Κύκλοι της πλευράς του καλλιτεχνικού διευθυντή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, Λουκά Καρυτινού, υποστηρίζουν ότι έκανε τα πάντα προκειμένου να πείσει τους μουσικούς να συμπράξουν με τον Λεωνίδα Καβάκο για μια μεγάλη συναυλία κλασικής μουσικής υπέρ της Ουκρανίας. «Ιδρωσε», λένε δεξιά και αριστερά.
Από την άλλη πλευρά, κάποιοι μουσικοί της ΚΟΑ που ψήφισαν αρνητικά αφήνουν να εννοηθεί ότι ο διευθυντής και μαέστρος «δεν πάτησε πόδι, ενώ θα μπορούσε να είχε ασκήσει πίεση». Ηθελαν δηλαδή λίγο «μαστίγιο» για να δεχθούν να παίξουν με τον Καβάκο σε μια συναυλία με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων για την ανοικοδόμηση του κατεστραμμένου μαιευτηρίου της Μαριούπολης.
Γιατί αρνήθηκαν οι μουσικοί της ΚΟΑ με οριακή, όπως μάθαμε, πλειοψηφία; Δεν τους εκφράζει ο σκοπός της συναυλίας; Δεν έχουν πεισθεί για το ποιος βομβάρδισε το μαιευτήριο; Είναι φιλοπουτινικοί; Εχουν άλλες συναυλίες προγραμματισμένες και δεν μπορούν να αλλάξουν το πρόγραμμά τους; Η αλήθεια είναι ότι μια καθαρή, τίμια απάντηση δεν έχει δοθεί μέχρι σήμερα. Ακούμε μόνο μισόλογα μέσα από διαρροές.
Ο Καβάκος την ίδια στιγμή δηλώνει απογοητευμένος και θυμωμένος. Εχει δίκιο; Φυσικά. Για πολλούς λόγους. Ο ένας είναι πιο προσωπικός. Το 2016, μέλη της ΚΟΑ τον προσέγγισαν και του πρότειναν την ιδέα να κρατήσει την μπαγκέτα. Εκείνος δέχθηκε και η πρώτη τους εμφάνιση πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Χορού της Καλαμάτας τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου, με τον διεθνώς καταξιωμένο βιολιστή να είναι ταυτόχρονα σολίστ και αρχιμουσικός. Το πιο συγκινητικό δεν είναι ότι ο Καβάκος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα ενός σημαντικού, ιστορικού ελληνικού συνόλου, αλλά ότι αποφάσισε να δώσει την αμοιβή του για τις ανάγκες της ΚΟΑ και για φιλανθρωπικούς σκοπούς. Από τότε στηρίζει σταθερά την ΚΟΑ, γι’ αυτό, όπως δήλωσε χθες στην «Κ» ο Λουκάς Καρυτινός, «τον αγαπάμε όλοι μας. Τον έχουμε ανάγκη να είναι μαζί μας στην ορχήστρα, καθοδηγητής». Είδαμε όμως ότι η αγάπη αυτή έχει όρια. Δεν φτάνει μέχρι τη Μαριούπολη, σταματάει στα ουκρανικά σύνορα.
Το θέμα φυσικά δεν είναι μόνο προσωπικό. Ο Καβάκος, και μάλλον μόνον αυτός –ούτε οι μουσικοί ούτε ο καλλιτεχνικός διευθυντής–, αντιλαμβάνεται τη ζημιά που προκαλείται στην εικόνα, στο γόητρο της ορχήστρας από αυτή την άρνηση και νιώθει ντροπή. Το αρχαιότερο ορχηστρικό μουσικό σύνολο της χώρας –δημιουργήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα– επιλέγει τη λογική του Πόντιου Πιλάτου τη στιγμή που ολόκληρος ο πλανήτης βλέπει τις τραγικές συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Είναι μια θλιβερή υπονόμευση της ορχήστρας από τα ίδια τα μέλη της.