Μετά την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου, η παράνομη προσάρτηση τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας από τη Ρωσία προχθές, 30 Σεπτεμβρίου, είναι το δεύτερο μεγάλο πλήγμα στη διεθνή τάξη που προκαλεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Η υπογραφή «συμφώνων προσάρτησης» με τις περιοχές όπου πριν από λίγες ημέρες διεξήχθησαν παράνομα δημοψηφίσματα μπορεί να φάνηκε δευτερεύουσας σημασίας, καθώς η αντεπίθεση των oυκρανικών δυνάμεων βρίσκεται εν εξελίξει και οι Ευρωπαίοι επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στην ενεργειακή κρίση και στον πληθωρισμό που έφθασε στο 10% στην Ευρωζώνη. Oμως, πέρα από κυνική προσπάθεια να δώσει την εντύπωση ότι αποσπά κέρδη από την αποτυχημένη εισβολή στην Ουκρανία, η κίνηση του Πούτιν αποτελεί τη μεγαλύτερη κατάκτηση εδαφών στην Ευρώπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σημαντικότερο είναι το γεγονός ότι η βίαιη και παράνομη προσάρτηση εδάφους γειτονικής χώρας αμφισβητεί ευθέως το σύστημα διεθνούς διακυβέρνησης που ισχύει από το 1945, κλιμακώνοντας την πρόκληση της προσάρτησης της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014.
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθ-νών δεν θα μπορέσει να αποκαταστήσει την τάξη, καθώς, ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, η Ρωσία διαθέτει βέτο. Για τον ίδιο λόγο, το Σ.Α. δεν μπόρεσε να σταματήσει τις ΗΠΑ από φανερές και μυστικές παρεμβάσεις σε ξένες χώρες. Oμως, η εισβολή και μετά η προσάρτηση κατεχόμενων περιοχών κλιμακώνει σε πρωτοφανές και άκρως επικίνδυνο βαθμό την αμφισβήτηση της διεθνούς νομιμότητας. Η ανθρωπότητα βρίσκεται σε κομβικό σημείο. Ή ο Πούτιν θα αναγκαστεί να υποχωρήσει, ώστε να υπάρξει επανόρθωση του διεθνούς συστήματος, ή θα βρεθούμε ξαφνικά σε έναν κόσμο όπου ο μόνος νόμος είναι η βούληση των ισχυρότερων χωρών και των ισχυρότερων συμμαχιών.
Η βίαιη και παράνομη προσάρτηση εδάφους γειτονικής χώρας αμφισβητεί ευθέως το σύστημα διεθνούς διακυβέρνησης που ισχύει από το 1945.
Ο περασμένος αιώνας είναι ένα ατελείωτο μάθημα για τις συνέπειες ενός κόσμου χωρίς ισχυρό κέντρο διακυβέρνησης και «αστυνόμευσης», από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έως τον Ψυχρό Πόλεμο, με αποκορύφωμα το παγκόσμιο αιματοκύλισμα και το Ολοκαύτωμα του 1939-45. Το σύστημα δεν ήταν τέλειο, προφανώς εξυπηρετούσε πρωτίστως τους νικητές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όμως εξασφάλισε τη μακρύτερη περίοδο ανάπτυξης και ευημερίας που γνώρισε ο πλανήτης, με πολλά εκατομμύρια ανθρώπων να ξεφεύγουν από την απόλυτη φτώχεια και από την τυραννία αυταρχικών καθεστώτων. Το ότι υπάρχει μεγάλο τίμημα της προόδου (κυρίως η κλιματική κρίση και η άνιση κατανομή πλούτου) δεν σημαίνει αποτυχία της διεθνούς πολιτικής και οικονομικής διακυβέρνησης, αλλά ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη για συλλογική δράση και συνεργασία. Η κυριαρχία της βίας, η επιβολή της θέλησης του ισχυροτέρου υπονομεύει άμεσα κάθε προσπάθεια διαχείρισης των προβλημάτων. Η συνεργασία και οι υψηλοί στόχοι παραμερίζονται όταν κάθε χώρα προσπαθεί να εξασφαλίσει τα απαραίτητα για τους πολίτες της. Το πιο κραυγαλέο παράδειγμα είναι το κόστος της ενεργειακής κρίσης στο περιβάλλον, καθώς η διακοπή στην παροχή φυσικού αερίου από τη Ρωσία οδήγησε στην επιστροφή σε πιο ρυπογόνες πηγές ενέργειας.
Πέρα από τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην οικονομία, κάθε λαός αναγκάζεται πλέον να αντιμετωπίσει έναν κόσμο όπου καταργήθηκαν και οι τελευταίες ψευδαισθήσεις ότι υπάρχει έστω μια στοιχειώδης δικαιοσύνη, ένα σύστημα νόμων και αρχών που προστατεύουν τους αδύναμους. Τώρα πρέπει κάθε χώρα να αναζητεί στηρίγματα, συμμαχίες που θα παρέχουν ασφάλεια στους πολίτες τους, ενώ χώρες που επιβουλεύονται τα εδάφη άλλων θα περιμένουν την κατάλληλη στιγμή για να δράσουν. Το μόνο που συγκρατεί χώρες «αναθεωρητικές» είναι ότι εάν συναινέσουν στον διαμελισμό άλλων χωρών, ουδείς εγγυάται ότι δεν θα αντιμετωπίσουν οι ίδιες το πρόβλημα. Η Τουρκία, π.χ., μπορεί να έχει το 37% της Κύπρου υπό την κατοχή της από το 1974, μπορεί να αμφισβητεί τη Συνθήκη της Λωζάννης όπου τη συμφέρει, όμως εάν πάψουν να ισχύουν οι συνθήκες που εξασφαλίζουν τα σύνορά της και το καθεστώς των Στενών, τότε και η ίδια μπαίνει σε περιπέτειες. Γι’ αυτό ο Ερντογάν έσπευσε να ξεκαθαρίσει στον Πούτιν, τον φίλο του, ότι η Τουρκία δεν θα αναγνωρίσει την προσάρτηση των ουκρανικών περιοχών. Το τι θα κάνει ο Ερντογάν όσον αφορά τις τουρκικές φιλοδοξίες, όμως, δεν είναι προβλέψιμο, καθώς το μόνο σίγουρο είναι ότι θα πράξει ό,τι πιστεύει πως θα βοηθήσει την επανεκλογή του το 2023.
Η Ελλάδα καταδίκασε τις παράνομες κινήσεις της Ρωσίας, από την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο έως την προχθεσινή προσάρτηση εδαφών, όπως η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ, εξάλλου. Σύντομα θα κληθεί, μαζί με τα άλλα μέλη, να πάρει θέση για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, καθώς ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι υπέγραψε το αίτημα ένταξης προχθές, λίγη ώρα μετά την επισημοποίηση της προσάρτησης εδαφών της χώρας του από τη Ρωσία. Ο Πούτιν δήλωσε ότι θα χρησιμοποιήσει κάθε μέσον για να προστατεύσει τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένων των νέων περιοχών, ενώ οι Ουκρανοί, όπως και ο περισσότερος κόσμος, θεωρούν τις περιοχές αυτές αναπόσπαστο μέρος της Ουκρανίας. Δηλαδή, ο Πούτιν προειδοποιεί ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει έως και πυρηνικά όπλα για να «υπερασπιστεί» εδάφη που βρίσκονται στην επικράτεια γειτονικής χώρας που είναι υπό ένταξη στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. Και ο ΟΗΕ αδυνατεί να παρέμβει. Εάν δεν ηττηθεί αποφασιστικά και τάχιστα η Ρωσία, θα μπούμε σε μια εποχή όπου η καθημερινή μάχη επιβίωσης κάθε λαού θα μας αποτρέψει από την αναζήτηση συλλογικών λύσεων των προβλημάτων που απειλούν άμεσα την ανθρωπότητα.