Τις περασμένες ημέρες τα μικρά παιδιά στην Ουκρανία πήγαιναν σχολείο έχοντας αποστηθίσει τη διεύθυνση του σπιτιού τους ή με αυτοκόλλητα πάνω στα ρούχα τους, που έγραφαν την ομάδα αίματός τους, το όνομα και το τηλέφωνο των γονιών τους. Χθες ακολουθούσαν τους οικείους τους στη φυγή προς δυτικά ή βοηθούσαν στη συλλογή των απαραίτητων για το ενδεχόμενο άμεσης εκκένωσης. Εισέπρατταν πλέον βίαια την εισβολή των δεινών, την ωμότητα μιας ζωής με ασήκωτους τίτλους.
Τα παιδιά είναι εκείνα που πλήττονται περισσότερο από τις συνέπειες των συρράξεων. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όπου μεταξύ των πρώτων θυμάτων καταγράφονται ήδη και ανήλικοι, επαναφέρει στο προσκήνιο τα κατάστιχα της ξεχασμένης κόλασης: 426 εκατ. παιδιά ζουν σε εμπόλεμες περιοχές και από αυτά τα 72 εκατ. κοντά σε μέτωπα συγκρούσεων· κάθε ημέρα 25 σκοτώνονται και εκατοντάδες πεθαίνουν από την πείνα και τις ασθένειες. Εκατομμύρια δεν έχουν πρόσβαση στην παιδεία ή στην ιατρική περίθαλψη. Σε Σιέρα Λεόνε, Κολομβία, Σομαλία, Υεμένη, Νότιο Σουδάν, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Μάλι, Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν, χιλιάδες εντάσσονται σε στρατούς ή σε ένοπλα κινήματα, πέφτουν θύματα απαγωγής, εκμετάλλευσης, σεξουαλικής κακοποίησης. Στη Συρία, όλα τα παιδιά κάτω των 10 ετών δεν έχουν γνωρίσει άλλο από τον πόλεμο. Στην Υεμένη, ένα παιδί κάτω των 5 ετών πεθαίνει κάθε εννέα λεπτά τα τελευταία επτά χρόνια των συγκρούσεων. Αθόρυβα, μακριά από την ανεπτυγμένη Δύση.
Για τα παιδιά δεν υπάρχουν αίτια και αφορμές του πολέμου, ερεβώδη γεωπολιτικά παίγνια και ανταγωνισμοί, είναι μόνον ένας εφιάλτης ορφάνιας, ξεριζωμού, αγριοτήτων, πόνου, αίματος, θανάτου. Δεν μπορούν ακόμη να συλλάβουν τις κυνικές αιτίες για τον τρόμο, τη στέρηση, την αφόρητη δυστυχία που ζουν. Ομως μπορούν να δουν ξεκάθαρα στο πρόσωπο του φιλοπόλεμου «ελευθερωτή» το αρπακτικό ζώο που τους στερεί τον γονιό, τον αδελφό, τον φίλο, το σπίτι, το φαΐ, την ασφάλεια, το όνειρο. Να αντιληφθούν τον αχρείαστο όλεθρο. Διότι ο πόλεμος, με τους στρατηγούς της απόλυτης ισχύος πάνω στη ζωή των άλλων, τους μισθοφόρους, τους μεσάζοντες φρικαλεοτήτων, τους βιαστές, τους μαυραγορίτες, δεν τακτοποιεί εκκρεμότητες, δεν επαναφέρει ισοζύγια, δεν εξυγιαίνει εδάφη, εντέλει δεν διευθετεί τίποτα, παρά μόνον αφανίζει, καταστρέφει, εκτοπίζει, εκβαρβαρίζει. Τα παιδιά το διαισθάνονται. Μονάχα οι εισβολείς δεν το βλέπουν.