Κάθε φορά που λέγεται κάτι, έστω και μικρό, και έχει τις λέξεις Γλυπτά και Παρθενώνας ακολουθεί πόλεμος ανακοινώσεων. Κάθε φορά που τρέχουν νερά στον βράχο της Ακρόπολης γίνεται πανικός. Στις παραστάσεις της Επιδαύρου και του Ηρωδείου έχει την τιμητική του. Είναι άλλωστε η «βαριά βιομηχανία» μας, όπως λέει και το κλισέ. Τι είναι η Ελλάδα μας; Ηλιος, θάλασσα και… πολιτισμός.
Τα τέσσερα χρόνια που πέρασαν αρκετό μελάνι χύθηκε και εκατοντάδες ανακοινώσεις γράφτηκαν για τον σύγχρονο πολιτισμό και την πολιτιστική κληρονομιά, αλλά ούτε μια λέξη δεν ειπώθηκε στο ντιμπέιτ των αρχηγών. Μήπως δεν υπάρχουν πολιτικά θέματα στον χώρο του πολιτισμού;
Υπάρχει ακόμη η αντίληψη ότι ο πολιτισμός αφορά μόνο την καλλιτεχνική δραστηριότητα: θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες, εκθέσεις, ταινίες, βιβλία, εικαστικά, γλυπτική και ό,τι έχει σχέση με την πολιτιστική μας κληρονομιά: ανασκαφές, ευρήματα, μουσεία, επαναπατρισμοί αρχαιοτήτων. Φυσικά. Ο πολιτισμός είναι όλα αυτά, αλλά στην εποχή μας είναι και πολλά άλλα: πολιτική και οικονομία. Ο πολιτισμός παράγει πολιτική και αφορά την οικονομία – επίσης κοστίζει.
Ποιος δεν θυμάται την υπόθεση Λιγνάδη και την πολιτική και κοινωνική κρίση που δημιούργησε; Τα αρχαία στον σταθμό «Βενιζέλου» που δίχασαν τη Θεσσαλονίκη και την επιστημονική κοινότητα; Τις μυστικές διαπραγματεύσεις για τα Γλυπτά του Παρθενώνα με το Βρετανικό Μουσείο; Τα θραύσματα που επέστρεψαν από τη Σικελία και το Βατικανό; Τις πρόσφατες κινητοποιήσεις, απεργίες και καταλήψεις των καλλιτεχνών για το μέγα ζήτημα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης; Πού θα βρεθούν τα χρήματα για την υπόγεια επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου; Τι θα γίνει επιτέλους με την πολιτική του βιβλίου στην Ελλάδα;
Κανένα από τα παραπάνω θέματα δεν έφτασε να συζητηθεί στο ντιμπέιτ, αλλά ούτε και στη γενικότερη προεκλογική συζήτηση. Παρόλο που οι πολιτικοί μας προσπαθούν με κάθε τρόπο να συνδεθούν με ένα πολιτιστικό γεγονός που θα έχει θετικό πρόσημο, αν και συχνά έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Πρόσφατα, για παράδειγμα, τέθηκε το θέμα της επιστροφής θραυσμάτων του Παρθενώνα από τη Βιέννη, σε μια συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια και του ομολόγου του στην Αυστρία Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ. Ο κ. Δένδιας εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις ανακοινώσεις του κ. Σάλενμπεργκ, μόνο που ο τελευταίος μίλησε για «αμοιβαίο δανεισμό» των θραυσμάτων, σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters.
Ας είναι. Ραντεβού στην Επίδαυρο.