Το περασμένο Σαββατοκύριακο είδα το τελευταίο επεισόδιο του «Tehran», παραγωγή του Apple TV. Εξαιρετική κατασκοπευτική σειρά με δράση, ένταση και πολλές ανατροπές, που παρά τον τίτλο της δεν είναι γυρισμένη στην Τεχεράνη, αλλά στην Αθήνα. Στο Κολωνάκι, στην Κυψέλη, στην Κηφισίας, στην Ακαδημίας παρακολουθούμε Ιρανούς αξιωματικούς της Ασφάλειας να κυνηγούν πράκτορες της ισραηλινής Μοσάντ, μπαίνουμε σε πάρτι νέων αγοριών και κοριτσιών που σε κλειστούς χώρους επαναστατούν πετώντας τη μαντίλα, αλλά τρέμουν στη θέα των Φρουρών της Επανάστασης. Οι θεματοφύλακες του θεοκρατικού καθεστώτος του Ιράν και εγγυητές της σταθερότητας και τάξης είναι πανίσχυροι και με μεγάλη επιρροή στην ιρανική κοινωνία.
Η σειρά είναι αρκετά πειστική για την καθημερινότητα των γυναικών, οι οποίες δεν πρέπει να προκαλούν με το ντύσιμό τους και τη συμπεριφορά τους, και είναι υποχρεωμένες να φορούν τη χιτζάμπ: στη δουλειά τους, στις εξόδους, στο γυμναστήριο, στον δρόμο, παντού, πρέπει να τη φορούν σωστά κρύβοντας τα μαλλιά τους. Κάτι που δεν έκανε επιμελώς η 22χρονη Μαχσά Αμινί από το ιρανικό Κουρδιστάν. Δεν είχε καλύψει προσεκτικά τα μαλλιά της.
Συνελήφθη για «ακατάλληλη ενδυμασία» και ξεψύχησε ενώ βρισκόταν υπό κράτηση, με τον πατέρα της να δηλώνει ότι δεν τον άφησαν να πάει τη σορό της κόρης του στον ιατροδικαστή. Οι Αρχές είπαν ότι θα διεξαγάγουν έρευνα σε βάθος για τα αίτια του θανάτου, αλλά μπορούμε να φανταστούμε πώς ακριβώς θα γίνει αυτή η έρευνα και σε πόσο βάθος.
Η συνέχεια του θανάτου της Αμινί, πάντως, ξετυλίγεται αυτές τις μέρες στις μεγάλες πόλεις του Ιράν. Χιλιάδες διαδηλωτές έχουν βγει στους δρόμους, άντρες και γυναίκες χωρίς μαντίλες και χιτζάμπ, διεκδικούν περισσότερα δικαιώματα, μεγαλύτερες ελευθερίες.
Εχει περάσει μία δεκαετία από τότε, αλλά οι περισσότεροι θυμόμαστε τα κύματα διαμαρτυρίας στην Ευρώπη όταν στη Γαλλία απαγορεύθηκε στις γυναίκες να κυκλοφορούν στους δρόμους με μπούργκα, χιτζάμπ ή νικάμπ και επίσης απαγορεύθηκε το «μπουρκίνι», ολόσωμο μαγιό που αφήνει ελεύθερο μόνο το πρόσωπο. Πολλές Ευρωπαίες, ανάμεσά τους γυναίκες και στην Ελλάδα, υποστήριζαν με πάθος το δικαίωμα στη μαντίλα με το επιχείρημα ότι κανείς δεν μπορεί να υπαγορεύει στις Γαλλίδες μουσουλμάνες τι θα φορούν και τι όχι.
Ενα από τα συνθήματα ήταν «χιτζάμπ σημαίνει ελευθερία». Ναι, αν ζεις στην Ευρώπη, μπορεί και να το φωνάξεις σε μια διαδήλωση υπέρ της ελεύθερης έκφρασης, όπου εκ του ασφαλούς βάζουμε όλα τα δικαιώματα και τις ελευθερίες στο ίδιο μπλέντερ. Αν είσαι μια 22χρονη στο Ιράν, δεν μπορείς καν να έχεις αντίθετη άποψη. Γιατί θα το πληρώσεις με τη ζωή σου.