Τις περισσότερες φορές, η εκ των υστέρων ανάγνωση της Ιστορίας είναι ενταγμένη στην τρέχουσα επικαιρότητα, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες. Μάλιστα, όσο πιο πολλά χρόνια έχουν περάσει από τα γεγονότα που ανασυντίθενται στον παρόντα χρόνο, τόσο πιο εύκολη είναι η εργαλειοποίησή τους, καθώς οδεύουν προς το επέκεινα οι βασικοί πρωταγωνιστές τους και η μνήμη των υπολοίπων έχει εξασθενίσει. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να δούμε και τις προχθεσινές δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με τις οποίες υπαινίχθηκε πως η Τουρκία το 1974 θα μπορούσε να καταλάβει ολόκληρη την Κύπρο. Ο Τούρκος πρόεδρος είναι γεννημένος το 1954, δηλαδή, όταν έγινε η εισβολή ήταν είκοσι χρόνων. Συνεπώς, έχει γνώση των όσων έγιναν τότε.
Είναι γνωστό πως η Τουρκία, σε οποιαδήποτε φάση του κυπριακού ζητήματος, δεν είχε ως στόχο την κατάληψη ολόκληρης της Μεγαλονήσου ή έστω την προσάρτηση ενός τμήματός της. Οι στρατηγικοί στόχοι των τουρκικών ελίτ ήταν δύο, όπως αποτυπώθηκαν στο σχέδιο του Νιχάτ Ερίμ, του αρχιτέκτονα της πολιτικής της Τουρκίας στο Κυπριακό.
Πρώτον, το καθεστώς της Κύπρου να ήταν τέτοιο που να μην αποτελεί απειλή για τις νότιες ακτές της Τουρκίας και, δεύτερον, η προστασία της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Επάνω σε αυτούς τους δύο άξονες κινήθηκαν με συνέπεια όλες οι τουρκικές κυβερνήσεις. Η διχοτόμηση της νήσου ήταν το μέσο για την επίτευξη αυτών των δύο στόχων. Η συνταγματική μορφή της διχοτόμησης ήταν ένα ανοικτό θέμα προς διαπραγμάτευση. Σε αυτό ακριβώς το περίγραμμα κινήθηκε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
O Toύρκος πρόεδρος πούλησε έναν ανέξοδο εθνικισμό ενόψει και των κρίσιμων δημοτικών εκλογών. Επιχειρεί άραγε αφετηριακά να υπονομεύσει τη νέα προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού;
Στο ερώτημα εάν τα τουρκικά στρατεύματα θα μπορούσαν να καταλάβουν ολόκληρη την Κύπρο το 1974, η απάντηση έχει δύο σκέλη: το επιχειρησιακό και το πολιτικό. Στο επιχειρησιακό, η απάντηση είναι πως προφανώς και θα μπορούσαν. Οι ελληνοκυπριακές δυνάμεις ήταν αδύνατον να υπερασπιστούν ένα τόσο μεγάλο μέτωπο, όπως φάνηκε και από τον «Αττίλα 2».
Στο πολιτικό σκέλος, όμως, η απάντηση είναι αρνητική. Οι πολιτικές συνέπειες για την Τουρκία της κατάληψης ολόκληρης της Κύπρου θα ήταν καταστροφικές. Η εισβολή θα έχανε τη νομιμοποιητική της βάση. Οι τουρκικές ελίτ, πολιτικές, διπλωματικές, στρατιωτικές, οικονομικές, το γνώριζαν αυτό και γι’ αυτόν τον λόγο ουδέποτε είχαν ως στόχο την προσάρτηση της Κύπρου, διότι η κατάληψη ολόκληρης της Μεγαλονήσου θα επέφερε και την προσάρτησή της στην Τουρκία, διαφορετικά δεν θα είχε κανένα νόημα.
Ολα αυτά δεν τα γνώριζε ο Ταγίπ Ερντογάν; Φυσικά και τα γνώριζε, αλλά πούλησε έναν ανέξοδο εθνικισμό ενόψει και των κρίσιμων δημοτικών εκλογών. Μήπως με αυτές τις δηλώσεις του επιχειρεί αφετηριακά να υπονομεύσει τη νέα προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού; Δεν το νομίζω, διότι και οι δύο πλευρές, η ελληνοκυπριακή και η τουρκική, βολεύονται μια χαρά με την υπάρχουσα κατάσταση. Η ακινησία έχει αποδειχθεί μια «σοφή» λύση.