Εύστοχα, ο Θοδωρής Γεωργακόπουλος έγραφε στην «Κ» [«Το τέλος των social media (όπως τα ξέραμε)», 7.1.23] ότι το TikTok, κοινωνικό μέσο κινεζικής προέλευσης, έχει αφήσει πίσω τα μεγαθήρια του είδους (που μοιάζουν να αυτοκαταστρέφονται ή να μαραζώνουν).
Στο TikTok ο χρήστης «βομβαρδίζεται» από βίντεο ανεξάρτητα από το ποιος «ακολουθεί» ποιον. Οσοι το χρησιμοποιούν στη χώρα μας, έχουν να λένε για μια αδιανόητη ροή σκουπιδαριού, από την άλλη, όμως, η πλατφόρμα έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχημένη στην προώθηση και διάδοση βιβλίων (εντάξει, ορισμένων βιβλίων…).
Υπάρχει όμως ένα πολιτικό ζήτημα: το TikTok ελέγχεται από την κινεζική κυβέρνηση μέσω της μητρικής του εταιρείας, της ByteDance με έδρα την Κίνα. Ακριβώς επειδή έχει σημειώσει αλματώδη δημοτικότητα στις νεαρές ηλικίες παγκοσμίως, η αμερικανική κυβέρνηση έχει θορυβηθεί.
Ετσι, ενέκρινε ήδη την απαγόρευση του TikTok από τις ομοσπονδιακές-κυβερνητικές συσκευές. Οπως έχει σημειωθεί σε ξένα έντυπα (μεταξύ αυτών και στον Guardian), η πρώτη ηχηρή αντίδραση στο TikTok ήταν μια προσπάθεια Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών βουλευτών (και από τους δύο οίκους) με στόχο την απαγόρευση της πλατφόρμας σε όλες τις ΗΠΑ. Τώρα, με την έγκριση Μπάιντεν, έχουμε μερική απαγόρευση με αιτιολογικό την εθνική ασφάλεια.
Οπως γράφει ο Μάικλ Τοσκάνο (Michael Toscano, διευθυντής του Ινστιτούτου Οικογενειακών Σπουδών στην Αμερική), «οι ηχογραφήσεις των εσωτερικών συνεδριάσεων της TikTok που διέρρευσαν σε ερευνητές δημοσιογράφους αποκαλύπτουν ότι τα δεδομένα των χρηστών των ΗΠΑ επιστρέφουν στην ByteDance στην Κίνα, η οποία υποχρεούται από την κινεζική νομοθεσία να μοιράζεται τα δεδομένα των χρηστών με το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα. Το 2021, η κινεζική κυβέρνηση απέκτησε μερίδιο στην ByteDance». Προφανώς, αυτά δεν απασχολούν τις νεανικές ηλικίες αλλά και πολλούς ωριμότερους χρήστες της πλατφόρμας. «Το χάσμα μεταξύ του καπιταλισμού επιτήρησης και του κράτους επιτήρησης γεφυρώνεται», γράφει ο Τοσκάνο, «δημιουργώντας ένα νέο, τρίτο πράγμα, για το οποίο δεν έχουμε ακόμη όνομα. (…) Το TikTok βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της επιτήρησης των κοινωνικών μέσων. Ως αποτέλεσμα μιας αγωγής του Οκτωβρίου του 2022 στο Ιλινόι, θα καταβάλει σχεδόν 100 εκατομμύρια δολάρια σε εκείνους των οποίων τις πληροφορίες συνέλεξε χωρίς άδεια, αναλαμβάνοντας και μετατρέποντας τα smartphones τους σε συσκευές καταγραφής που κατέγραφαν οτιδήποτε βρισκόταν στην ακτίνα των μικροφώνων και των καμερών της. Το TikTok δεν είναι το πρώτο, ούτε θα είναι το τελευταίο, πρόγραμμα κοινωνικής δικτύωσης που έχει σχεδιαστεί για να μετατρέπει τις συσκευές μας σε συστήματα παρακολούθησης. Το TikTok φαίνεται επίσης να είναι πρωτοπόρο στη συλλογή “βιομετρικών δεδομένων” από τους χρήστες του, καταγράφοντας “αποτυπώματα” της φωνής και του προσώπου ενός χρήστη…».