανάλογες δραστηριότητες. Η κοινή γνώμη, οι επενδυτές, οι καταναλωτές θα γνωρίζουν πόσα κεφάλαια κατευθύνονται σε δραστηριότητες μηδενικών εκπομπών αερίου και από ποιους…
Η πράσινη μετάβαση είναι μία από τις πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις της παγκόσμιας Ιστορίας.
Μέχρι τα μέσα του 2022 εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμο και το νέο θεσμικό πλαίσιο για τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση (οδηγία CSRD), που θα αφορά όλες τις εισηγμένες εταιρείες αλλά και τις μεγαλύτερες μη εισηγμένες. Ακολουθεί το αυτονόητο, η Ευρωπαϊκή Ενωση ή οργανισμός που θα ορίσει, θα πιστοποιεί επενδύσεις, δραστηριότητες που είναι φιλικές με το περιβάλλον και διευκολύνονται.
Η πράσινη μετάβαση, η προστασία του πλανήτη, είναι από τις πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις της παγκόσμιας Ιστορίας και έχει εμπροσθοβαρές κόστος. Ακόμα και για την ελληνική οικονομία που είναι προσανατολισμένη στις υπηρεσίες κι όχι στην παραγωγή. Βεβαίως υπάρχουν κι εδώ κλάδοι, όπως η παραγωγή ρεύματος, η μεταλλουργία, η τσιμεντοβιομηχανία, που πλήττονται.
Κυρίως, όμως, το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας αφορά την καταναλωτική συμπεριφορά, τις μεταφορές και τη χαμηλή χρηματοδότηση έρευνας και καινοτομίας. Ο καινούργιος τρόπος ανάπτυξης και συμπεριφοράς που είναι φιλικός στο περιβάλλον απαιτεί καινοτομίες και ανάπτυξη νέας τεχνογνωσίας σε πολλούς τομείς. Πλεονέκτημα έχουν οι χώρες που ενισχύουν την έρευνα, στην οποία διατίθεται από την Ευρωπαϊκή Ενωση των «27» το 2,1% του ΑΕΠ, ενώ στις χώρες του ΟΟΣΑ το 2,4%. Στην Ελλάδα η χρηματοδότηση της έρευνας και ανάπτυξης είναι μόλις 1,2% του ΑΕΠ και υπάρχουν περιθώρια να βελτιωθεί.