Με αφορμή την 78η επέτειο των Δεκεμβριανών ακούστηκαν και πάλι οι φωνές που επιμένουν πως η Ιστορία είναι μια επιστήμη ιδεολογικά αποστειρωμένη και θα πρέπει να λειτουργεί εν κενώ πολιτικής. Οι νεκροί των γεγονότων της Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας παραμένουν ζωντανοί γιατί αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της. Μπορεί ληξιαρχικά να είναι κάπου θαμμένοι, αλλά πάντα θα υπάρχουν και θα αναπαράγουν βιώματα ευχάριστα ή οδυνηρά. Συγχρόνως, η ιστορική θεώρηση του παρελθόντος βρίσκεται σε διαπλοκή με τη σύγχρονη πολιτική κατάσταση, στον βαθμό που τα δρώντα συλλογικά υποκείμενα παραμένουν τα ίδια. Το ΚΚΕ υπάρχει και έχει καταστήσει τα όσα έγιναν την περίοδο του εμφυλίου πολέμου μέρος της ταυτότητάς του, ενώ στο μπλοκ των νικητών τα διάδοχα σχήματα των Λαϊκών και των Φιλελευθέρων, με πολλές διαφοροποιήσεις με το πέρασμα του χρόνου, δηλώνουν και αυτά την παρουσία τους. Αυτά τα συλλογικά υποκείμενα κουβαλούν στη μνήμη τους, άλλα πιο έντονα, άλλα πιο ξεθωριασμένα, τα γεγονότα των προηγούμενων δεκαετιών στα οποία πρωταγωνίστησαν οι πρόγονοί τους και αναπόφευκτα τα εντάσσουν, με διάφορους τρόπους, στο τρέχον πολιτικό τους οπλοστάσιο.
Γιατί, ως γνωστόν, διαγραφή ιστορικής μνήμης δεν γίνεται. Στην Ιστορία delete και restart δεν υπάρχουν. Μια κλωστή συνδέει όλα τα γεγονότα και διατηρεί τις μνήμες και τα βιώματα, ατομικά και συλλογικά, ζωντανά. Οι νεκροί νομίζουμε πως επανεμφανίζονται, αλλά στην πραγματικότητα δεν ετάφησαν ποτέ. Και δεν πρέπει να τους αφήσουμε να ταφούν. Να χαθούν από την Ιστορία. Στο κάτω κάτω, όπως έλεγε ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, «ο καθένας στο καντήλι του». Και ένα αναμμένο καντήλι, σήμερα, εξακολουθεί να πλάθει ταυτότητες και να διαμορφώνει συνειδήσεις. Για αυτό και στην Ιστορία οι νεκροί ποτέ δεν πεθαίνουν. Οι πρωταγωνιστές έχουν καταστεί σύμβολα γύρω από τα οποία, δεκάδες χρόνια μετά τον θάνατό τους, εξακολουθούν να διεξάγονται μάχες ιδεολογικοπολιτικές από τους πολιτικούς απογόνους τους. Είναι μια διαδικασία αναπόφευκτη, η οποία συγχρόνως αποδεικνύει πως Ιστορία και πολιτική βαδίζουν χέρι χέρι σε πείσμα όλων αυτών που πιστεύουν πως υπάρχει μια ιστορική επιστήμη αποκαθαρμένη από την πολιτική. Στο κάτω κάτω δεν βλέπω γιατί θα πρέπει να μας τρομάζει αυτή η συμπόρευση. Παρόν χωρίς παρελθόν δεν νοείται.