Μεταξύ των εξαγγελιών για τη στήριξη των σεισμοπαθών της Κεφαλονιάς είναι και η κατάργηση για το 2014 του φόρου ακινήτων! Αν δεν ήταν τόσο εξοργιστική η εξαγγελία αυτή, θα ήταν σύντομο ανέκδοτο. Φόρος ακίνητης περιουσίας για τα ακίνητα που έπεσαν στον σεισμό!
Δυστυχώς όμως, το ζήτημα είναι σοβαρό και ανοίγει σειρά θεμάτων. Ας υποθέσουμε ότι κάποιος τυχερός ή άτυχος από το Ληξούρι βρήκε αγοραστή για το ακίνητό του, σε εύλογη τιμή και το πωλεί. Πώς θα υπολογιστεί ο φόρος μεταβίβασης; Πώς θα υπολογιστεί η υπεραξία που υποτίθεται ότι κέρδισε με την πώληση του ακινήτου; Η απάντηση είναι απλή: οι φόροι θα πληρωθούν με βάση τις εξωπραγματικές σήμερα αντικειμενικές αξίες όπως ίσχυαν πολύ πριν από τον σεισμό, όταν η αξία ακινήτων ήταν σε υψηλότερα επίπεδα. Είναι προφανές ότι οι αντικειμενικές τιμές σήμερα δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα της αγοράς σε κανένα μέρος της χώρας, αλλά το παράδειγμα της Κεφαλονιάς είναι χαρακτηριστικό. Το κράτος πολύ σωστά ανταποκρίνεται στις ανάγκες των κατοίκων και ανακοινώνει μέτρα όπως επιδότηση των επισκευών και άτοκα δάνεια. Αυτά όμως δεν μπορούν να φέρουν ανάπτυξη όταν τα ακίνητα φορτώνονται με υπερβολική φορολογία. Αντίθετα, η μείωση των αντικειμενικών τιμών ακινήτων συνολικά στη χώρα, αλλά και ειδικά στην Κεφαλονιά, θα ήταν περισσότερο χρήσιμη. Η επιδότηση για την επισκευή ενός ακινήτου που φορολογείται για μεγαλύτερη από την πραγματική αξία οδηγεί σε απάτες, διασπάθιση του δημοσίου χρήματος και φοροδιαφυγή…
Η υπερφορολόγηση των ακινήτων, των αυτοκινήτων, των μισθωτών, των τόκων από καταθέσεις, της υπεραξίας από πώληση ακινήτων και μετοχών συνδέεται με έναν μόνον παράγοντα: την ευκολία είσπραξης! Αυτή όμως δεν αποτελεί φορολογική πολιτική και εύλογα ονομάστηκε χαράτσι, όπως ο κεφαλικός φόρος που επέβαλε ο σουλτάνος στους χριστιανούς υπηκόους απλώς επειδή υπήρχαν στην επικράτειά του!
Παντού η φορολογία εξυπηρετεί προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής. Αν θέλουν να ενισχύσουν την ανάπτυξη και την απασχόληση, θα πρέπει εκπίπτουν από τη φορολογία οι δόσεις των στεγαστικών δανείων. Αν θέλουν να αποτρέψουν τα νοικοκυριά από υψηλή δανειακή επιβάρυνση, δεν θα πρέπει εκπίπτουν οι δόσεις του στεγαστικού δανείου ώστε να μην υπάρχει κίνητρο για υπερχρέωση των νοικοκυριών.
Αν η οικονομική πολιτική στοχεύει στην παρεμπόδιση της φοροδιαφυγής μέσω εταιρειών ακινήτων κ.λπ., ακολουθεί την πρακτική της Βρετανίας όπου από τον Απρίλιο του 2013 επιβάλλεται νέος φόρος στα ακίνητα αξίας πάνω από 2 εκατ. λίρες, τα οποία ανήκουν σε νομικά πρόσωπα (εταιρείες κ.λπ.). Αντίθετα, αν θέλει μια κυβέρνηση να προσελκύσει ξένα κεφάλαια, όπως η Μάλτα, έχει μηδενικό φόρο περιουσίας και παραχωρεί ευρωπαϊκό διαβατήριο σε ξένους. Στον αντίποδα, κάποιες χώρες δεν επιτρέπουν την ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση των ακινήτων γιατί εκτιμούν ότι αυτό στερεί επενδυτικούς πόρους από άλλους τομείς της οικονομίας που προτιμώνται. Κάποιοι μάλιστα θεωρούν ότι δεν πρέπει να ενθαρρύνεται η ιδιοκτησία ακινήτων επειδή εμποδίζει την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού!
Η ουσία είναι ότι παντού η φορολογία ακίνητων, και όχι μόνον, υπακούει σε προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής. Στην Ελλάδα, με την υψηλότερη φοροδιαφυγή στην Ευρωζώνη, εξυπηρετεί μόνον στην ευκολία της είσπραξης φόρων. Ευτυχώς, δεν θα δούμε κατάσχεση ερειπίων στο Ληξούρι!