Είτε είναι κανείς ενημερωμένος είτε απλώς έχει ακούσει για την επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης και τα θαυμαστά με τα οποία μπορεί να προικίσει διαφορετικούς τομείς του δημόσιου βίου (Υγεία, Δικαιοσύνη, εκπαίδευση, τουρισμός κ.ο.κ.), δεν μπορεί παρά να σταθεί με απορία μπροστά σε διενέξεις όπως «για τα εισιτήρια στην Ακρόπολη». Διαβάζουμε ότι η ένωση των αρχαιοφυλάκων (ΠΕΥΦΑ) αντιδρά στην απόφαση του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Προϊόντων και του υπουργείου Πολιτισμού «να εκχωρήσει σε ιδιώτες» την έκδοση και τον έλεγχο των εισιτηρίων του αρχαιολογικού χώρου της Ακρόπολης, ζητώντας αντ’ αυτού προσλήψεις μόνιμων υπαλλήλων ή συμβασιούχων μέσω ΑΣΕΠ («Κ» 16/1). Το πρόβλημα δεν είναι ούτε οι κινητοποιήσεις, ούτε οι στάσεις εργασίας, ούτε οι διαμαρτυρίες. Είναι ένας οριστικά διαφορετικός κόσμος που έχει ανατείλει, ο οποίος όταν αγνοείται αποδυναμώνεται κάθε αίτημα. Αν δεν σκεφτούν οι διαμαρτυρόμενοι λύσεις ή προτάσεις, έξω από τον «τυφλοσούρτη» άλλων εποχών, πώς θα εδραιώσουν δικαίωμα στο μέλλον, πώς θα συνομιλήσουν μαζί του; Εστω και με λειψές γνώσεις, με τα περιορισμένα νοητικά εργαλεία που διαθέτουμε, πριν προχωρήσουν σε «στάσεις εργασίας» δεν θα έπρεπε να εξετάσουν τα διαρκώς μεταβαλλόμενα δεδομένα;
Ειλικρινής η απορία· δεν στοχεύει σε μείωση της προσφοράς εργαζομένων παρά μόνο στον προβληματισμό και, ενδεχομένως, στην αναθεώρηση. Στην προοπτική, η οποία δεν είναι επιστημονικής φαντασίας.
Στον τουρισμό, η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη (Gen AI) «μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά οφέλη, ενισχύοντας τη συνολική εμπειρία των επισκεπτών. Μέσω έξυπνων ψηφιακών βοηθών (chatbots), οι τουρίστες μπορούν να λάβουν σε πραγματικό χρόνο εξατομικευμένες συστάσεις και πληροφορίες σχετικά με τα τοπικά αξιοθέατα, τα καταλύματα και τις επιλογές για φαγητό, καθιστώντας τα ταξίδια τους πιο βολικά και ευχάριστα» («Κ» 17/1).
Πόσο θα αργήσει μια σχετική εφαρμογή να υποκαταστήσει πλήρως τον ανθρώπινο παράγοντα στα «εισιτήρια» εν προκειμένω;
Eνας οριστικά διαφορετικός κόσμος έχει ανατείλει, ο οποίος όταν αγνοείται αποδυναμώνεται κάθε αίτημα.
Το ερώτημα, προς το παρόν, είναι εν μέρει υπαρξιακό εν μέρει κοινωνικό. Δεν απαλλάσσεται το κράτος πρόνοιας (υπό την ευρύτερη έννοια) από τη συνθήκη: Πώς θα εξασφαλιστεί η επιβίωση επαγγελματικών κλάδων που θα οδηγηθούν, μοιραία, στην ανεργία; Αλλά και το ίδιο το περιεχόμενο της «υπαλληλίας» δεν θα μεταβληθεί; Οι νεότεροι σε ηλικία άνθρωποι, που πορεύονται σε έναν πεπερασμένο εργασιακό ορίζοντα, δεν θα πρέπει να ενημερωθούν, να τροποποιήσουν ή να εμπλουτίσουν γνώσεις και δεξιότητες;
Ειδικοί στα θέματα της τεχνητής νοημοσύνης τονίζουν ότι πρέπει να αντιληφθούμε ότι δεν υποκαθιστά αλλά υποβοηθάει πολλά επαγγέλματα. Δεν βρίσκεται, δηλαδή, απέναντί μας αλλά πλάι μας, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και μειώνοντας αισθητά (μέχρις εξαλείψεως) τα περιθώρια λάθους.
Την Τετάρτη το ΥΠΠΟ ανακοίνωσε ότι η συμμετοχή στη στάση εργασίας της ΠΕΥΦΑ ήταν πολύ μικρή. Επί συνόλου 1.809 υπαλλήλων συμμετείχαν 66. Το πανό των εργαζομένων στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου έγραφε «Οι πύλες της Ακρόπολης δεν εκχωρούνται». Αναρωτιέται κανείς: Πώς θα επιβιώσει ο συνδικαλισμός την εποχή της AI αν δεν αλλάξει γλώσσα; Πώς θα προασπίσει δικαιώματα εργαζομένων αν δεν αντιλαμβάνεται ότι η ενίσχυση ή η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου με βάση την καινούργια πραγματικότητα είναι αυτό που προέχει;
Κρίσιμες «μάχες» δίνονται και ψηφιακά. Οφείλει κανείς να αναγνώσει τα μηνύματα που μας κατακλύζουν, να αντιληφθεί ότι και τα συνθήματα, αν δεν αλλάξουν, αυτοακυρώνονται. Οι «πύλες» παραμένουν στον νου· τις βλέπουν όσοι αρνούνται να κατανοήσουν ότι έχουν πλέον μετακινηθεί, σε έναν κόσμο λιγότερο ορατό αλλά πολύ πραγματικό. Οτι το παρωχημένο δεν είναι μόνο ισχνό· έχει γίνει σχεδόν αόρατο.