Ολα είναι ίδια, όλα είναι αλλιώς. Πολύ αλλιώς. Δεν είναι πρώτη φορά που Αρχιεπίσκοπος και Ιερά Σύνοδος κλείνουν την πόρτα στους επισήμους. Εχει ξανασυμβεί, το 1987, όταν η εκκλησιαστική ηγεσία αρνήθηκε να παραστεί στην επίσημη δοξολογία της 25ης Μαρτίου ως αντίδραση στον νόμο Τρίτση για την παραχώρηση της μοναστηριακής περιουσίας στην πολιτεία και τον έλεγχο της ενοριακής και μητροπολιτικής. Συλλαλητήρια, πύρινοι λόγοι από άμβωνος, απειλές για άρση του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ελλάδος και υπαγωγή της στο Φανάρι. Σεραφείμ και Ανδρέας Παπανδρέου εντέλει συνυπέγραψαν τη μη συμμετοχή λαϊκών στα εκκλησιαστικά και μητροπολιτικά συμβούλια και ο νόμος εκοιμήθη.
Σήμερα η Εκκλησία δεν πήρε τα όπλα για τον γάμο ομοφύλων, δεν προέτρεψε τους πιστούς σε ξεσηκωμό, παρενέβη ηπίως στα της πολιτείας –νύξη για διενέργεια δημοψηφίσματος, ονομαστική ψηφοφορία στη Βουλή– κι έπειτα τράβηξε γραμμές, ύψωσε τείχη. Πιο υψηλά από άλλοτε, πιο στεγανά.
Διά μητροπολιτών, αρχιμανδριτών, ιερέων «διέκοψε την κοινωνία» με βουλευτές που υπερψήφισαν το νομοσχέδιο, κι έπειτα έκοψε παρτίδες με την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία στον εορτασμό ορόσημο της Κυριακής της Ορθοδοξίας.
Η ισοτιμία στον γάμο είναι ένα ήδη περπατημένο δύσκολο μίλι. Δεν πυροδότησε την πιο σφοδρή ρήξη κράτους-Εκκλησίας, όμως προσφέρεται προς πολιτική εκμετάλλευση στο δεξιό άκρο και ενδέχεται να αποδειχθεί από τις μακροβιότερες της 50ετίας: 1982 και εκκλησιαστικά χαρακώματα για την καθιέρωση του πολιτικού γάμου ως ισότιμου με τον θρησκευτικό. 2001 και απόφαση για μη αναγραφή του θρησκεύματος στις αστυνομικές ταυτότητες – λαοσυνάξεις, λάβρος Χριστόδουλος να υψώνει στο Σύνταγμα το λάβαρο της Αγίας Λαύρας, τρία εκατομμύρια υπογραφές για δημοψήφισμα, όμως εκτός νομοθετημένης διαδικασίας συλλεγείσες και άρα ανίκανες να ανατρέψουν τις διατάξεις του Συντάγματος. Νέα φουρτούνα το 2016 μετά την απόφαση Φίλη για κατάργηση του ομολογιακού χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών. Κατέληξε στο στρίβειν διά της δρομολογήσεως διαλόγου και σε ανασχηματισμό.
Η Αγγλικανική Εκκλησία ευλογεί ομόφυλα ζευγάρια σε πολιτικούς γάμους. Το Βατικανό επιτρέπει στους ιερείς να ευλογούν ομόφυλα ζευγάρια όμως εκτός τελετουργίας γάμου. Η ελληνορθόδοξη εκκλησία βρίσκεται πολύ μακριά από ανάλογο βήμα. Και δίνει η ίδια την αφορμή ώστε να εκκινήσει η απροσέγγιστη έως τώρα συζήτηση για χωρισμό κράτους – Εκκλησίας.